Όταν η κρίση οδηγεί στην υπέρβαση, Βιβλία που ξεχώρισαν

0
2047

Πέντε συγγραφείς αναμετρώνται με την κρίση|

Μπορεί η κρίση να μην έφερε την πολλά υποσχόμενη κάθαρση της ελληνικής κοινωνίας από τα προπατορικά της αμαρτήματα, όπως κάποιοι με αφέλεια έσπευσαν στην αρχή να υποστηρίξουν, έφερε όμως κάποια πολύ αξιόλογα λογοτεχνικά βιβλία.

Σε πείσμα μιας διαδεδομένης άποψης που ισχυρίζεται ότι η κρίση είναι ένα φαινόμενο που θα αφομοιωθεί λογοτεχνικά μετά την πάροδο αρκετών ετών, εν τούτοις ένας σημαντικός αριθμός Ελλήνων πεζογράφων, δεν κώφευσε στο μείζον αυτό θέμα που συγκλονίζει τη ζωή στη χώρα μας. Ανάμεσα στα αξιόλογα βιβλία που εκδόθηκαν με αφετηρία αυτό το θέμα ωστόσο, διακρίνονται κάποια ξεχωριστά, οι συγγραφείς των οποίων φάνηκαν κυριολεκτικά «σαν έτοιμοι από καιρό» για να αναμετρηθούν συγγραφικά μαζί του και τα έργα τους δίνουν την αίσθηση ότι γι αυτούς η κρίση στάθηκε απλώς η αφορμή, ή μάλλον η λυπηρή επιβεβαίωση προβληματισμών που υπήρχαν ήδη στη σκέψη τους.

Της Ελπίδας Πασαμιχάλη

Συγγραφείς που δεν περιορίστηκαν να συνθέσουν ένα τυπικό και επίπεδο «μεταπολιτευτικό σενάριο», οι ήρωες του οποίου από «λαϊκοί αγωνιστές» μεταλλάχθηκαν σε ομοτράπεζους και συνδαιτυμόνες της εξουσίας, αλλά αποτύπωσαν στα έργα τους τις πολλαπλές, αντιφατικές αλλά και σπαραχτικές παραμέτρους αυτού του «ανέμελου» δράματος. Συγγραφείς που στα έργα τους μίλησαν για την κρίση στην ελληνική κοινωνία πολύ πριν αυτή αρχίσει να εκδηλώνεται και έβαλαν το μαχαίρι βαθιά στην πληγή, αναφερόμενοι τόσο στους προφανείς ενόχους, όσο και στους κατ’ επίφαση αθώους. Συγγραφείς για τους οποίους η κρίση υπήρξε το έναυσμα για μια θεαματική λογοτεχνική μεταμόρφωση, μια υπέρβαση της μέχρι πρότινος συγγραφικής τους ταυτότητας και πορείας, παρουσιάζοντας έργα ψυχής που ως τέτοια αγγίζουν και την ψυχή του αναγνώστη.

 Κώστας Ακρίβος, Αλλάζει πουκάμισο το φίδι, Εκδόσεις Μεταίχμιο

akrivos_kostas_67990Μια από τις πιο σοβαρές, ευαίσθητες και έντιμες συγγραφικές παρουσίες ο Κώστας Ακρίβος, που εργάζεται ως φιλόλογος στη δημόσια μέση εκπαίδευση, έχει δώσει πολλαπλώς το στίγμα του στη μεταπολιτευτική λογοτεχνική δημιουργία, με έργα που έχουν αγαπηθεί στην Ελλάδα και έχουν μεταφραστεί στο εξωτερικό. Με το μυθιστόρημα Αλλάζει πουκάμισο το φίδι ωστόσο, ο συγγραφέας, που μέχρι πρότινος έμενε «αποστασιοποιημένος» από τη δράση των ηρώων στα βιβλία του, έρχεται τώρα στο προσκήνιο και παίρνει θέση. Στοχάζεται, προβληματίζεται και δακρύζει μπροστά στη σημερινή τραγωδία της χώρας και αναζητεί απαντήσεις στο επίπεδο του πνεύματος, του πολιτισμού και της κουλτούρας, που συνθέτουν το πορτρέτο του νεοέλληνα. Οι μνήμες του, η ιστορία του, τα βιώματα του, οι στιγμές της ανάτασης και οι στιγμές της πτώσης και της κρίσης, Τι σημαίνει η κρίση στην πραγματικότητα; Βρισκόμαστε πράγματι σε μια εποχή που θα «αλλάξουμε πουκάμισο», όπως σηματοδοτεί ο τίτλος του βιβλίου; Ο Κώστας Ακρίβος στοχάζεται για τις πελώριες αντιφάσεις της ελληνικής ψυχής και θέτει ένα καίριο όσο και δραματικό ερώτημα που μας απασχολεί όλους: «Είμαι τυχερός που γεννήθηκα Έλληνας ή όχι;»;

