Οι Βρετανοί ανακαλύπτουν τον Πατρίκ Μοντιανό

0
1443

Χαμένοι στη …μετάφραση με τον φετινό νομπελίστα|

Επιτέλους, ο Πατρίκ Μοντιανό κατακτά τη Βρετανία! Την επαύριον της απονομής του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Γάλλο συγγραφέα, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ελλάδα αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, με πλήθος μεταφρασμένων βιβλίων του, διαπιστώθηκε ότι οι Βρετανοί ήταν κυριολεκτικά …χαμένοι στη μετάφραση! Για τον απλούστατο λόγο ότι ένα και μόνο ένα βιβλίο του είχε μεταφραστεί στα αγγλικά. Τώρα η ισχνή μέχρι χθες παρουσία του στην Αγγλία, μετατράπηκε αίφνης σ’ έναν καταιγισμό συμφωνιών. Οι εκδοτικοί οίκοι σπεύδουν να μεταφράσουν τα έργα του στα αγγλικά, ενώ οι πωλήσεις των βιβλίων του στο βρετανικό αναγνωστικό κοινό γνωρίζουν κατακόρυφη άνοδο

Της Δάφνης Μαρίας Βουβάλη

 Σε μια αναπόφευκτη εξέλιξη, η αντίπερα όχθη της Μάγχης ξύπνησε. Μέχρι την ημέρα της απονομής στον Πατρίκ Μοντιανό του Βραβείου Νόμπελ, ένα μονάχα μυθιστόρημά του είχε μεταφραστεί στα αγγλικά, το Ντόρα Μπρούντερ, υπό τον τίτλο The Search Warrant (στα ελληνικά κυκλοφορεί με τον πρωτότυπο τίτλο του, Ντόρα Μπρούντερ, από τις Εκδόσεις Πατάκη, 2014). Πρόκειται για την ιστορία μιας νέας, η οποία εξαφανίζεται κατά την διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής στο Παρίσι, και του ανθρώπου που ανακαλύπτει το όνομά της μέσα σ’ έναν κατάλογο με τα ονόματα Εβραίων που στάλθηκαν στο Άουσβιτς. Τώρα, ο εκδότης του βιβλίου, Harvill Secker, προχωρά εσπευσμένα σε ανατύπωση της πρώτης έκδοσής του, που είχε γίνει το 2000.

 Χαμένοι στη μετάφραση

 «Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι ο φετινός κάτοχος του βραβείου Νόμπελ θα αναζωπυρώσει κάτι περισσότερο από την απλή περιέργεια του κοινού για το έργο του. Είναι λογικό να περιμένουμε ότι πολλά από τα βιβλία του τώρα θα μεταφραστούν, κι αυτό είναι προς όφελος όλων», δήλωσε ο εκδότης Christopher MacLehose στην Guardian. «Σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι εκδότες του έχουν κυκλοφορήσει τουλάχιστον καμιά δωδεκαριά βιβλία του, με πρόχειρο μέτρημα».

 Όπως διευκρίνισε: «Το έργο του Μοντιανό, τοποθετείται συνήθως στην κατεχόμενη ή την μεταπολεμική Γαλλία και κυρίως στο Παρίσι, ενώ το μοτίβο που επαναλαμβάνεται είναι η Kατοχή της Γαλλίας και το συναίσθημα του πλήγματος και της θλίψης που κυριαρχεί εξαιτίας της. Το συμπέρασμα που συνάγουμε, είναι ότι τα βιβλία του Μοντιανό είναι έντονα συγκινητικά και βαθιά προσωπικά».

 Σύμφωνα με την εταιρεία παροχής δεδομένων για τις πωλήσεις βιβλίων, Nielsen BookScan, ο Μοντιανό, προτού κερδίσει το Νόμπελ, είχε πουλήσει στην Αγγλία μόλις 266 βιβλία το 2013, και 284 το 2012! Φέτος έχει κιόλας πουλήσει 891.

 Και όμως οι Βρετανοί διαβάζουν Μοντιανό στα γαλλικά …

 modiano-nobelprize-org-9032Ο Jonathan Ruppin της αλυσίδας βιβλιοπωλείων Foyles, μας πληροφορεί ότι η ζήτηση των βιβλίων του Γάλλου συγγραφέα αυξάνεται συνεχώς. «Πολλοί από τους πελάτες μας είναι πραγματικά πολύ απογοητευμένοι που δεν κατόρθωσαν μέχρι σήμερα να διαβάσουν περισσότερα έργα του», λέει. «Ο Μοντιανό είναι ένας συγγραφέας τον οποίον οι άνθρωποι θα ήθελαν να εξερευνήσουν. Μέχρι στιγμής έχουμε καταφέρει να πουλήσουμε πολλά βιβλία του στα γαλλικά, οι πωλήσεις μας σ’ αυτόν τον τομέα έχουν πραγματοποιήσει ένα τεράστιο άλμα. Ενώ το The Search Warrant, το μόνο που είναι διαθέσιμο στα αγγλικά, πηγαίνει πολύ καλά εξίσου – ο μόνος χαρτόδετος τίτλος μυθιστορήματος που πούλησε περισσότερο απ’ αυτό, στις αρχές Νοεμβρίου, ήταν το Gone Girl» (της Αμερικανίδας συγγραφέως Gillian Flynn. Στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, 2012, με τίτλο ‘Το κορίτσι που εξαφανίστηκε’).

