«…Ήρθαν και με ενημέρωσαν μέσα στη νύχτα ότι δε ζω την κανονική μου ζωή, αλλά κάνω μια πρόβα» (Δημήτρης Σωτάκης «Το θαύμα της αναπνοής»)
Της Ελπίδας Πασαμιχάλη
Ο Δημήτρης Σωτάκης και ο Κινέζος αντικαθεστωτικός συγγραφέας Μο Γιαν είναι οι νικητές του βραβείου Athens Prize for Literature του περιοδικού (δε) κατα. Το βραβείο που απονέμεται κάθε χρόνο σε ένα ελληνικό και ένα ξένο μυθιστόρημα δόθηκε φέτος στα βιβλία «Το θαύμα της αναπνοής» του Δημήτρη Σωτάκη και «Πεκίνο σε κώμα» του Μο Γιαν.
Σύμφωνα με την κριτική επιτροπή το μυθιστόρημα του Δημήτρη Σωτάκη «ξεχωρίζει για την στιλπνότητα του λόγου, το παιχνίδισμα γλώσσας και εννοιών, το υπαρξιακό υπόβαθρο της πλοκής, την πυκνή ροή, την εμπλοκή των ατομικών με τις συλλογικές απογοητεύσεις και τις ψυχικές αιφνίδιες μεταπτώσεις των ηρώων”.
Το μυθιστόρημα του Δημήτρη Σωτάκη είναι μια εύστοχη αλληγορία, μια διορατική κριτική και μια ευαίσθητη αμφισβήτηση στο ιδεώδες του εύκολου πλουτισμού και του νεοπλουτισμού που κυριαρχεί στις δυτικές κοινωνίες. Παρότι έχει γραφτεί σε “απόσταση… αναπνοής” χρονικά από το ξέσπασμα της μεγάλης οικονομικής κρίσης, το βιβλίο αποδεικνύεται απροσδόκητα “προφητικό”. Με ιδιαίτερα ευρηματικό τρόπο, επανεξετάζει όλες τις “αυτονόητες” αξίες της οικονομικής επιτυχίας χωρίς φραγμούς, που μας “εμψυχώνουν” και μας …. νανουρίζουν επί πολλές δεκαετίες. Το όνειρο του εύκολου και γρήγορου πλουτισμού, αποδεικνύεται κούφιο, αίολο και εφιαλτικό για τον ήρωα του βιβλίου, όπως κούφιο και αίολο και εφιαλτικό έχει αποδειχθεί για το μεγαλύτερο μέρος του δυτικού κόσμου.
Σύμφωνα με την υπόθεση, ένας άνδρας αποδέχεται μια παράξενη θέση εργασίας, προκειμένου να βγει απ’ το οικονομικό αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται. Μια εταιρία, την οποία ανακαλύπτει στις μικρές αγγελίες των εφημερίδων, του υπόσχεται ευημερία και γρήγορο πλουτισμό, γεγονός που του επιτρέπει να ονειρευτεί μια ζωή που ποτέ δεν είχε. Η συνεργασία τους ξεκινάει με τις καλύτερες προϋποθέσεις και, χωρίς την παραμικρή προσπάθεια απ’ τη μεριά του, βλέπει τον τραπεζικό του λογαριασμό να αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς.
Όμως με το πέρασμα του χρόνου, συνειδητοποιεί ότι τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται, και πλέον βρίσκεται εγκλωβισμένος σε μια καινούργια εφιαλτική καθημερινότητα που σταδιακά του αφαιρεί το δικαίωμα να ζει και να κινείται ελεύθερα, στον ίδιο του το χώρο. Στο φόντο, η άρρωστη μητέρα του, μια ανήμπορη γυναίκα που καταρρέει στο κρεβάτι του πόνου, η ερωμένη του και ο ζωγράφος φίλος του, συνθέτουν τον ολιγομελή χορό, ενός προαναγγελθέντος δράματος.
Εξαιρετικός σχολιαστής της ματαιοδοξίας και των ανεκπλήρωτου των ανθρώπινων επιθυμιών ο Δημήτρης Σωτάκης στο “Θαύμα της αναπνοής” ξεκινά από μια ρεαλιστική υπόθεση, την οποία διαχειρίζεται με κατεξοχήν υπερρεαλιστικό τρόπο. Με γραφή καταιγιστική και εμφανείς Καφκικές αναφορές, το μυθιστόρημα παραπέμπει σε θέατρο παραλόγου. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό, ποιητικό, αστραφτερό κείμενο, που θα μπορούσε κάλλιστα να πραγματοποιήσει διεθνή τροχιά….