allazei_poukamiso_to _fidi_cover_11110Η κριτική για το βιβλίο

Αλλάζει πουκάμισο το φίδι, Κώστας Ακρίβος

 

 

 

 

 

Στέφανος Δάνδολος, Η χορεύτρια του διαβόλου, Εκδόσεις Ψυχογιός

dandolos_books_34511Με το μυθιστόρημα Η χορεύτρια του διαβόλου ο Στέφανος Δάνδολος παρουσίασε ένα βιβλίο- έκπληξη και μια πολύ μεγάλη τομή στην συγγραφική του πορεία. Η χορεύτρια του διαβόλου απέχει πολύ από το να είναι ένα απλό ερωτικό μυθιστόρημα παρά το γεγονός ότι η ερωτική ιστορία γίνεται ο καμβάς πάνω στον οποίο υφαίνεται η υπόθεση. Είναι ένα βαθύτατα πολιτικό ιστορικό θρίλερ,  στο οποίο η ερωτική ιστορία γίνεται η αφορμή για να ξεδιπλωθεί το πνευματικό, κοινωνικό και πολιτικό σκηνικό της Ευρώπης στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα, εκείνο που τροφοδότησε την ισχυροποίηση της Γερμανίας και την εφιαλτική άνοδο του ναζισμού. Το βιβλίο του Στέφανου Δάνδολου μιλά για το σήμερα της Ευρώπης, μέσα από το παρελθόν της.

Μετακινώντας τους ήρωες του σε ένα διεθνές περιβάλλον, Λονδίνο, Παρίσι, Κωνσταντινούπολη, Αθήνα, Νέα Υόρκη Βερολίνο, με τρόπο αξιοζήλευτα πειστικό, ο Στέφανος Δάνδολος προβαίνει σε ακόμη μια λογοτεχνική πρωτοτυπία, συνδέοντας τους μυθιστορηματικούς χαρακτήρες με εξέχουσες προσωπικότητες της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Χέρμαν Μέλβιλ, Έρνστ Χεμινγουέϊ, Περλ Μπακ, Γουίλιαμ Φόκνερ, Αγκάθα Κρίτσι, Ράντγιαρντ Κίπλινγκ, Στέφαν Τσβάϊχ, Σολ Μπέλοου, Όρσον Γουέλς, Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ και πολλοί άλλοι εμφανίζονται στις σελίδες του βιβλίου, παίρνουν μέρος στην πλοκή και συνομιλούν με τους ήρωες του. Στις σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης συνειδητοποιεί με τον πιο αναπόφευκτο τρόπο ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται και εύχεται αυτή τη φορά να πρόκειται για φάρσα….

