Τιμώμενο πρόσωπο στο 43ο Φεστιβάλ Βιβλίου|
Το εικαστικό του έργο και συνομιλία με τον Γιάννη Μπασκόζο|
«Την περίοδο του καταναλωτισμού, δεν ενδιαφερόμασταν για τίποτα άλλο. Ήμασταν όλοι κλεισμένοι στον εαυτό μας και το μόνο που μας απασχολούσε ήταν τι θα αγοράζαμε.
Οι άνθρωποι τόσα χρόνια δεν σκεπτόντουσαν ότι υπάρχει ένα μέλλον που θα αλλάξει τη ζωή τους και σήμερα μένουν απορημένοι. Η οικονομική κρίση δημιουργεί και υπαρξιακή κρίση. Τώρα τίποτα δεν είναι δεδομένο» Με αυτό τον λιτό, αλλά πολύ ουσιαστικό τρόπο, ο μεγάλος μας ποιητής Νάνος Βαλαωρίτης σκιαγράφησε την πριν και μετά την κρίση κοινωνική ατμόσφαιρα στην Ελλάδα, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του δημοσιογράφου Γιάννη Μπασκόζου.
Της Ελπίδας Πασαμιχάλη
Από τις κορυφαίες πνευματικές προσωπικότητες στην Ελλάδα και με ευρύτατη διεθνή αναγνώριση, ο ποιητής, μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος, αρθρογράφος και πολιτικός αναλυτής Νάνος Βαλαωρίτης, μια από τις πιο ανεξάρτητες και θαρραλέες φωνές στο χώρο της διανόησης, όπως αποδείχτηκε πασιφανώς τώρα στην εποχή της κρίσης, που «οι πολλοί» ομότεχνοί του σιωπούν, είναι το τιμώμενο πρόσωπο στο φετινό 43ο Φεστιβάλ Βιβλίου που πραγματοποιείται αυτές τις μέρες στο Ζάππειο. Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν το πολυσχιδές και πρωτοποριακό έργο του Νάνου Βαλαωρίτη, η πνευματική διαδρομή του οποίου έχει σφραγιστεί από τα μεγάλα πρωτοποριακά κινήματα του 20ου αιώνα, τον υπερρεαλισμό, το κίνημα των Beat , το γλωσσοκεντρισμό κ.ά και να έλθουν σε επαφή με το έργο ενός από τα πιο ανήσυχα πνεύματα της εποχής μας.
To εικαστικό έργο του Νάνου Βαλαωρίτη
Τη γνωριμία με μια λιγότερο γνωστή πλευρά του Νάνου Βαλαωρίτη, την εικαστική του δημιουργία, είχαν την ευκαιρία να κάνουν οι επισκέπτες του Φεστιβάλ Βιβλίου, το Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου 2014 σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε, παρουσία του ποιητή, με ομιλήτρια την κριτικό τέχνης Νάντια Αργυροπούλου. Στη συνέχεια ο Νάνος Βαλαωρίτης συνομίλησε με τον δημοσιογράφο και διευθυντή του ηλεκτρονικού περιοδικού «ο αναγνώστης», Γιάννη Μπασκόζο και απάντησε σε ερωτήσεις εφ’ όλης της ύλης. Την εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στο περίπτερο του ΣΕΚΒ, την παρακολούθησε με βαθύ ενδιαφέρον κοινό από όλη την Ελλάδα και οι φίλοι του ποιητή, απολαμβάνοντας, τις ευρύτατες γνώσεις, το βάθος, την ανεξαρτησία και τον ανθρωπισμό της σκέψης του, αλλά και το πηγαίο του χιούμορ.
Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο λειτουργεί έκθεση εικαστικών έργων του ποιητή και θα γίνει παρουσίαση του πολυσήμαντου συγγραφικού έργου του με ελεύθερη είσοδο για το κοινό καθ’ όλη τη διάρκεια του Φεστιβάλ. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Γιάννη Μπασκόζου αν επιλέγει την ιδιότητα του ζωγράφου ή του ποιητή, ο Νάνος Βαλαωρίτης είπε: «Το δίλημμα αυτό το έχουν υπερπηδήσει οι υπερρεαλιστές. Και τα δύο υπάγονται στην ποιητικότητα».
