Ελένη Σαραντίτη – Ο Κάβος του Αγίου Αγγέλου

0
968

 

Ένα περιδέραιο στα κύματα της Ιστορίας

 

ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΔΩΡΕΑΝ ΕΝΑ ΑΝΤΙΤΥΠΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

 

Ένα περιδέραιο απαράμιλλης ομορφιάς και ανεκτίμητης αξίας έρχεται από τα βάθη της Ανατολής και μας ταξιδεύει στην τρικυμισμένη θάλασσα του παρελθόντος.

Γράφει η Ελπίδα Πασαμιχάλη

Αυτή η θάλασσα σκοτείνιαζε ακόμη και τους πιο έμπειρους θαλασσοπόρους και ναυτικούς από τα χρόνια τα παλιά και το όνομά της έχει συνδεθεί με πολλές αφηγήσεις, θρύλους και τραγούδια, ναυάγια και σωτηρίες.

Είναι το θαλασσοδαρμένο Ακρωτήρι του Μαλέα, ο Καβομαλιάς, που οι Ενετοί ονόμαζαν Κάβο του Αγίου Αγγέλου. Γιατί εκεί, κοντά πάνω στον βράχο, βρισκόταν μια εκκλησία των Ταξιαρχών αλλά και γιατί χρειάζονταν έναν άγγελο κάθε φορά που περνούσαν τον Κάβο με μπουρίνι.

Εκεί στην απόκρημνη και σκληροτράχηλη γη της Λακωνίας βρέθηκε το πολυταξιδεμένο περιδέραιο και εκεί διαδραματίζεται το μυθιστόρημα της βραβευμένης συγγραφέως Ελένης Σαραντίτη    με τον ομώνυμο τίτλο.

Ο Κάβος του Αγίου Αγγέλου είναι ένα βιβλίο που έχει κάνει κι αυτό ταξίδια πολλά, στις καρδιές των αναγνωστών, αφού η πρώτη του έκδοση ήταν το 1999 από τις εκδόσεις Καστανιώτη και τώρα ταξιδεύει ξανά, ανανεωμένο, από τις εκδόσεις Πατάκη.

Σαν φυλαχτό ευλογημένο….

Η  Ευγενία, η Ρουθ, η Αγγελική και η Πελαγία κεντρικές μορφές του βιβλίου, είναι οι εκλεκτές που θα λάβουν στα χέρια τους το πολύτιμο περιδέραιο, του οποίου η πρωτόγνωρη, εξωτική ομορφιά, το κάνει να μοιάζει με φυλαχτό ευλογημένο.

Εκείνο όμως, αλλού ήθελε να πάει και αλλού βρέθηκε. Από το πολύβουο παζάρι του Κολόμπο είχε ξεκινήσει, με όνειρο να αγκαλιάσει τον απαλό λαιμό μιας πανέμορφης Αγγλίδας, μικροπαντρεμένης που ζούσε εκεί και την ερωτεύθηκε παράφορα ένας πολυταξιδεμένος Μονεμβασιώτης.

Ήταν ο Θεόδωρος Μαργέτης, ένας άντρας με ευγενική ψυχή και αριστοκρατική καταγωγή,  που χρειάστηκε να φτάσει μέχρι την Κεϋλάνη για να συναντήσει τον δυνατό έρωτα της ζωής του, που έμελλε να μείνει ανολοκλήρωτος.

Γύρισε πίσω στο ακρωτήρι του Αγίου Αγγέλου, άρρωστος βαριά με μοναδική περιουσία το θαυμαστό περιδέραιο και ένα μεγαλόσωμο ολόλευκο, περήφανο άλογο, «με τη χαίτη που ‘φερνε σε ξέμπλεκα μαλλιά δεκαεξάχρονης» που μόνο αυτόν αγαπούσε…

Εκεί άφησε και την τελευταία του πνοή και λίγο καιρό μετά ξεψύχησε και το άλογο, που δεν αναγνώριζε άλλον για αφέντη. Το περιδέραιο όμως έμεινε.

Βρισκόμαστε στο 1816, λίγο καιρό πριν ξεσπάσει η Επανάσταση, όμως ο Μαργέτης δεν έμαθε ποτέ γι αυτήν.

Ταξιδεύοντας στο παρελθόν

Εναρκτήρια χρονολογία, αφετηρία για τον Κάβο του Αγίου Αγγέλου είναι το 1902. Όμως στην εξέλιξη του έργου αυτού της Ελένης Σαραντίτη, που αποτελεί κυριολεκτικά λογοτεχνικό επίτευγμα, ο χρόνος κυλάει αντίστροφα. Η ιστορία ή καλύτερα οι ιστορίες κυλάνε προς τα πίσω.