Η κριτική για το βιβλίο

i-xoreftria-tou-diavolou_9998Η χορεύτρια του διαβόλου, Στέφανος Δάνδολος, Εκδόσεις Ψυχογιός

Στέφανος Δάνδολος: «Το φαινόμενο Χίτλερ ασκούσε γοητεία στην αριστοκρατία»| Συνέντευξη

 

 

 

 

 Παύλος Κάγιος, Μη μ’ αφήσεις να χαθώ, Εκδόσεις Καστανιώτη

pavlos-kagios-56000Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι το μυθιστόρημα του Παύλου Κάγιου Μη μ’ αφήσεις να χαθώ αποτελεί έναν συγγραφικό άθλο. Ένα βιβλίο που αποτυπώνει καρέ –καρέ και σε όλες τις πολλαπλές και αντιφατικές παραμέτρους της, τη «Μεταπολιτευτική Καταστροφή». Διότι περί αυτού πρόκειται και παρά το γεγονός ότι στο τέλος του, με την αναμονή μιας επερχόμενης ανατολής διαφαίνεται αχνά η ανάγκη για ελπίδα.

Έχοντας ήδη σημαντικά βιβλία στο ενεργητικό του, ο Παύλος Κάγιος, στο πέμπτο του βιβλίο πραγματοποιεί μια καθολική συγγραφική μεταμόρφωση. Μια υπέρβαση που γίνεται αντιληπτή στον αναγνώστη και γνώστη των προηγούμενων έργων του, από τις πρώτες σελίδες.

Ένα μυθιστόρημα πολυπρόσωπο, ένα μυθιστόρημα με πολλούς και σύνθετους κεντρικούς ήρωες, που γίνονται όλοι αφηγητές και στο οποίο ο συγγραφέας κατορθώνει να μην χάσει πουθενά τη ροή, αντιθέτως προσφέρει ένα συναρπαστικό και συνταρακτικό βιβλίο που δεν μπορεί κανείς να το αφήσει από τα χέρια του.

Θα χαρακτήριζα το Μη μ’ αφήσεις να χαθώ ένα βιβλίο για συνειδητοποιημένους πολίτες και απαιτητικούς αναγνώστες. Ένα βιβλίο που δεν μένει στην επιφανειακή προσέγγιση της υπόθεσης και των προσώπων που πρωταγωνιστούν. Εισχωρεί στον βαθύτερο ψυχισμό τους, στις σκοτεινές τους πλευρές, στις τραυματικές τους εμπειρίες, στις φοβίες που καθορίζουν τις επιθυμίες τους.

Οι κεντρικοί ήρωες στο Μη μ’ αφήσεις να χαθώ δεν είναι τα καλά παιδιά, δεν είναι οι πάλαι ποτέ επαναστάτες της διπλανής πόρτας. Είναι όλοι τους και ο καθένας ξεχωριστά, μοναδικές προσωπικότητες, που κρύβουν ακραίες αντιφάσεις.

Είναι βασανισμένοι, είναι μοναχικοί, είναι καταραμένοι. Είναι κολασμένοι από το βάρος της προσωπικής τους κόλασης. Δύσκολα παιδικά χρόνια, εφηβείες περασμένες δια του πυρός και σιδήρου της δικτατορίας, αναδύονται στο άπλετο φως της μεταπολίτευσης και …τυφλώνονται. Έχουν υπάρξει θύματα και γίνονται οι θύτες. Το ερωτικό στοιχείο, που χαρίζει στιγμές εξαιρετικής ομορφιάς, δύναμης και ποιητικότητας , από τις καλύτερες στη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία, ακολουθώντας τα βήματα της φροϋδικής προσέγγισης, αναδεικνύεται στον καθοριστικό παράγοντα για τις κοινωνικές και πολιτικές επιλογές των ηρώων.

Στις σελίδες του βιβλίου αναδεικνύεται η προδομένη πολιτική αλλά και ερωτική επανάσταση της μεταπολίτευσης και η παγερή σιωπή της δεκαετίας του ’80. Το επίμαχο ερώτημα «Γιατί σιωπούσε η αριστερά» αναδύεται εκ των πραγμάτων και η απάντηση δεν χαϊδεύει τα αυτιά. Το Μη μ’ αφήσεις να χαθώ είναι ένα βιβλίο γραμμένο με πάθος, ρυθμό αλλά και θυμό για τα οράματα, τα πάθη και τα λάθη της χαμένης μεταπολιτευτικής άνοιξης.

