“Οι καιροί δεν επιτρέπουν ημίμετρα”
“Χρειάζεται πολλή και σκληρή δουλειά, αφοσίωση και μεράκι,
επαγγελματισμός και προπάντων αληθινή αγάπη για το βιβλίο για να συνεχίσουμε να ικανοποιούμε τις ολοένα μεγαλύτερες απαιτήσεις των αναγνωστών” τονίζει ο εκδότης κ. Νώντας Παπαγεωργίου και επισημαίνει ότι “οι καιροί δεν επιτρέπουν ημίμετρα”. Ιδρυτής του εκδοτικού οίκου Μεταίχμιο, που τα τελευταία χρόνια είχε πραγματοποιήσει εντυπωσιακή επέκταση στο χώρο της ελληνικής λογοτεχνίας προσθέτοντας ισχυρές συγγραφικές υπογραφές στο δυναμικό του, αλλά και με πολλούς αξιόλογους τίτλους στο ξένο αστυνομικό μυθιστόρημα, ο κ. Παπαγεωργίου υπολογίζει την πτωση του τζίρου που προκάλεσε η κρίση στον εκδοτικό χώρο γύρω στο 40%, ενώ για τις εκδόσεις Μεταίχμιο η πτώση υπολογίζεται γύρω στο 15%, παρά το γεγονός ότι είναι μια από τις πιο εύρρωστες και επιτυχημένες εκδοτικές επιχειρήσεις. Ο Νώντας Παπαγεωργίου αναλύει την εκδοτική κρίση χωρίς να κρύβει τα χαρτιά του. Μιλά για το “κοινό μυστικό” της έλλειψης ρευστότητας στην αγορά, για τον σκληρότερο ανταγωνισμό μεταξύ των εκδοτών και για την αυστηρότερη επιλογή στους εκδιδόμενους τίτλους. Υπογραμμίζει την στροφή του κοινού στα πολιτικά δοκίμια – μελέτες που αποκωδικοποιούν την παγκόσμια οικονομική κρίση και επισημαίνει την ανάγκη μείωσης των τιμών, ενώ αναφέρεται στις ενέργειες των εκδόσεων Μεταίχμιο προς αυτή την κατεύθυνση.
Ολόκληρη η συνέντευξη του κ. Νώντα Παπαγεωργίου στο Book Barέχει ως εξής:
Ποια χρονιά θα εντοπίζατε ως αφετηρία της κρίσης στον εκδοτικό χώρο;
Η κρίση ξεκίνησε δειλά δειλά το 2008 και, μέσα σε δύο χρόνια στα τέλη του 2010, είχε εξαπλωθεί και στον εκδοτικό χώρο, δείχνοντας τα σημάδια της ακόμα και στις πιο υγιείς επιχειρήσεις. Η κρίση έχει επηρεάσει ολόκληρη την κοινωνία και ο εκδοτικός χώρος, όπως είναι φυσικό, δεν έμεινε ανέπαφος. Μετά τα είδη πολυτελείας και τα προϊόντα λαϊφστάιλ , που επηρεάστηκαν πρώτα, ήρθε η σειρά του βιβλίου.
Ποιες θεωρείτε πως είναι οι κυριότερες αιτίες της;
Νομίζω ότι οι κυριότερες αιτίες της κρίσης είναι η οικονομική δυσπραγία του κοινού με αποτέλεσμα την μείωση των πωλήσεων αλλά και η αδυναμία των μεγάλων αλλά μικρότερων βιβλιοπωλείων να καταβάλουν τα χρεωστούμενα στους εκδότες. Η απουσία ρευστότητας στην αγορά είναι τεράστια, με αποτέλεσμα εκατοντάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις να κατεβάζουν ρολά και άλλες πιο υγιείς να δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.
Θα μπορούσατε να προσδιορίσετε σε ποια ποσοστά επί τοις % έχουν μειωθεί τα έσοδά σας από την εποχή που ξεκίνησε η κρίση;
Τα στοιχεία πωλήσεων των βιβλιοπωλείων της χώρας δείχνουν μείωση του τζίρου σε βιβλία μεγαλύτερη του 40%, μέσα σε τέσσερα χρόνια. Δεν θα μπορούσε συνεπώς το Μεταίχμιο, όσο υγιής και επιτυχημένη επιχείρηση κι αν είναι, να μείνει ανεπηρέαστη. Όπως αποτυπώνεται και στους ισολογισμούς μας του 2010 και του 2011, η μείωση του τζίρου μας άγγιξε το 15% την τελευταία διετία.
