Τηλεπαιχνίδι με πλούσια κέρδη …χωρίς επιζώντες
Το Ίσλα Μπόα είναι ένα πανέμορφο εξωτικό
απομονωμένο και βέβαια φανταστικό, νησί του Ατλαντικού που θα μπορούσε να είναι επίγειος παράδεισος για ερωτευμένους, αλλά θα εξελιχθεί σε κόλαση για μια ομάδα αφελών, ανυποψίαστων και απελπισμένων ανθρώπων που πηγαίνουν εκεί για να συμμετάσχουν σε ένα τηλεοπτικό ριάλιτι. Αυτή είναι η ιδέα πάνω στην οποία στηρίζεται το νέο βιβλίο του Χρήστου Αστερίου με τον ομώνυμο τίτλο Ίσλα Μπόα (Εκδόσεις Πόλις).
Της Ελπίδας Πασαμιχάλη
Δέκα διαφορετικοί άνθρωποι, από δέκα διαφορετικές εθνότητες και φυλές, χωρίς κανένα κοινό σημείο μεταξύ τους, ούτε καν τη γλώσσα, θα κληθούν να λάβουν μέρος σε ένα τηλεοπτικό παιχνίδι που υπόσχεται πλούσια κέρδη! Όμως το ζητούμενο δεν είναι η εξόντωση του ενός από τον άλλον, αλλά αντιθέτως η συμβίωση. Το «Πείραμα Ίσλα Μπόα» είναι ένα υβριδικό παγκόσμιο χωριό, που θα οδηγήσει στον αφανισμό τα μέλη του, όχι από εσωτερικές συγκρούσεις και αντιπαλότητες, αλλά από την εγκληματική ανευθυνότητα των εμπνευστών και διοργανωτών του. Όταν η εταιρεία που στήριζε τη φιλόδοξη αυτή τηλεοπτική παραγωγή καταρρεύσει σαν πύργος από τραπουλόχαρτα λόγω της κρίσης, οι υπεύθυνοι του τηλεπαιχνιδιού με επικεφαλής τον αδίστακτο και κυνικό Σάμυ Κόου εγκαταλείπουν το «σκάφος» σαν τα ποντίκια, επιλέγουν την ατομική τους σωτηρία και αφήνουν αβοήθητους τους παίκτες, που είχαν επιλεγεί με άκρα μυστικότητα, να πεθάνουν από ασιτία.
Ο συγγραφέας παρατηρεί, μελετά και περιγράφει με τον πιο νηφάλιο και γι αυτό ανατριχιαστικό τρόπο, τον κυνικό, ψυχρό και κερδοσκοπικό κόσμο των κεφαλαιαγορών αλλά και των τηλεοπτικών μπίζνες, που μπορούν να διαπράξουν εγκλήματα στο βωμό της τηλεθέασης και του συμφέροντος και το χειρότερο, με την μεγαλύτερη εγκληματική …αθωότητα. Ένας κόσμος που διαχειρίζεται τις ψυχές ως «υλικό σεναρίου», στα γρανάζια του οποίου οι άνθρωποι μετατρέπονται σε πρόβατα που μοιραία οδηγούνται στη σφαγή.
Τα τηλεοπτικά ριάλιτι άλλοτε στις σκληρές και άλλοτε στις κωμικές εκδοχές τους έχουν δώσει πολύ συχνά έμπνευση σε μυθιστορήματα και σενάρια για κινηματογραφικές ταινίες. Από την εποχή του περίφημου “The Truman Show” μέχρι μεταγενέστερες ταινίες δράσης, οι survivors των ριάλιτι έχουν εμπνεύσει ολόκληρη θεματική κατηγορία μυθιστορημάτων στο εξωτερικό. Η ελληνική μυθοπλασία σπανίως έχει αγγίξει αυτή τη θεματολογία και όποτε έχει συμβεί έχει γίνει με τρόπο «εύκολο» και αποσπασματικό.
