Κίνδυνος για την Ιστορία ενός αιώνα
Της Ελπίδας Πασαμιχάλη
Ένα σοβαρό πλήγμα δέχτηκαν οι Νεοελληνικές Σπουδές στην Ευρώπη. Πριν από λίγες μέρες το King’s College του Λονδίνου ανακοίνωσε την πρόθεσή του να καταργήσει το Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών στο πλαίσιο ευρύτερης αναδιοργάνωσης του! Η απόφαση αυτή, που βάζει τελεία σε μία ιστορία ενός περίπου αιώνα, από την ίδρυση του συγκεκριμένου τμήματος, εντάσσεται σε ευρύτερο πρόγραμμα του King’s , με το οποίο μπαίνει σε διαδικασία εκκαθάρισης, αποτέλεσμα της οποίας θα είναι οι περικοπές για πάνω από 200 θέσεις εργασίας.
Αντιδράσεις από την ακαδημαϊκή κοινότητα
Η είδηση για μια ακόμη απώλεια που δέχεται ο ελληνισμός, σε μία ιδιαίτερη κρίσιμη καμπή της σύγχρονης ιστορίας του, έχει προκαλέσει την αναστάτωση του ακαδημαϊκού κόσμου. Η Ευρωπαϊκή Εταιρία Νεοελληνικών Σπουδών εγκαινίασε στο διαδίκτυο σύνδεσμο, για συγκέντρωση υπογραφών, με στόχο τη διάσωση του τμήματος. Δύο μέρες μετά την ανάρτησή της, την αίτηση με τίτλο «Save the Department of Byzantine and Modern Greek Studies at King’s» που απευθύνεται στον πρύτανη του Πανεπιστημίου, καθηγητή Richard Trainor, είχαν υπογράψει 2956 προσωπικότητες από όλο τον κόσμο! Μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και του πνευματικού κόσμου, καθηγητές, συγγραφείς, δικηγόροι κ.α. από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, το Ισραήλ, τη Ρωσία, την Τουρκία, την Ελλάδα, την Κύπρο κ.λπ., ζητούν από τον πρύτανη του King’s να αναθεωρήσει την απόφασή του.
Το King’s σε εκκαθάριση
Η είδηση για την ευρύτερη αναδιάρθρωση του King’s εμφανίστηκε στο Times Higher Education, όπου γίνεται λόγος για περικοπή 205 θέσεων,
σε 13 τμήματα του Πανεπιστημίου. Ανάμεσά τους, εκτός από το Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών είναι και η Σχολή Φυσικών Επιστημών και Εφαρμοσμένης Μηχανικής και το Ινστιτούτο Ψυχιατρικής. Στα έγγραφα των εσωτερικών συσκέψεων, γίνεται λόγος για οικονομικά ελλείμματα των τμημάτων, και για χαμηλές επιδόσεις στις ερευνητικές αξιολογήσεις του 2008. Έτσι η κυβέρνηση αποφάσισε να διακόψει τις επιχορηγήσεις, για λόγους λιτότητας. Ο Jim Wolfreys πρόεδρος του Πανεπιστημίου και Κολλεγίου του King’s δήλωσε: «Ανάμεσα σε όλα τα ιδρύματα που έχουν εμπλακεί σε αυτή την κρίση, το King’s πήρε τα πιο δρακόντεια μέτρα στην κατεύθυνση της εκκαθάρισης.»
Ένα Ιστορικό Τμήμα
Το Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του King’s College δημιουργήθηκε το 1919, όταν εγκαινιάστηκε η έδρα Κοραή, με πρώτο κάτοχό της τον διακεκριμένο ελληνιστή A.J. Toynbee. Άλλοι επιφανείς Βυζαντινολόγοι και Ελληνιστές του King’s υπήρξαν οι Romily Jenkins, Cyril Mango, Donald Nicol, Averil Cameron, Richard Clogg, Peter Mackridge και Phillip Sherrand.
Τα τελευταία χρόνια όμως, οι ανθρωπιστικές σπουδές αντιμετωπίζουν κρίση στην Ευρώπη. Το Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του King’s συγκεντρώνει σήμερα σαράντα σπουδαστές και ο αριθμός αυτός θεωρείται πολύ μικρός για να κριθεί βιώσιμο.
Αν η απόφαση για το κλείσιμο του τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών στο King’s δεν αλλάξει, θα είναι μία ακόμη απώλεια, στην κρίση που περνούν οι Νεοελληνικές Σπουδές στην Ευρώπη γενικότερα. Μετά το κλείσιμο της έδρας στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας, που ήταν από τα παλαιότερα, η κατάσταση αρχίζει να μοιάζει με ντόμινο. Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Μπολόνια υποχρεώνει τα Πανεπιστήμια να αναδιοργανωθούν και να δώσουν έμφαση στις γλώσσες εργασίας και στις βιομηχανικά αναπτυσσόμενες χώρες (Ινδίες, Κίνα, Ιαπωνία κλπ), προσαρμόζοντας το πρόγραμμα σπουδών σύμφωνα με τις αγορές και όχι σύμφωνα με την πολιτιστική αξία κάθε γλώσσας.
Κωνσταντίνος Δημάδης: «Να δημιουργήσουμε γενιές με Νεοελληνιστές» 
Τον Ιούλιο του 2008 στο 1ο Παγκόσμιο Συνέδριο Νεοελληνικών Σπουδών που είχε γίνει στην Αθήνα, ο καθηγητής Κωνσταντίνος Δημάδης, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Νεοελληνικών Σπουδών, είχε δηλώσει στη γράφουσα: «Πρέπει μέχρι το 2040 να δημιουργήσουμε γενιές με νεοελληνιστές ντόπιους,. Στη Γερμανία με Γερμανούς, στην Ολλανδία με Ολλανδούς, στη Βουλγαρία με Βούλγαρους. Αν δεν το κάνουμε αυτό και επιμένουμε να στέλνουμε Έλληνες καθηγητές να διδάσκουν, τότε σε μια γενιά, είναι ζήτημα αν θα υπάρχουν δύο τμήματα νεοελληνικών σπουδών σε όλη την Ευρώπη.» Η προφητική αυτή δήλωση, ελπίζουμε να μην επαληθευτεί…….
Η επιστολή διαμαρτυρίας προς τον Πρύτανη του King’s βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση:
http://www.PetitionOnline.com/sdbmgs10/petition.html
Ημερομηνία άρθρου 21/2/2010
Σχετικά θέματα (links)
-Kωνσταντίνος Δημάδης: Οι Νεοελληνικές Σπουδές στην Ευρώπη