Η κριτική για το βιβλίο:

mi-mafiseis-na-xatho-cover-3988Μη μ’ αφήσεις να χαθώ, Παύλος Κάγιος, «Η αλήθεια και το ψέμα είμαστε εμείς»

Παύλος Κάγιος: «Όλοι ήμασταν επαναστάτες με υψωμένη γροθιά» | Συνέντευξη

 

 

 

 

 .

  Ελένη Πριοβόλου, H τριλογία των Αθηνών ΙΙΙ

Το τέλος του γαλάζιου ρόδου, Εκδόσεις Καστανιώτη

eleni_priovolou_9980Η φράση «σαν έτοιμη από καιρό» ταιριάζει απόλυτα, θα έλεγε κανείς, στην Ελένη Πριοβόλου με την Τριλογία των Αθηνών, το τελευταίο βιβλίο της οποίας παρουσιάστηκε πριν από λίγες μέρες στο πατάρι του βιβλιοπωλείου Πατάκη, μέσα σε κλίμα συγκίνησης. ‘Όταν το 2009 εκδόθηκε το Όπως ήθελα να ζήσω (Καστανιώτης) το πρώτο βιβλίο της τριλογίας, το οποίο την επόμενη χρονιά, το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο Αναγνωστών του δραστήριου τότε Εθνικού Κέντρου Βιβλίου – ΕΚΕΒΙ, η οικονομική κρίση που σάρωσε τη χώρα ήταν περισσότερο απειλή παρά πραγματικότητα, μαύρα σύννεφα στον ορίζοντα πριν την καταιγίδα.

Η Τριλογία των Αθηνών ξεκινά από τα τέλη του 19ου αιώνα και φτάνει μέχρι τις μέρες μας, καλύπτοντας μια ιστορική διαδρομή πάνω από έναν αιώνα. Κεντρική μορφή της τριλογίας μια μορφή που πλαισιώνεται από πολλές άλλες πρωταγωνιστικές είναι ο Ρωμαίος Αγγουλές, έμπορος και ταξιδευτής, φύση ρομαντική, καλλιτεχνική και πρωτοπόρα, εκφραστής των ιδεών του ουτοπικού σοσιαλισμού που ανθούσε τότε στην Ευρώπη, που φθάνει εκ Παρισίων στην Αθήνα της εποχής, για να μεταλαμπαδεύσει τις ιδέες του και να υλοποιήσει το προσωπικό του όραμα. Το όνειρο του είναι η δημιουργία μιας νέας ποικιλίας τριαντάφυλλου που είναι το «γαλάζιο ρόδο». Με εμφανή το συμβολισμό της μυθοπλασίας, για την πραγμάτωση μιας ουτοπίας, η Ελένη Πριοβόλου από το πρώτο εκείνο βιβλίο της Τριλογίας μιλούσε για την Ελλάδα και την Αθήνα της εποχής. όπου κυριαρχούσε ο μικροκομματισμός , η διαπλοκή το ρουσφέτι, και ακόμη χειρότερα ο τραμπουκισμός και η πολιτική βία. Μια πολιτεία με …βίο και πολιτεία κατ’ εικόνα και ομοίωση του σημερινού. Αναπαριστώντας με τον πιο εύγλωττο τρόπο, σε ποιο βάθος φτάνουν οι ρίζες της σημερινής παρακμής, η Ελένη Πριοβόλου μετακινεί τους ήρωες της στο καθόλου ειδυλλιακό φόντο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.

Το δεύτερο βιβλίο της τριλογίας με τίτλο Για τα’ όνειρο πώς να μιλήσω περνά  από τα πολιτικά κινήματα στη δικτατορία του Μεταξά και στον εθνικό διχασμό με τον Εμφύλιο και αναφέρεται στο επαναστατικό στάδιο της αριστεράς στην Ελλάδα.

Στο τρίτο και τελευταίο βιβλίο με τίτλο Το τέλος του γαλάζιου ρόδου ξεκινά από την εποχή των Λαμπράκηδων και φθάνει μέχρι σήμερα, περιλαμβάνοντας βέβαια και την αμαρτωλή δεκαετία του ’80. Μια εποχή που η ίδια η Ελένη Πριοβόλου χαρακτηρίζει με τη φράση «Η αριστερά στο θερμοκήπιο».

