ένα φωτογραφικό ταξίδι αυτογνωσίας
Της Ελπίδας Πασαμιχάλη
Tα εργοστάσια καπνού στη Βόρεια Ελλάδα τα λένε καπνομάγαζα. Αυτό το όνομα διάλεξε ο Καμίλο Νόλλας για το φωτογραφικό του λεύκωμα, το οποίο με τρείς θεματικές δέσμες ξεδιπλώνει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον των σιωπηλών σήμερα αυτών χώρων.
«Tο χειρότερο δεν είναι η εγκατάλειψη
αλλά η λήθη»
Χώροι που άλλοτε έσφυζαν από ζωή, δράση, επιχειρηματικά οράματα, ανθρώπινο μόχθο και σήμερα το μόνο που έχει μείνει από το χθες είναι η ξινή μυρωδιά του καπνού που έχει ποτίσει τους τοίχους και τα πατώματα και πλημμυρίζει την όσφρηση του επισκέπτη. Με αυτή τη μυρωδιά στη μύτη ο Καμίλο Νόλλας πήγε σε πέντε πόλεις της Ελλάδας που φημίζονταν για την παραγωγή και επεξεργασία του καπνού. Αγρίνιο, Βόλος, Ξάνθη, Δράμα και Καβάλα που κάποτε διέθετε πάνω από 150 καπναποθήκες πενταόροφες των 10.000 τμ η καθεμία, από τις οποίες σήμερα έχουν μείνει σχεδόν οι μισές. Ίσως όμως το χειρότερο στην προκειμένη περίπτωση
δεν είναι μόνο η διακοπή των εργασιών και η εγκατάλειψη, αλλά η λήθη.
Όπως λέει ο Καμίλο Νόλλας: «Οι άνθρωποι περνούν από μπροστά και ούτε σηκώνουν το κεφάλι να τις κοιτάξουν. Τις έχουν αποβάλει από τη συνείδησή τους. Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες περιμένουν να γκρεμιστούν από μόνες τους, διότι αφού βρίσκονται στο κέντρο των πόλεων είναι οικόπεδα φιλέτα.»
Κάποια άλλοι, πιο συνειδητοποιημένοι, ελπίζουν να τις αγοράσει το ελληνικό κράτος και να ανακαινισθεί. Καθώς όμως η ανακαίνιση συνδέεται πάντοτε με μία αλλότρια χρήση, πάλι ο χαρακτήρας του κτιρίου που συνδέεται με το λόγο κατασκευής του αναιρείται. Στις σελίδες του λευκώματος που πραγματικά καθηλώνουν τον αναγνώστη, το εσωτερικό των χώρων κυριαρχεί.
Όπως λέει ο ίδιος ο φωτογράφος: «Στην αρχή ξεκίνησα να φωτογραφίσω μέσα κι έξω, στη συνέχεια όμως κατάλαβα ότι πρέπει να επικεντρωθώ στο εσωτερικό. Δεν φωτογράφισα ψηφιακά, αλλά χρησιμοποίησα φιλμ με το οποίο αντιμετωπίζεις το θέμα με τελείως διαφορετικό τρόπο. Το επέλεξα για να αισθανθώ ότι θα είμαι τίμιος εγώ απέναντι στον εαυτό μου. Ήθελα να νοιώσω το χώρο, όπου καθόμουν πάνω από τέσσερεις ώρες. Ήταν σαν ένα ταξίδι αυτογνωσίας.»
Στις σελίδες του λευκώματος υπάρχουν φωτογραφίες που δείχνουν σαν ο χώρος να βρίσκεται
ακόμη σε λειτουργία, άλλες που παρουσιάζουν τη δραματική εικόνα της εγκατάλειψης και άλλες τους κενούς χώρους που ετοιμάζονται να υποδεχθούν τη νέα χρήση.
Όπως λέει ο κ. Νόλλας: «Ένα γραφείο παρατημένο σαν κάποιος να έφυγε μόλις χθες, αλλά έχουν περάσει δεκαπέντε χρόνια, σφραγίδες παρατημένες, ημερολόγια που δείχνουν λάθος ημερομηνία. Η δεύτερη ενότητα παρουσιάζει μία περίεργη τάξη πραγμάτων. Στοιβαγμένες αριθμομηχανές, πυροσβεστήρες, παλιά αρχεία πεταμένα στο πάτωμα. Η τρίτη ενότητα είναι οι τελείως κενοί χώροι, εντελώς καθαρισμένοι, να περιμένουν την επόμενη χρήση.» Χώροι τεράστιοι, πανύψηλες οροφές, σκοτεινά υπόγεια. Εικόνες ανάμεσα στο χθες και το αύριο, που μπορεί να μην υπάρχουν…
Ημερομηνία άρθρου 3/7/2007
INFO
Το λεύκωμα «Καπνομάγαζα» του Καμίλο Νόλλας σε τρίγλωσση έκδοση (ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά) κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη.
Τα κείμενα του βιβλίου υπογράφουν οι: Γιώργος Αποστολόπουλος, Καμίλο Νόλλας, Γιώργος Τζιρτζιλάκης, Μαρία Ρεντετζή, Θανάσης Μουτσόπουλος.
Σελ. 203 Τιμή € 57,48