Προβάλλοντας ένα σπάνιο εικαστικό έργο του Νάνου Βαλαωρίτη που παρουσιάζει ένα επιτύμβιο με τον τίτλο «NanosValaoritisisburiedhere» η κριτικός τέχνης Νάντια Αργυροπούλου στην εξαιρετικά εμπεριστατωμένη της ομιλία, ξενάγησε το κοινό στο εικαστικό έργο του Νάνου Βαλαωρίτη, ένα έργο που χαρακτηρίζεται από το χιούμορ στην υπερρεαλιστική, χωρίς συναισθηματισμούς εκδοχή του, αλλά και στην παιγνιώδη διάθεση που διατρέχει το πνευματικό του έργο στο σύνολό του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το περίφημο κείμενο του ποιητή με τίτλο «Η ζωή μου μετά θάνατον εγγυημένη» Παρουσιάστηκαν επίσης άγνωστα έργα του ποιητή από το σπίτι του στο Παρίσι. Η Νάντια Αργυροπούλου επεσήμανε ότι δύσκολα μπορεί να διαχωριστεί η εικαστική του δημιουργία από την συγγραφική και μίλησε εκτενώς για το ανεξάρτητο πνεύμα του παρατηρώντας πως «Δεν δένεται σε κανένα άρμα ποτέ, ούτε καν στα μεγάλα πρωτοποριακά κινήματα που συμμετείχε».
«Υλικό της Ποίησης είναι η Γλώσσα»
Στη συζήτηση που είχε με τον Γιάννη Μπασκόζο, ο Νάνος Βαλαωρίτης μίλησε για τη σχέση που έχει η τέχνη με την πραγματικότητα, ένα ερώτημα που έχει τεθεί σε όλους τους δυνατούς τόνους αυτή την εποχή της κρίσης και παρατήρησε: «Δεν πιστεύω ότι το έργο Τέχνης απεικονίζει απ’ ευθείας την πραγματικότητα. Η Τέχνη πλαγίως ενσωματώνει ότι συμβαίνει. Τα πραγματικά γεγονότα εισχωρούν στην Ποίηση από την πίσω πόρτα. Υλικό της Ποίησης είναι η γλώσσα. Η γλώσσα μπορεί να δημιουργήσει νέους κόσμους. Δηλαδή έχει οντολογική ιδιότητα. Από την Ποίηση δεν μπορούμε να ζητήσουμε τίποτε άλλο πέρα από ένα καλό ποίημα. Και αυτό από μόνο του είναι υπεραρκετό.»
«Δεν μας συμπαθούν επειδή μιλάμε και γράφουμε ελληνικά»
Αναφερόμενος στην επίθεση που έχει δεχτεί η σημερινή Ελλάδα από τους Δυτικούς και ειδικά τους Γερμανούς, ένα θέμα για το οποίο έχει αναφερθεί εκτενέστατα στην πολιτική αρθρογραφία και στις συνεντεύξεις του, μίλησε για «επίθεση κατά της πολιτιστικής μας ταυτότητας» την οποία μάλιστα διευκρίνισε ότι δεν την διαχωρίζει ως «κλασσική, μετακλασική κλπ). Όπως διευκρίνισε χαρακτηριστικά «Δεν μας συμπαθούν επειδή μιλάμε ελληνικά και γράφουμε ελληνικά»… Όσο για τη σχέση των Δυτικών με την αρχαία Ελλάδα υπογράμμισε: «Τους αρχαίους Έλληνες τους λατρεύουν, τους θαυμάζουν αλλά και τους μισούν… Διότι σε όλους τους τομείς ήταν οι πρώτοι».
Όπως προκύπτει από το σύνολο του έργου του Νάνου Βαλαωρίτη , η μεγάλη διαφορά του ελληνικού πολιτισμού από τους γείτονές του ήταν ότι αντιστάθηκε στην θεοκρατική αντίληψη του κόσμο. Έτσι λοιπόν σε σχετική ερώτηση που έγινε για τους σημερινούς Τζιχαντιστές η απάντηση ήταν εύλογη: Οι Τζιχαντιστές είναι θεοκρατικής αντίληψης. Ο Έλληνας θα βρει την απάντηση αν σκεφτεί με τον δικό του ελληνικό τρόπο που είναι αντίθετος με αυτό.»