Με την τέχνη της προφορικής αφήγησης και την παρενθετική ροή της, που σε αλλοτινούς χρόνους είχαν κάποιο χαρισματικοί αφηγητές στην ελληνική ύπαιθρο, χωρίς ωστόσο να παρεκκλίνουν  από το αρχικό τους θέμα, η Ελένη Σαραντίτη,  ξετυλίγει μια αξιοθαύμαστη μυθιστορία, με οδηγό τη διαδρομή του πολύτιμου περιδέραιου στον χρόνο.

Μια διαδρομή που εμπεριέχει «ζώσα μνήμη» σε ένα σπάνιο σε εύρος συνδυασμό ιστορικών, λαογραφικών, ηθογραφικών, ταξιδιωτικών ακόμη και δημοσιογραφικών τεκμηρίων που συναρπάζουν, συγκλονίζουν, συγκινούν και αιχμαλωτίζουν τον αναγνώστη.

Όλες βγαλμένες από τα βράχια και τα σπλάχνα της ορεινής Λακωνίας, της Μάνης, της Μονεμβασιάς και της Νεάπολης που είναι και ο τόπος καταγωγής της συγγραφέως. Δεν θα ήταν υπερβολή μάλιστα αν λέγαμε ότι αυτό το περήφανο και επιβλητικό τοπίο είναι και ο πρωταγωνιστής του βιβλίου.

Πινελιές από την Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης

Από την προεπαναστατική περίοδο, την τουρκοκρατία, τα Ορλωφικά, τις χαραυγές της Επανάστασης του ’21, τους ξένους θαλασσοπόρους, τους κουρσάρους, τους κατακτητές, τους πρώιμους αδούλωτους επαναστάτες της Λακωνίας, μέχρι τους Λακεδαιμόνιους που ζήσαν στον Ταΰγετο και στις όχθες του Ευρώτα.

Τα γλέντια, τα πανηγύρια, οι έρωτες, οι συναντήσεις, οι αποχωρισμοί, οι γέννες και οι απώλειες, οι χαρές και οι λύπες, οι προσδοκίες, οι λαχτάρες και τα όνειρα των ανθρώπων γίνονται ο καμβάς πάνω στον οποίο η Ελένη Σαραντίτη  με ευδιάκριτες πινελιές φιλοτεχνεί πραγματική Ιστορία.

Πινελιές από την Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης.  Ο μεγάλος ξεσηκωμός για τη λευτεριά, το πάθος, το πείσμα, η περηφάνια το φιλότιμο και οι θυσίες.

Ένα περίτεχνο ψηφιδωτό από γεγονότα όπου η φαντασία συμπληρώνει την πραγματικότητα, χωρίς να την παραβιάζει και αναδύονται στο φως μορφές φλογερών ηρώων και πρωτοπόρων πολεμιστών, που στο πέρασμα των χρόνων αφέθηκαν να σκεπαστούν από τη σκόνη της λήθης και αποσιωπήθηκαν.

 Μαζί τους αναδύονται και ευγενικές όσο και ηρωικές μορφές γυναικών που κρύβουν μέσα τους μια δύναμη αρχαία. 

Μορφές όπως ο ξακουστός «Πρωτοκλέφτης του Μοριά»  καπετάν Ζαχαριάς Μπαρμπιτσιώτης, από τους πρώτους που κήρυξαν την Επανάσταση και η κόρη του Κωνσταντία, από τις πρώτες πολεμίστριες του Αγώνα. Κοντά σ’ αυτούς γνωστοί και άγνωστοι αγωνιστές και αγωνίστριες. Μονεμβασιώτες, Μανιάτες, Σπαρτιάτες και Σπαρτιάτισσες.

Πολύτιμα πετράδια αφηγήσεων από έναν σπάνιο θησαυρό τεκμηριωμένων γνώσεων που διατρέχουν τον χρόνο και ζωντανεύουν το φυσικό περιβάλλον της μεγάλης εξέγερσης δίνοντας πνοή και φωνή στους ήρωές της. Για να μαθαίνουν οι νεότεροι, για το ασίγαστο πάθος της λευτεριάς και να προκύψει αβίαστα η απάντηση στο ερώτημα του Καρλ Κρατσάιζεν  «Πώς κατάφεραν οι Έλληνες τόσα χρόνια να μην αφομοιωθούν από τον κατακτητή;»

Πώς μιλούσαν;