Από την άλλη μεριά, ο Μο Γιαν, που θεωρείται ο Μίλαν Κούντερα της Κίνας, αποτυπώνει με συγκλονιστικό τρόπο στο βιβλίο του « Πεκίνο σε κώμα», την τραγική ιστορία της γενιάς της Τιενανμεν και τη συντονισμένη προσπάθεια της κινεζικής εξουσίας να σβήσει την ιστορία από τη συλλογική μνήμη.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «Το θαύμα της αναπνοής» του Δημήτρη Σωτάκη
“…Ένα κύμα αισιοδοξίας με πλημμύρισε. Ώστε υπήρχε και για μένα ένα μερίδιο ζωής, κρατούσα το μέλλον στα χέρια μου, θα έφτανα μέχρι το τέλος της διαδρομής αυτού του ονείρου, θα διεκδικούσα όσα μου αναλογούσαν. Είχα πλέον τόσα πολλά να περιμένω, αισθανόμουν δυνατός, έτοιμος να γίνω κι εγώ μέλος της ανθρώπινης κοινότητας, ένας κανονικός άνθρωπος, με επιθυμίες και διεκδικήσεις, μακριά από τον αιώνιο τρόμο της αποτυχίας και τη βασανιστική αίσθηση της περιθωριοποίησης…”
“…Ήρθαν και με ενημέρωσαν μέσα στη νύχτα ότι δε ζω την κανονική μου ζωή, αλλά κάνω μια πρόβα. Η μάνα μου στο διπλανό δωμάτιο έλιωνε ώρα με την ώρα σαν το κερί, όμως έφτασα μέχρι το ιδρωμένο της μαξιλάρι για να της πω τα καλά νέα. «Άκουσε… άκουσέ με…», της είπα. «Δε ζούμε στ’ αλήθεια, όλα είναι μια πρόβα, μη φοβάσαι»…”
Ημερομηνία άρθρου 23/10/2010
INFO
-“Το Θαύμα της αναπνοής” του Δημήτρη Σωτάκη κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος.
-Το «Πεκίνο σε κώμα» του Μο Γιαν κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πάπυρος μτφρ. Μαριάννα Μπεμπετίδη
Η shortlist για το φετινό βραβείο Athens Prize for Literature του περιοδικού (δε)κατα
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
1.«Ολα πάνε ρολόι (ή σχεδόν)» της Στυλιάνας Γκαλινίκη (Μελάνι),
2.«Κόκκινο στην πράσινη γραμμή» του Βασίλη Γκουρογιάννη (Μεταίχμιο),
3.«Η Εβραία νύφη» του Νίκου Δαββέτα (Κέδρος),
4. «Μέσα σ΄ ένα κορίτσι σαν κι εσένα» της Αντζελας Δημητρακάκη (Εστία),
5.«Στην απέναντι όχθη» του Τηλέμαχου Κώτσια (Ψυχογιός),
6.«Το θαύμα της αναπνοής» του Δημήτρη Σωτάκη (Κέδρος),
7..«Εύα» της Ερσης Σωτηροπούλου (Πατάκης).
ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
1.«Πεκίνο σε κώμα» του Μο Γιαν (Πάπυρος),
2.«Η σύντομη θαυμαστή ζωή» του Οσκαρ Γουάο του Τζούνο Ντίαζ (Λιβάνης),
3.«Το κλουβί της σαύρας» της Κάρεν Κόνελι (Πόλις),
4. «Ο τρόμος» του Βλαντίμιρ Μακάνιν (Καστανιώτης),
5.«Η λέσχη των νέων πιανιστών» του Κέτιλ Μπγιόρνστατ (Πόλις),
6.«Αναμνήσεις μιας κυρίας» του Σαντιάγο Ρονκαλιόλο (Καστανιώτης),
7.«Εξαιρετικά δυνατά και απίστευτα κοντά» του Τζόναθαν Σάφραν Φόερ (Μελάνι),
8. «Το παιχνίδι του Ντε Νίρο» του Ράουι Χαζ (Πάπυρος).
Σχετικά links
http://www.dimitrissotakis.gr/
Σχετικά θέματα (links)
Δημήτρης Σωτάκης, Συνέντευξη «Η συγγραφή είναι μια πολύ ηδονική αγγαρεία»