Τα Social Media αλλάζουν τον κόσμο
Εξαιρετικά εξοικειωμένος με τις νέες τεχνολογίες και με τα SocialMedia, ο Νάνος Βαλαωρίτης που διαθέτει προφίλ και προσωπική σελίδα στο FaceBook, τα οποία διαχειρίζεται ο ίδιος, απάντησε καταφατικά και με οξυδέρκεια στο ερώτημα αν «Η νέα κοινωνία των SocialMedia αλλάζει τον κόσμο», λέγοντας: «Βεβαίως. Στο FaceBook βλέπω να αναδύεται ένα τεράστιο συλλογικό ασυνείδητο. Αν υπήρχε το FaceBook, οι υπερρεαλιστές δεν θα είχαν λόγο να κάνουν το κίνημα τους.» Παράλληλα ωστόσο αναφέρθηκε στο μοιραίο μειονέκτημα των SocialMedia που είναι η διακοπή της αφήγησης. Όπως τόνισε: «Ο άνθρωπος χρειάζεται και την αφήγηση. Η αφήγηση που διαρκεί και η ροή δεν πρέπει να διακόπτονται».
Για του νέους Ποιητές: «Να τολμούν!»
Διανύοντας την ένατη δεκαετία της ζωής του, ο διακεκριμένος λογοτέχνης , που έχει ζήσει μεγάλο μέρος της ζωής του στο εξωτερικό, μίλησε, σε αντιδιαστολή με το «καλοκουρδισμένο» μοντέλο ζωής που κυριαρχεί σήμερα, για το σημαντικό ρόλο που έχει η Τύχη στη ζωή του ανθρώπου: «Αν αφήνεσαι στην Τύχη, η Τύχη σου φέρνει πράγματα. Αν την απορρίπτεις δεν σου φέρνει τίποτα. Θεωρώ τη ζωή το αποτέλεσμα μιας Τύχης». Όσο για την συμβουλή του στους νέους καλλιτέχνες και ποιητές είναι σαφής: «Να τολμούν! Χρειάζεται θάρρος. Όχι θράσος. Να τολμούν αλλά και να ακούν και να μαθαίνουν. Να μη νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα. Γιατί κι εγώ μαθαίνω ακόμη….»
Σχετικά θέματα
Νάνος Βαλαωρίτης , Πικρό Καρναβάλι, Ή του ύψους ή του βάθους
Άρθρα του Νάνου Βαλαωρίτη στο Book Bar
GOTTERDAMMERUNG: Το Λυκόφως των Θεών
H Επιστολή του Νάνου Βαλαωρίτη στον Αντώνη Σαμαρά
LOKI, ένας κακόβουλος Θεός της γερμανικής μυθολογίας
Ο βελούδινος ιμπεριαλισμός της Γερμανίας
Οι ιταλικές εκλογές και οι φιγούρες του καρναβαλιού
Νάνος Βαλαωρίτης, άρθρο, THE OCCUPY GERMANY MOVEMENT
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟ ΧΕΙΛΟΣ ΤΟΥ ΓΚΡΕΜΝΟΥ ΤΗΣ ΔΡΑΧΜΗΣ
Νάνος Βαλαωρίτης, άρθρο: «Η Ελλάδα στην εποχή της κρίσης»
[…] Όσον αφορά τώρα την αφήγηση και τη ροή που οφείλουν να έχουν τα κείμενα, ο Βαλαωρίτης θεωρεί πως εκλείπουν από τα social media, φανερώνοντας ένα από τα «μοιραία» όπως τα χαρακτήρισε μειονεκτήματά τους. Ο ίδιος τόνισε: «ο άνθρωπος χρειάζεται και την αφήγηση. Η αφήγηση που διαρκεί και η ροή δεν πρέπει να διακόπτονται». (Πηγή: http://www.bookbar.gr/nanos-valaoritis-ki-ego-mathaino-akomi/classic-drinks) […]