Θεωρείτε ότι στη σημερινή συγκυρία ο ανταγωνισμός των εκδοτικών οίκων έχει γίνει πιο σκληρός;
Σίγουρα ο ανταγωνισμός είναι πιο μεγάλος και ενδεχομένως και πιο σκληρός γιατί η αγορά συρρικνώνεται. Ασφαλώς κάποιοι ενισχύουν την παρουσία τους λόγω της αδυναμίας άλλων, κερδίζοντας όλο και μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς. Έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν και ευνοούνται από τη γενικότερη κατάσταση. Αλλά η αλλαγή στα μερίδια αγοράς δεν είναι μόνο ζήτημα μεγέθους. Έχει να κάνει με τα επίπεδα δανεισμού και ρευστότητας πριν από την κρίση. Υπάρχουν μεγάλες επιχειρήσεις οι οποίες είναι σήμερα ιδιαίτερα εξαρτημένες από τις Τράπεζες και συνεπώς κινούνται σε συνθήκες αβεβαιότητας. Εντέλει, η κρίση είναι τόσο μεγάλη που ακόμα και αυτοί που είναι σε σχετικά καλύτερη μοίρα πλήττονται από τη μείωση της κατανάλωσης και την έλλειψη ρευστότητας.
Εμείς προσπαθούμε να κάνουμε τη δουλειά μας όσο γίνεται καλύτερα. Οι καιροί δεν επιτρέπουν ημίμετρα. Όλα τα τμήματά μας, από το Εκδοτικό μέχρι το Εμπορικό, τις Πωλήσεις και το Μάρκετινγκ δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους σε καθημερινή βάση. Χρειάζεται πολλή και σκληρή δουλειά, αφοσίωση και μεράκι, επαγγελματισμός και προπάντων αληθινή αγάπη για το βιβλίο για να συνεχίσουμε να ικανοποιούμε τις ολοένα μεγαλύτερες απαιτήσεις των αναγνωστών.
Η μεγαλύτερη προσφορά σε πολιτικά βιβλία βρίσκει ανταπόκριση ή το κοινό προτιμά βιβλία μυθοπλασίας ή χιουμοριστικά για να “αποδράσει” από τη δυσάρεστη πραγματικότητα;
Είναι αλήθεια πως η πολύπλευρη κρίση έχει οδηγήσει το αναγνωστικό κοινό στην αναζήτηση πιο απαιτητικών τίτλων –δοκίμια ή μελέτες- που έχουν να κάνουν με τις αιτίες της κρίσης και τις διεξόδους από αυτήν. Και αυτό είναι λογικό γιατί στα βιβλία κανείς αναζητά εξηγήσεις, προτάσεις και λύσεις. Είναι βέβαιο ότι στις μέρες μας έχει δημιουργηθεί ένα νέο κομμάτι στην αγορά βιβλίου που ενδιαφέρεται τόσο για την επικαιρότητα όσο και για το τι μέλλει γενέσθαι. Το φαινόμενο αυτό έχει οδηγήσει και εμάς τους εκδότες στην επιλογή τίτλων που σχετίζονται με το θέμα. Προσπαθούμε να είμαστε προσεκτικοί στις εκδοτικές επιλογές μας με κριτήριο την ποιότητα και την εγκυρότητα, αλλά και το κύρος του συγγραφέα.
Η τάση της αγοράς προς τα βιβλία αυτά αποδεικνύεται και από τις αυξημένες πωλήσεις που εμφανίζουν τέτοιες εκδόσεις, όπως το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του γάλλου δημοσιογράφου Marc Rocheμε τίτλο Η Τράπεζα και υπότιτλο Πώς η Goldman Sachs κυβερνά τον κόσμο,καθώς και το βιβλίο του δημοσιογράφου Παύλου Τσίμα με τίτλο Το ημερολόγιο της Κρίσης, Σε λίγες μέρες στις 10 Δεκεμβρίου θα κυκλοφορήσουν δύο νέα βιβλία παρόμοιας θεματικής, το βιβλίο Τι γίνεται αν η Ευρώπη διαλυθεί; του διακεκριμένου ολλανδού δημοσιογράφου και συγγραφέα Χέιρτ Μακ, καθώς και το μανιφέστο Ξύπνα, Ευρώπη! του ακτιβιστή οικολόγου και πολιτικού Nτανιέλ Kον-Mπεντίτ και του Γκι Βέρχοφσταντ, πρώην πρωθυπουργού του Βελγίου.
