Βασίλης Αλεξάκης «Η πρώτη λέξη»

0
2086

 

Ένα ταξίδι στη δημιουργία της γλώσσας

Ποια ήταν η πρώτη λέξη που ακούστηκε ποτέ από τον άνθρωπο; Ποια λέξη εμπνεύστηκε ο homo sapiens για πρώτη φορά για να απευθυνθεί σε κάποιον άλλον; Αυτό το συναρπαστικό ερώτημα διατυπώνει και διερευνά το νέο μυθιστόρημα του Βασίλη Αλεξάκη, «Η πρώτη λέξη»(Εξάντας). Ένα βιβλίο με το οποίο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας που ζει στη Γαλλία για περισσότερα από 40 χρόνια, επιστρέφει σε ένα από τα πιο προσφιλή του θέματα : τη γλώσσα.

O Βασίλης Αλεξάκης είναι από τους λίγους Έλληνες λογοτέχνες που έχουν κερδίσει σπουδαίες λογοτεχνικές διακρίσεις, γράφοντας σε μία ξένη γλώσσα, στα Γαλλικά. Όπως άλλωστε έχει ο ίδιος έχει δηλώσει, η πρώτη γραφή σε αρκετά  βιβλία του γίνεται στα γαλλικά, για να τα μεταφράσει στη συνέχεια ο ίδιος στα ελληνικά, ενώ σε κάποια άλλα έχει συμβεί το αντίθετο.

Έτσι λοιπόν η γλώσσα είναι από τους κύριους άξονες του συγγραφικού του έργου και «πρωταγωνίστρια» σε αρκετά βιβλία του.  Από τη «Μητρική γλώσσα» (Εξάντας 1995, Βραβείο Medicis) ), όπου «πρωταγωνιστεί» το γράμμα «Ε» του ελληνικού αλφαβήτου που ήταν κρεμασμένο στην είσοδο του ναού του Απόλλωνα στους Δελφούς, μέχρι τις «Ξένες Λέξεις» (Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας 2004) όπου οι ανησυχίες και οι προβληματισμοί του συγγραφέα τον οδήγησαν στην κεντροαφρικανική γλώσσα σάνγκο.

Στο νέο του μυθιστόρημα «Η πρώτη λέξη» που έχει ήδη διακριθεί στη Γαλλία, το μυστήριο της δημιουργίας της γλώσσας γίνεται το βασικό ερώτημα. Η σύνθεση του βιβλίου είχε ως προϋπόθεση σημαντική έρευνα, μια στρατηγική που ο συγγραφέας ακολουθεί στα περισσότερα έργα του. Αναζητώντας την «πρώτη λέξη» ο Βασίλης Αλεξάκης μίλησε με γλωσσολόγους, με παλαιοντολόγους, με νευροβιολόγους, ακόμη και με κωφαλάλους.

Ωστόσο «Η πρώτη λέξη» δεν είναι δοκίμιο ή μελέτη, αλλά μυθιστόρημα. Και οι γλωσσικές ανησυχίες του συγγραφέα μεταφέρονται στο κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου, που είναι ο Μιλτιάδης, καθηγητής της συγκριτικής φιλολογίας στο Παρίσι. Ο Μιλτιάδης ήθελε πολύ να μάθει ποια ήταν η πρώτη λέξη που ξεστόμισε ο άνθρωπος, όμως πεθαίνει πριν προλάβει να ολοκληρώσει το έργο του και να την ανακαλύψει. Μετά το θάνατό του η εξηντάχρονη γαλλόφωνη αδελφή του, αποφασίζει να συνεχίσει το έργο του και να δώσει απάντηση στο ερώτημα για λογαριασμό του.

Παρά το γεγονός ότι η ίδια δεν είναι γλωσσολόγος, μιλά με επιστήμονες όλων των ειδών, που της μιλούν για τον ανθρώπινο εγκέφαλο, τη γλώσσα  των βρεφών, τους χιμπατζήδες, τους Homo sapiens, τον Δαρβίνο και τους δημιουργιστές, ακόμη και τον Φρόυντ. Η έρευνα αυτή της χαρίζει μια νέα περιπέτεια και ένα καινούργιο νόημα ζωής και είναι αυτή ακριβώς η εμπειρία που ο Βασίλης Αλεξάκης αφηγείται στο βιβλίο του. Την ίδια στιγμή φέρνει σε επαφή τον αναγνώστη με πλήθος από σύγχρονες επιστημονικές, ψυχολογικές, ανθρωπολογικές και γλωσσολογικές θεωρίες για την καταγωγή της γλώσσας που ξεκινούν από την γλώσσα των πιθήκων και φτάνουν στις έρευνες του Ζαν Πιαζέ.

Το νέο μυθιστόρημα του Βασίλη Αλεξάκη έτυχε εξαιρετικά θερμής υποδοχής από τον γαλλικό τύπο με την εφημερίδα “Le Monde” να το κατατάσσει στα δέκα καλύτερα της τελευταίας χρονιάς. Ανάμεσα στις κριτικές  που γράφτηκαν γι αυτό ξεχωρίζει το σχόλιο της Liberation: «Πρόκειται για μια έρευνα αστυνομικού χαρακτήρα, γραμμένη ωστόσο σε ποιητικό ύφος, που αναφέρεται σε ένα από τα πιο μεγάλα μυστήρια στην ιστορία της ανθρωπότητας, ασκώντας μια έντονη γοητεία.» Ιδιαίτερα εύστοχο και το σχόλιο του “Le Point” : «Όποιος κατονομάζει δίνει ζωή. Αυτό ακριβώς είναι το μυστικό του μαγικού αυτού μυθιστορήματος.»

info@bookbar.gr

INFO

«Η πρώτη λέξη»

ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ

ΕΞΑΝΤΑΣ 2011

ΣΕΛ. 424, ΤΙΜΗ € 22

 

 

 

 

 

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Το μυθιστόρημα «Η πρώτη λέξη» του Βασίλη Αλεξάκη παρουσιάζεται την Τρίτη 12 Απριλίου 2011 στο auditorium του Γαλλικού Ινστιτούτου στις 19.30

Ο συγγραφέα συζητά με τους φίλους του Νίκο Μπακουνάκη, Ariane LABED,  Μαρία Πρωτόπαππα και Πάρι Τακόπουλο.

Είσοδος ελεύθερη/ Tαυτόχρονη μετάφραση

 

 

Σχετικά Θέματα (Links)

H Γαλλική Ακαδημία τιμά τον Βασίλη Αλεξάκη

– Βασίλης Αλεξάκης, Συνέντευξη : «Το Βυζάντιο δεν αποτελεί συνέχεια της αρχαίας Ελλάδας»