Διαβάζοντας σε βιβλία ιστορικά για την Ελληνική Επανάσταση, όλοι έχουμε αναρωτηθεί γι αυτό το θαύμα. Πώς το έκαναν; Ποιοι ήταν; Πώς ήταν; Πώς ζούσαν; Πώς άντεχαν; Τί ένοιωθαν; Πώς μιλούσαν;

Στον Κάβο του Αγίου Αγγέλου, οι Έλληνες εκείνοι της Λακωνίας, οι άντρες, οι γυναίκες αλλά και τα παιδιά, παίρνουν σάρκα και οστά και ξετυλίγουν τον πάπυρο της Ιστορίας μπροστά μας με την μαγεία, τον σεβασμό αλλά και την αγάπη που της αρμόζει.

Πέρα από την ευρεία και σε βάθος ιστορική και λαογραφική γνώση που προϋποθέτει το επίτευγμα αυτό, είναι η γλώσσα της Ελένης Σαραντίτη που δίνει το μυστικό κλειδί.

Μια γλώσσα  μελωδική, ανάγλυφη, γλαφυρή, στοχαστική και ποιητική που φέρνει στο φως όλο τον ξεχασμένο της πλούτο.

Αυτή η γνωστή και, ευτυχώς, όχι ακόμη άγνωστη ελληνική γλώσσα εκπέμπει την ευγένεια ψυχής, την αξιοπρέπεια, την αντίληψη αλλά και το μεγαλείο εκείνων που την μιλούσαν και μπορεί να αφηγηθεί τις ιστορίες τους.  Είναι το περιδέραιο και η κληρονομιά τους.

 

 ΑΠΟΣΜΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

«Στου Αναγνώστη το μαρτύριο εκδικήθηκαν τον πατέρα του, τον Ζαχαριά, τον θάνατο του οποίου, όταν επληροφορήθη ο Γέρος του Μωριά, είχε σκούξει: «Ωρέ εχάθη η κότα που ‘κανε τ’ αυγά! Ο τόπος δεν μας χωράει πια. Να φύγουμε!» Και χρειάστηκαν δέκα περίπου χρόνια για να συνέλθει ο Ελληνισμός της Πελοποννήσου. Και μεσολάβησε το κακό που έγινε στον Κάβο Μαλιά και η διαταγή του βοεβόδα για τη σφαγή του Αναγνώστη με τις λέξεις «Από κακιά κολοκυθιά ούτε κολοκυθόσπορος», για να ωριμάσουν και να συνετισθούν πολλοί αγωνιστές. Διότι η αφροσύνη που έδειξε ο πατέρας του Νικηταρά να εμπιστευθεί Τούρκο, σε καιρό που ετοιμάζονταν να ξεσηκωθούν ως και οι πέτρες, τους περιφρούρησε. Τους έκανε δύσπιστους. Και εις το εξής και μέχρι την ώρα της εξέγερσης, πορεύονταν σύμφωνα με το «Ούτε το διάολο να βλέπεις, ούτε το σταυρό σου να κάνεις». (σελ. 56)

 

