Λένα Κιτσοπούλου, «Μεγάλοι Δρόμοι»

0
1823

Από τη λογοτεχνία στο θέατρο σκιών

Aν θεωρήσουμε ότι ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του λογοτεχνικού κειμένου  είναι  να κρατά σε εγρήγορση το ενδιαφέρον του αναγνώστη, τότε η Λένα Κιτσοπούλου, με το νέο της βιβλίο, παίρνει άριστα. Αν επίσης θεωρήσουμε ότι τα βαθειά κρυμμένα μέσα μας μυστικά είναι κατά βάση βρώμικα και σκληρά, τότε η 40χρονη συγγραφέας είναι βαθύς γνώστης της ανθρώπινης ψυχής. Είναι όμως έτσι;

                  Της Ελπίδας Πασαμιχάλη

Πολύπλευρη προσωπικότητα, ηθοποιός, σκηνοθέτις και συγγραφέας η Λένα Κιτσοπούλου προκάλεσε ενδιαφέρον με την πρώτη της συλλογή διηγημάτων «Οι νυχτερίδες», που κυκλοφόρησε το 2006 και τιμήθηκε με το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέως του περιοδικού «Διαβάζω». Εξίσου θετικές εντυπώσεις κέρδισε και η νουβέλα Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α. που έγραψε και σκηνοθέτησε η ίδια για το Εθνικό Θέατρο.

Η νέα της συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Μεγάλοι Δρόμοι», τίτλος που υπαινίσσεται ιστορίες  με εμφανείς ή υπόγειες τάσεις φυγής των ηρώων από μια καταθλιπτική και ασφυκτική πραγματικότητα, κινείται σε παρόμοια θεματολογία με την πρώτη. Οι ήρωες του βιβλίου της είναι  συνήθως άνθρωποι απλοϊκοί, απαίδευτοι και εγκλωβισμένοι. Συνδυασμός που …σκοτώνει. Κυριολεκτικά. Διότι η έλλειψη οποιασδήποτε παιδείας σε συνδυασμό με τον εγκλωβισμό σε κλειστές κοινωνίες, όπως τα χωριά, μπορούν να οδηγήσουν στην παράνοια, στην τρέλα ή στην ανθρωποφαγία. Μερικές φορές και στα δύο.  

Γεννημένη στην Αθήνα η Λένα Κιτσοπούλου, εμπνέεται στα περισσότερα διηγήματα της από την επαρχία και τα τοποθετεί εκεί. Οι τίτλοι των αφηγημάτων της είναι σε αρκετές περιπτώσεις παρατσούκλια που δίνουν ο άνθρωποι στις κλειστές κοινωνίες και καταλήγουν να γίνουν η δεύτερη, αναπόφευκτη φύση εκείνου που τα φέρει. Είναι ο «Μουνής», «Ο Κατάθλας», «Ο Καραγκιόζης»…. Ψυχές παγιδευμένες κατά κανόνα σε άσχημο σουλούπι και σε ένα περιβάλλον βαρβαρότητας, που κατευθύνεται από τις προκαταλήψεις, το κουτσομπολιό, τις μικρότητες και τα χυδαία ένστικτα. Μοιχεία, ενδοοικογενειακή βία σε ακραίες μορφές, περιφρόνηση και εξόντωση του αδύναμου, η σκληρότητα της ψυχής σε όλη της την ένταση, πρόσωπα που μισιούνται παράφορα, αλλά συμβιώνουν από ανάγκη, σε κατάσταση αγελαία, με ότι μπορεί να σημαίνει αυτή λέξη. Στις καταστάσεις αυτές, η απόσταση από την παραβατικότητα είναι μηδαμινή και συνήθως την ξεπερνά.

Είναι γεγονός ότι η Λένα Κιτσοπούλου οδηγεί τις καταστάσεις στα διηγήματά της στα άκρα. Ο λόγος της κοφτερός, ακραία ρεαλιστικός, πολύ συχνά απέχει οριακά από τον κυνισμό. Μερικές φορές θυμίζει τις «ανατριχιαστικές λεπτομέρειες», και «αποκλειστικές πληροφορίες», σαφώς σκανδαλοθηρικού χαρακτήρα, με τις οποίες τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων και τα ριάλιτι «εμπλουτίζουν» τις ειδήσεις του αστυνομικού ρεπορτάζ. Διατηρώντας για τον παρουσιαστή –αφηγητή τον υπεράνω υποψίας ρόλο του συλλέκτη πληροφοριών. Πάντα προς όφελος της πληροφόρησης ενός αδηφάγου κοινού…

Οι φιγούρες των διηγημάτων σε συνδυασμό με το γρήγορο ρυθμό αφήγησης, τείνουν να θυμίζουν χάρτινους ήρωες από κόμικ και όχι πραγματικά πρόσωπα που έχουν σάρκα, οστά, συναισθήματα και είναι θύματα ή θύτες των παθών τους. Οι ανθρώπινες τραγωδίες που συχνά εμπεριέχει η υπόθεση, έρχονται σε αντίθεση με την καταιγιστική  αλλά ανάλαφρη αφήγηση  που παραπέμπει σε  φολκλορικό θέατρο σκιών. Κάθε τραγική ιστορία χρειάζεται και μία κάθαρση. Τουλάχιστον στη λογοτεχνία. Διαφορετικά, όλος αυτός ο ασθματικός ρυθμός ρεαλιστικής γραφής υπάρχει κίνδυνος να εκπέσει  στην τρομολαγνία και στον εύκολο εντυπωσιασμό.

                                    info@bookbar.gr

 

Η Λένα Κιτσοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1971. Είναι ηθοποιός και σκηνοθέτις. Το 2006 εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων Οι νυχτερίδες για την οποία βραβεύτηκε απ’ το περιοδικό Διαβάζω με το βραβείο του πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα. Το 2009 εξέδωσε τη νουβέλα Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α., η οποία παίχτηκε απ’ το Εθνικό Θέατρο ως μονόλογος, σε σκηνοθεσία της ίδιας.

 

INFO

«Μεγάλοι Δρόμοι»

ΛΕΝΑ ΚΙΤΣΟΠΟΥΛΟΥ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

ΣΕΛ. 232, ΤΙΜΗ ΕΚΔΟΤΗ € 14,90