«Μπορούμε να τα λέμε όλα στα παιδιά, με τον κατάλληλο τρόπο»|
«Όταν ξεκίνησα να γράφω το πρώτο μου βιβλίο
δεν ήξερα ότι γράφω ένα μυθιστόρημα για παιδιά. Ήθελα, όμως, να γράψω για κάτι που θα το καταλάβαιναν και θα το ένιωθαν τα παιδιά». Έτσι μίλησε για τη σχέση της με την παιδική λογοτεχνία, το απόγευμα, της Δευτέρας 31 Μαρτίου 2014 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, η Άλκη Ζέη, στο πλαίσιο της σειράς Οι λογοτέχνες μιλούν στο κοινό τους, που διοργανώνει το Megaron Plus σε συνεργασία με το ηλεκτρονικό περιοδικό «Ο αναγνώστης».
Μπροστά σε μια κατάμεστη αίθουσα, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας είχαν καταλάβει σχολεία με τους δασκάλους τους, η Άλκη Ζέη είχε μιαν εκτεταμένη συνομιλία με την κριτικό παιδικής λογοτεχνίας Μαρίζα Ντεκάστρο. Συζητώντας με την κριτικό η συγγραφέας εξήγησε τον τρόπο με τον οποίο επινοεί και χτίζει τους χαρακτήρες της, όπως και το πώς αποτυπώνεται η ιστορική και κοινωνική πραγματικότητα στη μυθοπλασία της.
Η Μαρίζα Ντεκάστρο απηύθυνε ερωτήσεις στην Άλκη Ζέη, μεταφέροντας και τις ερωτήσεις παιδιών που παρακολούθησαν την εκδήλωση. Όταν τη ρώτησε πώς μπορεί και χειρίζεται το έργο για τους ενηλίκους με εκείνο για τα παιδιά, η συγγραφέας απάντησε πως γράφει την ίδια απλή γλώσσα και στα δύο. Στα παιδικά της βιβλία γίνεται η ίδια παιδί, γίνεται ο ίδιος ο ήρωας της και σκέφτεται πώς θα αντιδρούσε εκείνος. Ενώ ξεκίνησε να δημοσιεύει διηγήματα σε περιοδικά, όταν έγραψε το πρώτο της μυθιστόρημα, το περίφημο Καπλάνι της βιτρίνας, δεν είχε στην πραγματικότητα συνειδητοποιήσει πως έγραφε ένα βιβλίο για παιδιά. Κατά τη γνώμη της το μοναδικό κριτήριο ενός καλού λογοτεχνικού βιβλίου είναι να καταφέρει κανείς να το διαβάσει ολόκληρο με ευχαρίστηση. «Μπορούμε να τα λέμε όλα στα παιδιά, φτάνει να βρίσκουμε τον τρόπο να τα πούμε» είπε χαρακτηριστικά και συμβούλεψε τους μικρούς αναγνώστες να διαβάζουν βιβλία, εάν θέλουν να γίνουν συγγραφείς.
Η Άλκη Ζέη ανακάλεσε στιγμές από την εξορία της στην Τασκένδη, αμέσως μετά το τέλος του Εμφυλίου, αλλά και από την παραμονή της στο Παρίσι την εποχή της ελληνικής χούντας. Επίσης αναφέρθηκε και στην επαγγελματική ζωή του συγγραφέα: στην ικανότητά του να κερδίζει χρήματα και από ένα σημείο και μετά να μπορεί να ζήσει από τα βιβλία του.
Ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος, παιδικός φίλος της Άλκης Ζέη, έκανε λόγο για το αυτοβιογραφικό της έργο Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο, που κυκλοφόρησε κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, παρατηρώντας πως το σημαντικότερο με την αυτοβιογραφία είναι πως δεν μας αφήνει να ξεχάσουμε όσα είναι απολύτως αναγκαίο να θυμόμαστε. Στο σημείο αυτό, η συγγραφέας ευχαρίστησε και αφιέρωσε τη βραδιά στην αδελφή της Λενούλα χωρίς τις αναμνήσεις της οποίας δεν θα μπορούσε να έχει γραφτεί το βιβλίο.
Αναφερόμενη στα παιδικά βιβλία της Άλκης Ζέη, η συγγραφέας Λίλα Κονομάρα περιέγραψε το πώς αναβλύζει στις σελίδες τους το λυτρωτικό τους χιούμορ, όπως και το πώς μπαίνει ο αναγνώστης μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα.
Με τη λογοτεχνία της Άλκης Ζέη για ενηλίκους καταπιάστηκε ο κριτικός λογοτεχνίας Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, σημειώνοντας πως η Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα, που δημοσιεύτηκε το 1989, είναι ένα μυθιστόρημα το οποίο συνδυάζει την εμπειρία της πολιτικής εξορίας με την αίσθηση της συνεχούς εσωτερικής εξορίας του εκπατρισμένου. Οι ομιλίες διανθίστηκαν με αναγνώσεις αποσπασμάτων από τα βιβλία της Άλκης Ζέη για παιδιά και ενηλίκους. Τα αποσπάσματα διάβασαν οι ηθοποιοί Ξένια Καλογεροπούλου και Σοφία Κόκκαλη.
Την εκδήλωση προλόγισε ο επικεφαλής του περιοδικού «Ο αναγνώστης» Γιάννης Μπασκόζος.
INFO
Η Άλκη Ζέη προτάθηκε από τον ΚΥΚΛΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ – ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ IBBY για το ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΣΤΡΙΝΤ ΛΙΝΤΓΚΡΕΝ 2015
Βραβείο Άστριντ Λίντγκρεν – Βικιπαίδεια
Τα βιβλία της Άλκης Ζέη κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο
