Η απειλή – Μάριος Μιχαηλίδης

0
2218

Ο ρυθμός της θανατηφόρου «αλλαγής»/

Το σουρεαλιστικό παιχνίδι στο οποίο με αριστοτεχνικό τρόπο επιδίδεται ο  ποιητής και πεζογράφος Μάριος Μιχαηλίδης στα δύο αδελφά αφηγήματα που συναπαρτίζουν το βιβλίο του Η Απειλή (εκδόσεις Γαβριηλίδης 2016), δεν θα πρέπει να ξενίσει τον αναγνώστη. Διότι αυτό που μετράει εδώ, είναι η αναπότρεπτη, αμείλικτη ουσία. Η ουσία της πολιτικής αλληγορίας, της μεταφοράς  και του συμβολισμού, η οποία διατυπώνεται με καβαφικό πνεύμα, λεπτή ειρωνεία, μαύρο χιούμορ, και βέβαια, μια κραυγή απόγνωσης. Η Απειλή, είναι ένα βιβλίο που αφορά κάθε ανήσυχο και σκεπτόμενο αναγνώστη.

Της Δάφνης Μαρίας Βουβάλη 

Η αγωνία της απειλής, λοιπόν. Απειλή: Λέξη προειδοποιητική. Όταν η απειλή πραγματοποιείται, γίνεται κόλαση. Εκτός και αν η κόλαση λαμβάνει διαχρονικό χαρακτήρα μέσα στο γίγνεσθαι, οπότε γίνεται διαρκής απειλή εν τη πραγματώσει της. Για τις τωρινές, και για τις επερχόμενες γενεές.

Ποιο είναι το γίγνεσθαι του βιβλίου του Μάριου Μιχαηλίδη; Το δικό μας. Τουτέστιν, η σημερινή πολιτικοοικονομική και κοινωνική πραγματικότητα. Τα δύο αφηγήματα του βιβλίου, είναι ο κραυγαλέος καθρέφτης της πόλης και της χώρας μας, μέσα από τον φανταστικό, άχρονο κόσμο των ηρώων τους. Και αφορούν την κάθε μορφής εξουσία και την κοινωνία – ούτε, δυστυχώς, οι διανοούμενοι ξεφεύγουν απ’ αυτόν τον κανόνα.

Το κοιμητήριο πολιορκεί την πόλη

Αφήγημα πρώτο: Η απειλή, έρχεται. Οι πολιτικές και θρησκευτικές Αρχές μιας πόλης, αποφασίζουν την επέκταση του νεκροταφείου της μέχρι τα πρώτα της σπίτια. Οι αντιδράσεις, λιγοστές έως ανύπαρκτες. Με αφορμή μάλιστα μια κηδεία, οι πολίτες αποκτούν και «απτό τεκμήριο για την χρησιμότητα της επεκτάσεως» αυτής. Η ανατριχίλα μετατρέπεται σε αγαθοεργία. Ενώ, την τοιχοδομή που θα χωρίζει τα σπίτια από τους τάφους, αναλαμβάνει μια ομάδα τεχνιτών από τα μαρτυρικά Καλάβρυτα, οι οποίοι κουβαλούν ζωντανό στην ψυχή τους το ολοκαύτωμα του χωριού από τους Γερμανούς το 1943, και καθ’ όλη τη διάρκεια της οικοδόμησης του τοίχου του νεκροταφείου, τραγουδούν ένα εκπληκτικό μοιρολόι.

Η πόλη, μπαίνει σιγά-σιγά μέσα στο πνεύμα της θανατηφόρας αλλαγής. Η ψυχική καταχνιά απλώνεται στους δρόμους της, ο συρμός των ταφικών κτισμάτων μια ανάσα μακριά από τα σπίτια της, την κατακτά. «Ο εθισμός σε νέες πραγματικότητες κάθε φορά αποβάλλει εμμονές και πάθη, μέχρι να απομείνει ένα διάφανο σημάδι σκιάς. Για να θυμίζει τον πρότερο έντιμο βίο», είναι ο καίριος αφορισμός στον οποίο προβαίνει ο συγγραφέας στην σελ. 40.