Φυσικά, η λογοτεχνία συνεχίζει να παραμένει προτεραιότητά μας. Δίνουμε προτεραιότητα στα πιο «σίγουρα» χαρτιά, σε έλληνες και ξένους συγγραφείς με αναγνωρισμένο έργο. Εδώ και οκτώ χρόνια περίπου παραμένουμε σταθεροί στον αριθμό των τίτλων που κυκλοφορούμε ετησίως με μικρές αυξομειώσεις από χρονιά σε χρονιά. Κριτήριό μας για την έκδοση ενός βιβλίου παραμένει πρώτα από όλα η ποιότητα. Δεν θα εκδίδαμε ούτε και θα υποστηρίζαμε ποτέ έναν τίτλο, εάν πιστεύαμε πως δεν έχει κάτι καλό να δώσει στους αναγνώστες του. Ταυτόχρονα, ερευνούμε και αναζητούμε να καλύψουμε κενά της ελληνικής αγοράς, καθώς και να ικανοποιούμε τους αναγνώστες σε ό,τι έχουν περισσότερο ανάγκη, αρκεί φυσικά να ταιριάζει με το ύφος μας.
Έχετε ξεκινήσει νέας μορφής πρωτοβουλίες για την προώθηση των βιβλίων και την προσέγγιση του κοινού; Ποιες είναι αυτές;
Για να αντιμετωπίσουμε τη δύσκολη κατάσταση μειώσαμε την εκδοτική μας παραγωγή κατά 10%, προσπαθούμε συνεχώς να περιορίζουμε το κόστος της παραγωγής, χωρίς να κάνουμε έκπτωση στην ποιότητα, αλλά και να ελαχιστοποιούμε τις δαπάνες και τα περιττά έξοδα. Προβάλλει επίσης ως πρώτη προτεραιότητα η μείωση της τιμής των βιβλίων μέσα στις συνθήκες της κρίσης, κάτι που κάνουμε τα δύο τελευταία χρόνια, παρότι είναι αρκετά δύσκολο στην ελληνική αγορά, εξαιτίας των χαμηλών τιράζ έκδοσης που επιβάλλουν αφενός το μικρό μέγεθος της εγχώριας αγοράς κι αφετέρου το γεγονός ότι η ελληνική γλώσσα δεν ομιλείται σε άλλες χώρες. Συνεχίζουμε σταθερά τη σειρά μας «Βιβλία εναντίον κρίσης», στην οποία εντάσσουμε αγαπημένα βιβλία που έχουν εξαντληθεί στη δυνατότερη χαμηλή τιμή χωρίς καμία έκπτωση στην ποιότητα και στην αισθητική. Προσπαθούμε επίσης να είμαστε αυστηρότεροι στις εκδοτικές επιλογές μας, ώστε να διαμορφώνουμε ένα εκδοτικό πρόγραμμα με κριτήριο την ποιότητα και τις ανάγκες του αναγνωστικού κοινού. Αναζητούμε φυσικά διαρκώς νέες αγορές: νέα σημεία πώλησης των βιβλίων μας, συνεργασίες και συνέργειες με άλλες εταιρείες, ψηφιοποίηση των βιβλίων μας, έκδοση επιστημονικών συγγραμμάτων, συμμετοχή σε διάφορα προγράμματα φιλαναγνωσίας που υποστηρίζει το Υπουργείο Παιδείας στα σχολεία της χώρας κ.ά.
Το e–book προσφέρει μια εναλλακτική πρόταση στην εποχή της κρίσης για την Ελλάδα;
Η αλήθεια είναι ότι η ψηφιακή έκδοση έχει ένα βασικό πλεονέκτημα για τους αναγνώστες: τη χαμηλότερη τιμή. Η τεχνολογία των e-books δεν είναι ακόμη τόσο ευρέως διαδεδομένη στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, αλλά κερδίζει σιγά σιγά έδαφος και μας ενδιαφέρει πολύ. Με μεγαλύτερη άνεση το αποδέχεται η νεότερη γενιά, και αυτό είναι αυτονόητο, δεδομένου ότι οι νέοι έχουν περισσότερη εξοικείωση με την τεχνολογία και τις εξελίξεις της.
Είναι γεγονός ότι έχουμε ένα νέο προϊόν, μια νέα επιλογή για διάβασμα που πρέπει να την αξιοποιήσουμε. Οι πωλήσεις θα επηρεαστούν σίγουρα, όχι όμως στο άμεσο μέλλον. Μας ανοίγεται μια νέα αγορά και οι αναγνώστες έχουν περισσότερες επιλογές για τον τρόπο ανάγνωσης. Το θέμα είναι να υπάρχουν αναγνώστες.
Σχετικά Θέματα
Οι εκδότες μιλούν για την κρίση
