« “Ο άνθρωπος καλαμπόκι” είναι με διαφορά, το καλύτερο βιβλίο μου»
Μπορεί ένα συγγραφέας να χτίσει μια ιστορία με σπόρους από… καλαμπόκι; Ο Δημήτρης Σωτάκης με το νέο του μυθιστόρημα «Ο άνθρωπος καλαμπόκι» αποδεικνύει ότι μπορεί να χτίσει όχι μόνο ιστορία, αλλά και κεντρικό ήρωα! Παρατηρητής του παραδόξου, της εκκεντρικότητας και της παρέκκλισης ο συγγραφέας συζητά μαζί μας για τις εμμονές, για τις αποδράσεις από την μετριότητα, αλλά και για την …ηδονική αγγαρεία της γραφής.
Συνέντευξη στην Ελπίδα Πασαμιχάλη
Μπορεί ένας λογικός άνθρωπος να λατρεύει το… καλαμπόκι; Μπορεί να θεωρεί ότι είναι ο εκπρόσωπος του… καλαμποκιού επί της Γής; Οι ερωτήσεις δεν χρειάζονται απάντηση, εκτός αν αναφερόμαστε σε νοσηρές καταστάσεις. Και όμως αυτοί οι “νοσηροί” ήρωες στα βιβλία του Δημήτρη Σωτάκη, μπορούν να μας μιλήσουν και γι αυτό που είμαστε εμείς οι “υγιείς” αρκεί να τους αφήσουμε.
Ο κόσμος των ανθρώπινων εμμονών, πραγματικά απογειώνεται στο τελευταίο μυθιστόρημα του συγγραφέα «Ο Άνθρωπος καλαμπόκι». Με το οποίο ο ίδιος υποστηρίζει ότι «κλείνει ο κύκλος των εμμονών» και ότι «είναι με διαφορά το καλύτερο βιβλίο του».
O « Aνθρωπος καλαμπόκι» είναι ένα βιβλίο διαφορετικό από τα προηγούμενα. Πώς δημιουργήθηκε;
Τελειώνοντας το βιβλίο συνειδητοποίησα ότι άθελά μου δημιουργήθηκε ένα είδος τριλογίας. Η οποία ξεκίνησε με την «Πράσινη πόρτα» που είχε πάλι να κάνει με εμμονή, πέρασα στην «Παραφωνία» όπου επίσης ισχύει το ίδιο και τώρα «Ο άνθρωπος καλαμπόκι» όπου αυτό ισχύει σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό. Θεωρώ ότι αυτό το κείμενο είναι αρκετά πιο οργασμικό και πιο εξωστρεφές και πιο εξομολογητικό από τα προηγούμενα. Ξεκίνησα το χτίσιμο μιας ιστορίας από το τίποτα. Διότι δεν πιστεύω ότι υπάρχει άνθρωπος που έχει εμμονή το καλαμπόκι…
«Πρόθεση μου μέσα από τα κείμενα
είναι να αποδράσω από τη μέτρια ζωή που ζω»
Εσείς έχετε εξηγήσει την προσωπική σας εμμονή με αυτό το θέμα;
Η πρόθεσή μου μέσα από τα κείμενα, είναι να αποδράσω από μία μέτρια ζωή που ζω. Μία ζωή που ζουν και εκείνοι με τους οποίους συναναστρέφομαι, και κάποιοι από τους οποίους το συνειδητοποιούν, ενώ κάποιοι άλλοι όχι. Γι αυτό και η λογοτεχνία είναι για μένα μία απόδραση. Η παρέκκλιση με ενδιαφέρει πάρα πολύ. Η παρέκκλιση από το μη κανονικό.
Το ίδιο ισχύει και για τον ήρωα του βιβλίου;
Οι άνθρωποι έχουν κάποια ιεραρχία στη ζωή τους, κάποια πράγματα που θεωρούν αυτονόητα, αλλά εγώ δεν είμαι σίγουρος ότι θα πρέπει να ισχύει αυτό. Δηλαδή οι τέχνες, ο πολιτισμός, η ειρήνη, η φιλία, η θρησκεία, όλα αυτά που έχουν ιεραρχηθεί. Ο ήρωας αποφασίζει ότι δεν θα συμφωνήσει με αυτά, δεν θα πάει με το ρεύμα. Δηλαδή είναι ένας άνθρωπος που θεωρεί ότι η λύτρωση και το σύμπαν είναι το… καλαμπόκι.
Μπορεί να σταθεί αυτός ο ήρωας στην ομογενοποιημένη εποχή μας;
Σίγουρα δεν θα μπορούσε να σταθεί. Πιστεύω ότι θα δυστυχούσε. Πέρα από κάποιες ηδονές σπασμωδικές, κατά τα άλλα δεν είναι καλά αυτός ο άνθρωπος.
Το πιθανότερο είναι ότι οι ψυχίατροι θα συνιστούσαν γι αυτόν όχι απλώς θεραπεία, αλλά και… εγκλεισμό…
Δυστυχώς συμφωνώ…
Είναι μία αλληγορία αυτός ο ήρωας;
Είναι αλληγορία, θέλοντας και μη. Σαφώς δεν μπορεί να μιλάω για το καλαμπόκι, ούτε είχα ποτέ τόσο … στενές σχέσεις με τον καρπό! (γέλια) Για μένα είναι μία δεύτερη ματιά στις επιλογές που κάνουμε κάθε μέρα και στο τί θεωρούμε, σημαντικό, δεδομένο, αυτονόητο, και στο τέλος βαρετό.