Ο Χρήστος Αστερίου ξεφεύγει μακράν από αυτή την πεπατημένη και δημιουργεί ένα πολυεπίπεδο και συγκλονιστικό μυθιστόρημα, ένα φιλόδοξο συγγραφικό εγχείρημα διεθνών προδιαγραφών. Συναρπαστική πλοκή, στέρεα δομή, μελετημένοι και ξεχωριστοί χαρακτήρες, στηρίζουν και συνθέτουν ένα δυνατό έργο όπου ο καίριος και οξύς πολιτικός σχολιασμός εναλλάσσεται με αυθεντικό λογοτεχνικό λυρισμό. Το Ίσλα Μπόα, το τρίτο έργο του Χρήστου Αστερίου είναι ένα μυθιστόρημα που ξεφεύγει από τα θεματολογικά στερεότυπα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας και ένα πραγματικά πολύ σημαντικό βιβλίο.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ από το «Ίσλα Μπόα»
• […] «Φάνηκε κάποια στιγμή πως όλα αυτά τα παιχνίδια επιβίωσης, ενώ άρεσαν ακόμα, είχαν κουράσει τον κόσμο. Τι να έκανα; Σκέφτηκα να γυρίσω ένα παιχνίδι που θα είχε τον ίδιο δοκιμασμένο σκελετό, αλλά ριζικά ανανεωμένο. Το σχέδιο μου προέβλεπε να συμμετάσχουν δέκα άνθρωποι με διαφορετική καταγωγή, με άλλη θρησκεία και γλώσσα. Κανείς δεν θα αποχωρούσε ως την τελευταία μέρα κι αυτό ήταν η μεγαλύτερη καινοτομία του. Μετατρέπαμε έτσι το παιχνίδι από πείραμα επιβίωσης σε πείραμα συμβίωσης». (σελ. 188)
• [….] Επιλέξαμε ανθρώπους που περνούσαν δύσκολη προσωπική φάση, που ήταν ακόμα και στο χείλος της οικονομικής καταστροφής. Υπήρχε το χρηματικό δέλεαρ -ένα εκατομμύριο δολάρια- , με την προϋπόθεση, βέβαια, να υπογράψουν συμβόλαιο απόλυτης εχεμύθειας, να πάρουν όρκο σιωπής, με άλλα λόγια.. Αφού βεβαιωνόμασταν πως είχαν διάθεση να παίξουν, τους φέρναμε στα κεντρικά εξηγώντας τους σε αδρές γραμμές το παιχνίδι. Τους τονίζαμε εξαρχής τι ζητούσαμε. Σε οποιαδήποτε περίπτωση μαθευόταν οτιδήποτε για το «Πείραμα» από τον οικογενειακό ή φιλικό τους κύκλο θα ακυρώνονταν την ίδια στιγμή. Ακόμα κι αν είχαν κερδίσει….. (σελ 190)
• […..] – Γνωρίζαμε τα πάντα. Οικογενειακή κατάσταση, καταθέσεις, χρέη, επαγγελματικά, προσωπικά…. [….] Είχα αναθέσει στο τμήμα εσωτερικής πληροφόρησης να μου βρει τριάντα άτομα από επιλεγμένες χώρες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Δεν τους είπα βέβαια, για ποιο λόγο. Μέσα σε λίγες μέρες είχα στο γραφείο μου φακέλους με όλα τα στοιχεία: ηλεκτρονικές διευθύνσεις, δημοσιεύσεις στο Facebook, αναρτήσεις στο twitter, προσωπικά blogs, φορολογικές δηλώσεις, βίντεο. Αλλά και φωτογραφίες προσωπικές, φωτογραφίες από το Google Earth, ιατρικούς φακέλους κι ό,τι άλλο φαντάζεστε. Απ’ αυτούς κράτησα τους δέκα πιο ενδιαφέροντες κι έβαλα στο αρχείο μερικά ονόματα για ένα πιθανό δεύτερο μέρος του παιχνιδιού. Αν νομίζετε πως ο σημερινός άνθρωπος έχει τον παραμικρό ιδιωτικό χώρο. Είστε πολύ αφελής. (σελ. 191)
ΒΙΟ
Ο Χρήστος Αστερίου γεννήθηκε το 1971 στην Αθήνα. Σπούδασε γερμανική και ελληνική φιλολογία στην Αθήνα, στο Wurzburg και στη Ζυρίχη. Είναι υποψήφιος διδάκτορας γερμανικής λογοτεχνίας, ενώ διηύθυνε, για ένα διάστημα, το γερμανικό τμήμα στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Λογοτεχνικής Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ). Έχει επιμεληθεί τις επιστολές του Π.Δ. Παπαδίτσα προς τον Ε. Χ. Γονατά (“Να μου γράφεις, έστω και βαδίζοντας”, Πατάκης 2000). Το πρώτο του βιβλίο με τίτλο “Το γυμνό της σώμα και άλλες παράξενες ιστορίες” κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2003 από τις εκδόσεις Πατάκη. Ακολούθησε το μυθιστόρημα “Το ταξίδι του Ιάσονα Ρέμβη” (Πατάκης 2006). Έχει μεταφράσει λογοτεχνικά και φιλοσοφικά βιβλία από τα γερμανικά (Κρίστα Βολφ, Χανς –Γκέοργκ Γκάνταμερ). Διηγήματά του έχουν συμπεριληφθεί σε διάφορες θεματικές ανθολογίες κι έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, στα γερμανικά, στα ιταλικά και στα σέρβικα. Το «Ίσλα Μπόα» (Εκδόσεις Πόλις) είναι το τρίτο του βιβλίο.
INFO
Ίσλα Μπόα
Χρήστος Αστερίου
Εκδόσεις Πόλις 2012
Σελ. 352, Τιμή € 15