 ΒΙΟ

Ελένη Σαραντίτη
e-mail: info@esarantiti.gr
web site: www.esarantiti.gr
Ελλάδα

Γεννήθηκε στη Νεάπολη Λακωνίας, από δεκαοκτώ ετών, όμως, ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Έμαθε βιβλιοθηκονομία στην Εθνική Βιβλιοθήκη και αγγλικά στο Λονδίνο. Εργάστηκε επί αρκετό καιρό στο δημόσιο (ΟΑΕΔ). Ήταν τακτική συνεργάτρια της Ελευθεροτυπίας, στη σελίδα του βιβλίου, επί είκοσι οκτώ χρόνια, και μέχρι την ημέρα που έπαψε να εκδίδεται. Στην ίδια εφημερίδα δημοσίευε κείμενα για τα πουλιά της ελληνικής υπαίθρου, τα οποία πρόκειται να γίνουν ένα μικρό πρωτότυπο βιβλίο. Έχει συνεργαστεί με το ραδιόφωνο και με την τηλεόραση σε εκπομπές βιβλίου. Δίδαξε παιδική λογοτεχνία στη Λεόντειο Σχολή και επί σειρά ετών ήταν αναγνώστρια σε γνωστό εκδοτικό οίκο. Από τα βιβλία της, τρία έγιναν σίριαλ (με γνωστότερο τον Κήπο με τ’ αγάλματα) και διηγήματά της έχουν μεταφραστεί σε τέσσερις γλώσσες (γερμανικά, δανικά, αγγλικά, σουηδικά). Το εφηβικό βιβλίο της Κάποτε ο κυνηγός… απέσπασε τον Έπαινο της ΟΥΝΕΣΚΟ στον παγκόσμιο διαγωνισμό νεανικής λογοτεχνίας το 1997 με θέμα την ανοχή και την κατανόηση ανάμεσα στους λαούς. Το ίδιο βιβλίο τιμήθηκε με το βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Έλαβε επίσης και το Κρατικό Βραβείο. Το ιστορικό μυθιστόρημά της Ο Κάβος του Αγίου Αγγέλου ήταν υποψήφιο για το Κρατικό Βραβείο 2000 και βρίσκεται στη δέκατη τρίτη ανατύπωση. Το μυθιστόρημά της Ποθητή, χρόνια σαν τη φωτιά τιμήθηκε το 2002 με το βραβείο μυθιστορήματος της Ελληνικής Εταιρείας Χριστιανικών Γραμμάτων. Το 2011 τιμήθηκε με το βραβείο «Πηνελόπη Δέλτα» για την προσφορά της στο παιδικό βιβλίο από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (Ελληνικό Τμήμα της ΙΒΒΥ). Η Χαρούλα στους εφτά ουρανούς, το δέκατο έβδομο βιβλίο της, τιμήθηκε το 2014 με το βραβείο Εφηβικής Λογοτεχνίας από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Έχει δημοσιεύσει σε ημερήσιες εφημερίδες της Αθήνας διηγήματα, άρθρα, ταξιδιωτικά, πορτρέτα συγγραφέων και συχνά επισκέπτεται σχολεία όπου μιλά σχετικά με το βιβλίο. Κείμενά της, ταξιδιωτικά και από επισκέψεις σε σπίτια-μουσεία κλασικών συγγραφέων άλλων χωρών, έχουν αναρτηθεί στο ηλεκτρονικό περιοδικό βιβλίου www.bookbar.gr. Είναι τακτική συνεργάτρια του περιοδικού βιβλίου και τέχνης Diastixo.gr. Κείμενά της έχουν περιληφθεί σε σχολικά βιβλία, όπως στο Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων της Ε/ και ΣΤ/ Δημοτικού, στα Κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας της Α/ Γυμνασίου και στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α/ τάξης των ΕΠΑΛ. (ΠΗΓΗ: ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, biblionet.gr)

 

 

 

INFO

Ο Κάβος του Αγίου Αγγέλου

Ελένη Σαραντίτη

Εκδόσεις Πατάκη

Σελ. 552, Τιμή € 19,90

 

 

 

 

 

 

 

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΛΗΡΩΣΗΣ

Τα Ονόματα των Τυχερών

Γιώτα Κουτσογεωργοπούλου, Καλαμάτα.

Γιάννη Κρεούσης, Αθήνα

 

 

ΠΩΣ ΘΑ ΚΕΡΔΙΣΕΤΕ ΔΩΡΕΑΝ ΕΝΑ ΑΝΤΙΤΥΠΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

 

ΕΔΩ Συμπληρώστε τη Φόρμα Συμμετοχής  

 

Διαβάστε τους όρους συμμετοχής

  • Συμπληρώστε τη Φόρμα Συμμετοχής
  • Γράψτε το Ονοματεπώνυμο, την Ταχυδρομική σας διεύθυνση και ένα Κινητό τηλέφωνο επικοινωνίας.
  • Αν μένετε στην Αθήνα θα παραλάβετε το αντίτυπό σας από το ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΠΑΤΑΚΗ, Διεύθυνση: Ακαδημίας 65, Αθήνα, Ώρες: Καθημερινά 10.00 – 8.00, Σάββατο 10.00 – 5.00, Τηλέφωνο: 21 0381 1850
  • Αν είστε κάτοικος εκτός Αθηνών θα παραλάβετε το αντίτυπο Ταχυδρομικά.
  • Δύο τυχεροί θα πάρουν από ένα αντίτυπο του βιβλίου.
  • Δεν μπορεί να γίνει αποστολή στο εξωτερικό.
  • Παρακαλούμε να συμπληρώνετε τα στοιχεία σας (όνομα – επώνυμο – διεύθυνση) με ελληνικούς χαρακτήρες.
  • Τα στοιχεία που έχουν γραφτεί σε Greeklish, ΔΕΝ συμπεριλαμβάνονται στην κλήρωση.
  • Μετά τη λήξη του διαγωνισμού τα ονόματα των νικητών θα αναρτηθούν στο Book Bar.

Καλή τύχη!!!