«Λογοτεχνία είναι να πετάξεις στα
απόβλητα οτιδήποτε βαρετό και συμβατικό»
Τί είναι για σας λογοτεχνία;
Το να πετάξεις στα απόβλητα οτιδήποτε βαρετό και συμβατικό. Όποιος μαγικός κόσμος φτιάχνεται από την αρχή, για μένα έχει ένα ενδιαφέρον.
Εκτός από τη λογοτεχνία, στην πραγματική ζωή, μπορούμε να ξεφύγουμε από τη μετριότητα;
Είναι εφικτό αλλά δεν είναι εύκολο. Προσωπικά δεν μπορώ να το κάνω. Δεν έχω τη σοφία και τη δύναμη να το κάνω. Είμαι εγκλωβισμένος στον εαυτό μου. Θεωρώ πως είναι καλό που το έχω συνειδητοποιήσει. Αλλά, ναι πιστεύω ότι οι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν όπως θέλουν. Μπορούν εξαφανιστούν από τον κόσμο που ζούνε, μπορούν να γίνουν κάποιοι άλλοι, μπορούν να τολμήσουν.
Ποιά είναι η σχέση σας με τη μοναξιά της γραφής;
Η μοναξιά της γραφής είναι ένα περίεργο φαινόμενο που κι εγώ τώρα το καταλαβαίνω. Η συγγραφή είναι… αγγαρεία. Αλλά είναι μία πολύ ηδονική αγγαρεία. Μπορείς να γράφεις πέντε ώρες μία νύχτα και βάζοντας την τελεία να λες “δεν θα επιστρέψω ποτέ”. Όμως την άλλη μέρα ανυπομονείς να επιστρέψεις σε αυτό το βάσανο.
«Από τότε που τελείωσα το βιβλίο
είναι σαν να μη με αφορά πια τόσο πολύ η γραφή.
Που λέει ο λόγος….»
Τώρα που ολοκληρώθηκε το βιβλίο πώς νοιώθετε;
Όταν το άρχισα ήμουν σίγουρος ότι θα γράψω πάλι για μία εμμονή. Νομίζω ότι έκλεισε αυτός ο κύκλος. Είμαι πολύ ικανοποιημένος, νομίζω ότι αυτό το βιβλίο είναι με διαφορά το καλύτερο βιβλίο μου. Τώρα έχω ησυχάσει. Έγραψα ένα βιβλίο που ένοιωσα ότι αυτός ήταν ο τελικός προορισμός των προηγούμενων. Νομίζω ότι δεν μπορώ να ξαναγράψω κάτι τέτοιο. Από τότε που τελείωσα, πριν από οκτώ μήνες, δεν μπορώ να γράψω λέξη. Ίσως δεν είναι πολύς ο καιρός, αλλά δεν μου έχει ξανασυμβεί. Πάντα κάτι σκεφτόμουν. Είναι σαν να μη με αφορά πια τόσο πολύ η γραφή. Που λέει ο λόγος…
Μπορείτε να προβλέψετε ποιο θα είναι το επόμενο θέμα σας; Μπορεί να είναι και ένα ρεαλιστικό θέμα;
Δεν νομίζω. Αυτό που θεωρεί ο κόσμος ως ρεαλιστικό, δεν υπάρχει μέσα μου. Είμαι κι εγώ σε ένα σύννεφο ολόκληρος.
Τί περιμένει ο κόσμος από ένα βιβλίο κατά τη γνώμη σας;
Υπάρχει η απόλαυση της ανάγνωσης, αυτός ο μικρόκοσμος που δημιουργείται ανάμεσα στο βιβλίο και τον αναγνώστη, αυτή η απόδραση. Ομάς δεν ξέρω πια αν ένα βιβλίο μπορεί να αλλάξει τους ανθρώπους. Δεν ξέρω γενικά αν οι καλλιτέχνες είναι τόσο σημαντικοί για την ανθρωπότητα, όσο ήταν κάποτε. Θεωρώ ότι οι καλλιτέχνες δεν μπορούν πια να ταρακουνήσουν τους ανθρώπους. Οι άνθρωποι δεν έχουν πλέον τη διάθεση να διαβάσουν. Διαβάζουν επειδή πρέπει. Πρέπει νομίζω να απογυμνώσουμε ένα κείμενο από το ποιός το έγραψε, από πού εκδόθηκε, και να δούμε τί λέει. Να γίνει πιο μεταφυσική η ανάγνωση. Αλλιώς είμαστε χαμένοι από χέρι.
Τελικά οι άνθρωποι περιμένουν από ένα βιβλίο, αυτό που κάποιοι άλλοι τους έχουν υποσχεθεί ότι θα βρουν σε αυτό;
Ναι αυτό ακριβώς συμβαίνει. Με καλύπτει πλήρως αυτό που λέτε.
Ημερομηνία άρθρου 26/3/2007
INFO
O «Ανθρωπος καλαμπόκι» του Δημήτρη Σωτάκη κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος.
ΑΛΛΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ
«Το σπίτι» Εκδόσεις Καστανιώτη 1997
«Η πράσινη πόρτα» Εκδόσεις Μεταίχμιο 2002
«Έντεκα ερωτικοί θάνατοι» Εκδόσεις Μεταίχμιο 2004
«Η παραφωνία» Εκδόσεις Κέδρος 2005
Σχετικά links
http://www.dimitrissotakis.gr/