Χρησιμοποιώντας την βαθιά γνώση της νεοελληνικής ιστορίας ως πλοηγό, η Ελένη Πριοβόλου στην Τριλογία των Αθηνών δεν συνθέτει ένα ψυχαγωγικό ιστορικό μυθιστόρημα, αλλά ένα έργο βαθύτατα πολιτικό όπου η ιστορία μας οδηγεί στην κατανόηση της σύγχρονης Ελλάδας. Ένα από τα καίρια σχεδόν αγωνιώδη ερωτήματα που θέτει το έργο στο σύνολο του είναι «Τι έγινε με την αριστερά στην Ελλάδα;» Και η απάντηση που δόθηκε από την φιλόλογο Καίτη Χωματά κατά την παρουσίαση του βιβλίου φαίνεται αμείλικτη: «Οι ιδεολόγοι πέθαναν. Η τάξη των ανθρώπων που επικράτησε είναι εκείνοι που εκμεταλλεύτηκαν τη βιογραφία τους. Οι αριβίστες ήταν εκείνοι που έκαναν καριέρες»….

Η κριτική για το βιβλίο

to_telos_tou_galaziou_rodou_cover_7778«Για τα’ όνειρο πώς να μιλήσω», Ελένη Πριοβόλου, «Επαναστατικές ιδέες, άγρια τριαντάφυλλα και ρόδα θερμοκηπίου»

Ελένη Πριοβόλου, «Σήμερα πληρώνουμε τα λάθη του παρελθόντος»| Συνέντευξη

 

 

 

 

 Έλενα Χουζούρη, Δυο φορές αθώα, Εκδόσεις Κέδρος

elena_xouzouri_3450Η διαχρονική προσφυγιά του ελληνισμού και τα σημάδια του εθνικού διχασμού στο σώμα της επόμενης γενιάς είναι το κεντρικό θέμα στο μυθιστόρημα Δυο φορές αθώα της Έλενας Χουζούρη, Το βιβλίο που βρίσκεται στη βραχεία λίστα των φετινών υποψήφιων βιβλίων για τα Κρατικά Βραβεία Μυθιστορήματος, αφηγείται τη ζωή μιας γυναίκας που έζησε στο μεταίχμιο δύο κόσμων . Γεννημένη στην Τασκένδη από Έλληνες γονείς πολιτικούς πρόσφυγες, έμαθε να θεωρεί την Ελλάδα σαν την πραγματική της πατρίδα. Όταν όμως, με την κατάρρευση των χωρών του πάλαι ποτέ υπαρκτού σοσιαλισμού, ο κόσμος που γνώριζε διαλύθηκε και επαναπατρίσθηκε στην πατρίδα των ονείρων της, διαπίστωσε ότι η πραγματικότητα απέχει πού από τα όνειρα της. Από την Ελλάδα της τεχνητής ευμάρειας και της σπατάλης στην Ελλάδα της κρίσης και της εξαθλίωσης, μια ανάσα δρόμος. Και η ιστορία γράφεται αντίστροφα, αφού για ακόμη μια φορά η Ελλάδα διώχνει τα παιδιά της και τα κατευθύνει στο δρόμο της ξενιτιάς καθώς αναζητούν εργασία. Ποια είναι λοιπόν η πατρίδα; Είναι ο τόπος που γεννηθήκαμε; Είναι ο τόπος που ονειρευόμαστε; Είναι ο τόπος που μας δίνει ασφάλεια και σιγουριά; Είναι ο τόπος που υπάρχει μέσα μας; Και τι συμβαίνει όταν η ίδια μας η πατρίδα μας πληγώνει, όπως έλεγε ο ποιητής ή εν τέλει μας αρνείται;

Η κριτική του βιβλίου

dio_fores_athoa_cover_35559Έλενα Χουζούρη, Δυο φορές αθώα, «Η διαχρονική προσφυγιά του ελληνισμού»

 

 

 

 

 

 

info@boobar.gr