Και η αναμόρφωση της πόλης προς το ιλαρότερον, για να διασκεδαστούν οι εντυπώσεις, πάει χαμένη όταν η πραγματικότητα της απειλής χτυπά λίγο αργότερα δριμύτερη: Κατόπιν δεύτερης άνωθεν εντολής, γκρεμίζεται ακόμη και ο τοίχος που χώριζε τους τάφους από τα σπίτια, και το «αδηφάγο κοιμητήριο» αρχίζει να επεκτείνεται έτι περαιτέρω, «κατατρώγοντας» στο διάβα του τα πάντα: δρόμους και πλατείες των ζωντανών, σπίτια και δημόσια κτίρια. Μέχρις ότου, ακόμη και η αισθητική των μαρμάρων του νεκροταφείου εισβάλλει στην πόλη. Αμαχητί. «Το δημοτικό συμβούλιο δεν τολμούσε να λάβει οποιαδήποτε απόφαση, γιατί όλα έπρεπε να υπακούουν στην αισθητική και τις ανάγκες του νεκροταφείου» (σελ. 68), αυτή είναι η θέση των Αρχών. Ενώ οι πολίτες «εξακολουθούν να είναι ντυμένοι στα μαύρα, και το μόνο που τους έχει μείνει είναι να γοητεύονται από την ηδονική απαντοχή του θανάτου» (σελ 74). Οι πολίτες, που θανατώνουν τους Καλαβρυτινούς μαστόρους για να μην ακούν το μοιρολόι τους. Την ίδια στιγμή, ο κεντρικός ήρωας, νομάρχης Γεράσιμος Γιαννίδης, παρά το αριστερό, αντιστασιακό παρελθόν του, δεν καταφέρνει ουσιαστικά να «ξεκολλήσει» από τον θώκο της εξουσίας του.

Το σαθρό αποχετευτικό σύστημα και ο νομάρχης

Αφήγημα δεύτερο: Η απειλή, έρχεται. Το σαθρό αποχετευτικό σύστημα μιας πόλης, εκρήγνυται, πλημμυρίζοντάς την με κάθε λογής λύματα. Παρών κι εδώ ο  Γεράσιμος Γιαννίδης, ως υπεύθυνος της «Εταιρείας Σχεδιασμού και Αναπλάσεων» της πόλης. Ούτε τώρα όμως καταφέρνει να σταθεί στο ύψος του αγωνιστικού, αντιδικτατορικού παρελθόντος του.

Τα (πολλά) αποσπάσματα από το βιβλίο που σταχυολογήσαμε, είναι χαρακτηριστικά του πνεύματος του συγγραφέα, εξαιρετικά εύστοχα, και μαρτυρούν την γλωσσική κι εκφραστική δεινότητα με την οποία γενικώς αυτός κατονομάζει την αλήθεια. «Πώς γίνεται να κατακλυστεί μια πόλη με τόση βρομιά… τη στιγμή μάλιστα που οι ιθύνοντες επαινούσαν ο ένας τον άλλο για το εκπληκτικό σύστημα αποχετεύσεως, που ήρθε επιτέλους να ικανοποιήσει ένα όραμα γενεών;» (σελ. 112). Και η απάντηση στο ερώτημα: «Οι γνωστές συνήθειες των συστημάτων, σκέφτηκε ο ποιητής. Πρώτα ο μηχανισμός που γεννά ελπίδες και προσδοκίες, και μετά η παγίδευση και ο εγκλεισμός» (σελ. 117).

Τουτέστιν οι «κάτω», κατέχοντες την «εξουσία των λυμάτων», απειλούν να πνίξουν την πόλη και την εξουσία των «πάνω». Και τι επιχείρημα προβάλλουν οι «κάτω»; «Εμείς αποδειχθήκαμε πιο ειλικρινείς, και πιο τίμιοι. Είμαστε βουτηγμένοι στα λύματα, και ποτέ δεν αποποιηθήκαμε αυτή μας την ιδιότητα»… (σελ. 152).

Τα υπόλοιπα, μέσα από μια άκρως ενδιαφέρουσα κι ευρηματική πλοκή, στην διάθεση (και την κρίση) του αναγνώστη…

info@bookbar.gr

 

INFO

 Η απειλή

Μάριος Μιχαηλίδης

Εκδόσεις Γαβριηλίδης 2016

Σελ. 208, Τιμή € 12,72

 

 

 

 

 

 ΒΙΟ

Ο Μάριος Μιχαηλίδης γεννήθηκε στην Κύπρο και ζει στην Αθήνα. Αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και απέκτησε το πτυχίο ΜA Ed. από το Πανεπιστήμιο Αrkansas, (ΗΠΑ). 
Έχει εκδώσει πέντε ποιητικές συλλογές και πέντε αφηγήματα. Τρία έργα του, η ποιητική συλλογή “Σαν άλλοθι οι λέξεις” (Μεταίχμιο 2003) το μυθιστόρημα “Ο Οστεοφύλαξ” (Μεταίχμιο 2007) και η νουβέλα “Ο Ανακριτής” (Γαβριηλίδης, 2012) τιμήθηκαν με το Κρατικό Βραβείο του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου. Το μυθιστόρημα “Ανατολικά της Αττάλειας βόρεια της Λευκωσίας” μεταφράστηκε στα τουρκικά και στα γερμανικά από τις εκδόσεις VERLAG AUF DEM RUFFEL. 
Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και του Κύκλου Ποιητών.