«Εσύ μια άλλη ύπαρξη κάνε με να μη φοβάμαι»|
Ποίηση|
Έχοντας στα χέρια τη δεύτερη ποιητική συλλογή του Αλέξιου Μάινα, η οποία φέρει τον τίτλο Το Ξυράφι του Όκαμ (εκδόσεις Μικρή Άρκτος, 2014), αντιλαμβάνεται κανείς την ικανότητα της ποίησης να διεισδύει παντού, σαν ένα εργαλείο κοφτερό που δεν αφήνει πόρο στον οποίο να μην φθάνει.
Της Πωλίνας Γουρδέα
Αν και ο τίτλος της συλλογής παραπέμπει στον φιλόσοφο και φραγκισκανό μοναχό του 14ου αιώνα, Γουλιέλμο του Όκαμ και η φράση αποτελεί την αρχή της οικονομίας, εμείς ως αναγνώστες δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε την προσπάθεια του ποιητή να συνθέσει ποιήματα ώστε να συγκρουστεί και να ρίξει φως μέσω μια ποιητικής λεπίδας, στην εποχή της αβεβαιότητας την οποία διανύουμε.
«Πιθανότητα Γ’ (ποιητές όλων των χωρών ενωθείτε): / Το όμορφο σε καλή τιμή ως παρηγοριά/ ‒ το κεφάλαιο των φτωχών. / Εικαστικός πλουτισμός ως περιορισμός επαναστατικών τάσεων./ Και η ποίηση ως εξαργύρωση του (ut pictura poesis)./ Ομορφιά ως πολιτικό βάλιουμ.»
(08:29) Ναυπηγεία μερικής νωχέλειας, σελ. 17
Ο Μάινας δημιουργεί ποιητικές συνθέσεις που θα μπορούσαν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες. Από τη μια οι εννοιολογικές συνθέσεις με κεντρικό άξονα τη φιλοσοφική σκέψη και αναζήτηση, ενώ από την άλλη μεριά οι αφηγηματικές συνθέσεις με χαρακτηριστικό γνώρισμα τον εμφατικό λυρισμό των εικόνων. Κινείται με απίστευτη άνεση σε ένα εύρος ιδεών και σημασιών δημιουργώντας ποιητικά οικοδομήματα στέρεα και συμπαγή.
«Η σκέψη ότι οι άλλοι συνθέτουν έναν ταύρο από ατόφιο χρυσό.// Ω το άδειο βουνό, Μωυσή/ ω η καμένη βάτος.»
(07:24) Οξείδωσι στίλβοντος ποδηλάτου, σελ. 13
Σε κάθε περίπτωση η ποίηση δεν είναι ένας μονόλογος στο κενό. Απευθύνεται σε ένα είδος κοινού και είναι τρομερά κοφτερή, διαπερνά πολλά επίπεδα. Εξ ου και η χρησιμοποίηση της ποιητικής γλώσσας που εμπεριέχει μια ανθεκτική ζωτικότητα η οποία ερεθίζει τα πιο πρωτόγονα ένστικτα. Στην ποίηση του Μάινα η γλώσσα ταξιδεύει μέσα από φράσεις ογκόλιθους, από λατινικές ρήσεις, από απλές λέξεις, από έντεχνες, από σατιρικούς ιδιωματισμούς, από τσιτάτα, από ό,τι μπορεί να προκαλέσει τη φαντασία του γράφοντα. Πειραματισμός ή παιχνίδι εντυπωσιασμού; Όπως και να ‘χει, μας αρέσει να διαβάζουμε ποιήματα που αφουγκράζονται την ειλικρινή ανάγκη του ανθρώπου για νόημα.
«Τα μάτια/ που βλέπουν μέσα μου τον κόσμο/ σταματούν./ Εσύ/ μια άλλη ύπαρξη/ κάνε με να μη φοβάμαι.»
(Αϋπνία 03:46) Έλα να δούμε από δω το πέλαγος, σελ. 71
Ο Αλέξιος Μάινας έχει ξεκινήσει μια πλεύση στα βαθιά νερά της ποίησης. Ο ίδιος το γνωρίζει και το δηλώνει ευθαρσώς πως για να ζήσει κανείς πρέπει να ταξιδέψει. Και τα μόνα πραγματικά ταξίδια είναι τα συναισθήματα. Τ’ άλλα είναι μεταθέσεις κρέατος. {(13:42) Τόποι στο στρίφωμα του χάρτη, σελ. 35} Γράφει λοιπόν, γνωρίζοντας πως αν δεν κολυμπήσεις στα νερά της συναισθηματικής νοημοσύνης η πορεία θα είναι άνευ ουσίας. Ευχόμαστε να συνεχίσει να κάνει βαθιές βουτιές στη σκέψη, στη γλώσσα και στην καρδιά ώστε να φέρνει στην επιφάνεια ειλικρινή ποιήματα που θα αναστατώνουν τα λιμνάζοντα νερά των σύγχρονων υποκειμένων.
Τα πλευρά σου, Αδάμ ‒ φύλαγε τα πλευρά σου.
(22:21) Η ενέδρα στα λατινικά, σελ. 54
Ξυράφι του Όκαμ
Το Ξυράφι του Όκαμ (Occam’s Razor), εναλλακτική ορθογραφία Το Ξυράφι του Όκκαμ, αποδίδεται και ως Λεπίδα του Όκαμ), είναι επιστημονική αρχή, η οποία αποδίδεται στον Άγγλο φιλόσοφο Λογικής και φραγκισκανό μοναχό του 14ου αιώνα Γουλιέλμο του Όκαμ . Η αρχή αυτή αποτελεί την βάση της μεθοδολογικής απαγωγής και αποκαλείται επίσης αρχή της οικονομίας.
Στην απλούστερη διατύπωσή του, το Ξυράφι του Όκαμ εκφράζεται ως εξής: «Κανείς δεν θα πρέπει να προβαίνει σε περισσότερες εικασίες από όσες είναι απαραίτητες».
Στα λατινικά διατυπώνεται ως:
Pluralitas non est ponenda sine necessitate
Η φράση αυτή θα μπορούσε να αποδοθεί πολύ ελεύθερα ως εξής: Όταν δύο θεωρίες παρέχουν εξίσου ακριβείς προβλέψεις, πάντα επιλέγουμε την απλούστερη. (ΠΗΓΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ)
INFO
Το ξυράφι του Όκαμ
Αλέξιος Μάινας
Ποίηση
Μικρή Άρκτος 2014
Σελ. 80, Τιμή € 12,80
ΒΙΟ
Ο Αλέξιος Μάινας γεννήθηκε το 1976 στην Αθήνα, σπούδασε Φιλοσοφία στη Βόννη και ασχολείται με τη μετάφραση και την παρουσίαση ποιητών στον γερμανόφωνο χώρο. Έχει επιμεληθεί τη δίγλωσση μετάφραση των ποιημάτων του Καβάφη (Romiosini 2009), ποιήματα του οποίου μεταφράζει εκ νέου για ελβετικό εκδοτικό οίκο. Γράφει ποίηση και διήγημα. Η ποιητική συλλογή του Το περιεχόμενο του υπόλοιπου (Γαβριηλίδης, 2011) ήταν υποψήφια για το Κρατικό Βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα, για το αντίστοιχο βραβείο του περιοδικού Διαβάζω, και βραβεύτηκε στο Συμπόσιο Ποίησης. Προσφάτως κυκλοφόρησε το βιβλίο του Το ξυράφι του Όκαμ (Μικρή Άρκτος, 2014).