 Στον «πυρετό» της μετάφρασης στα αγγλικά

 Σε «αγώνα δρόμου» επιδόθηκε το Yale University Press, το οποίο στις αρχές Νοεμβρίου εξέδωσε την τριλογία του Μοντιανό Afterimage, Suspended Sentences και Flowers of Ruin, υπό τον τίτλο Suspended Sentences. Στα ελληνικά, κυκλοφορεί ήδη το Flowers of Ruin (Fleurs de Ruine) υπό τον τίτλο Άνθη Ερειπίων, από τις εκδόσεις Οδυσσέας (1992). Αυτά τα έργα συνοδεύονται και από ένα βιβλίο για παιδιά, το μοναδικό του χαρισματικού Γάλλου συγγραφέα σ’ αυτή την κατηγορία, το οποίο τιτλοφορείται Catherine Certitude: Είναι το μυθιστόρημα το οποίο, όπως γράφει και η βρετανική Guardian, ο εκδοτικός οίκος Andersen Press, σπεύδοντας να έχει έτοιμο μέχρι τα Χριστούγεννα, προς τέρψιν των μικρών αναγνωστών του, συνέκρινε με τον Μικρό Πρίγκιπα.

 Ο Mark Polizzotti, μεταφραστής του Suspended Sentences, , αναφερόμενος στην ανταπόκριση του βρετανικού κοινού έδωσε την εξήγηση πως «Ο Μοντιανό υποβοηθήθηκε από το γεγονός ότι το έργο του είναι πολύ προσιτό. Για να το πούμε απλά, είναι ευχάριστο να διαβάζει κανείς τα μυθιστορήματά του».

 Όπως επεσήμανε «Παρόλο που ο συγγραφέας θίγει μερικά πολύ ουσιαστικά ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης και της ευθύνης – με πρωταρχική την ηθική κληρονομιά της Κατοχής των Ναζί στη Γαλλία και τις αμφίσημες πράξεις πολλών Γάλλων εκείνη την εποχή – το κάνει μ’ ένα άγγιγμα αξιοπρόσεκτης ελαφρότητας, και μια προσωπική σχέση που καθιστά αυτά τα ζητήματα ενδεδειγμένα για τους συγχρόνους του, είτε αυτοί είναι Γάλλοι, είτε όχι. Κάτι που σίγουρα θα κάνει εντύπωση στους αναγνώστες οι οποίοι θα ανακαλύψουν τα βιβλία του Μοντιανό, είναι το πόσο παραπλανητικά απλά είναι, πόσο ειλικρινή, και πόσο βαθιά μπορούν να αντηχήσουν μέσα μας, ταυτόχρονα».

Όμως ο «πυρετός» της μετάφρασης βιβλίων του Μοντιανό στα αγγλικά έχει καταλάβει πολλούς εκδότες. Ο εκδοτικός οίκος MacLehose Press και ο εκδότης του, Christopher MacLehose, απόκτησε τις μεταφράσεις άλλων τριών μυθιστορημάτων του Μοντιανό: του Pour Que Tu Ne Te Perdes pas dans le Quartier, του Un Pedigree, και του LHerbe des Nuits. Τα δύο πρώτα προγραμματίζονται να εκδοθούν στα αγγλικά το ερχόμενο καλοκαίρι, ενώ το τρίτο αναμένεται να κυκλοφορήσει το 2016. Το πρώτο μυθιστόρημα, το Pour Que Tu Ne Te Perdes pas dans le Quartier, αφορά έναν συγγραφέα που παρασύρεται να λάβει μέρος στις έρευνες δύο ξένων, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι έχουν βρει το καρνέ με τις διευθύνσεις των φίλων και των γνωστών του. Και το δεύτερο, το Un Pedigree, φαίνεται ν’ αποτελεί έναν απολογισμό των πρώτων 21 χρόνων νεανικής ζωής του Μοντιανό. Στο τρίτο, ο αφηγητής ρωτά «Τι θα έλεγες αν είχα σκοτώσει κάποιον;» για ν’ απαντήσει ο ίδιος «Τι θα έλεγα; Τίποτα».

 info@bookbar.gr

 

ΠΗΓΗ: The Guardian | Books