Το πορτρέτο ενός ιδανικού εραστή
Η ζωή του υπήρξε θρυλική και σκανδαλώδης και ο ίδιος μια κραυγαλέα και ίσως οδυνηρή περίπτωση ποιητή, όπου η φήμη του προηγείται των ιδεών και του έργου του. Ο George Gordon Byron, ένας αυθεντικός «super star» σε μια εποχή που 
η δύναμη των media ήταν σαφώς πιο περιορισμένη, υπήρξε μία προσωπικότητα που δεν θα απογοητεύσει ποτέ τους βιογράφους. Πάντα κάτι καινούργιο θα έχει να αποκαλύψει.
Συνέντευξη στην Ελπίδα Πασαμιχάλη
Η Ιρλανδή μυθιστοριογράφος Edna O’ Brien που πριν από δέκα περίπου χρόνια είχε συγγράψει τη βιογραφία του κορυφαίου James Joyce, παρουσιάζει στο βιβλίο της «Λόρδος Μπάιρον, Οι έρωτές του» το εκρηκτικό πορτρέτο του ρομαντικού ποιητή και ιδανικού εραστή, που γεννήθηκε με χωλό το δεξί πόδι αλλά πρόσφερε με το γοητευτικό του πρόσωπο το ιδεώδες μοντέλο για πλήθος ζωγράφων της εποχής του. Η Edna O’ Brien μιλά για την συναρπαστική, αντιφατική και ισχυρά ερωτική προσωπικότητα ενός σπουδαίου οραματιστή που η ζωή του συνδέθηκε με την Ελλάδα με τον πιο τραγικό τρόπο.
«Κανένας λογοτέχνης δεν υπήρξε τόσο σπουδαίος,
τόσο απρόβλεπτος, τόσο πνευματώδης, τόσο ευφυής»
Έχοντας στο ενεργητικό σας τη βιογραφία του Τζέημς Τζόυς πώς αποφασίσατε, δέκα χρόνια μετά, να γράψετε τη βιογραφία του Τζόρτζ Γκόρντον Μπάιρον;
Μετά από την βιογραφία του Τζόυς, είχα γράψει τέσσερα μυθιστορήματα. Πίστεψα λοιπόν, λανθασμένα όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, ότι το να γράψω για τον Λόρδο Μπάιρον δεν θα ήταν τόσο κοπιαστικό και χρονοβόρο όσο ένα μυθιστόρημα. Τελικά χρειάστηκε να αφιερώσω τρία χρόνια για την έρευνα και για να ξεπεράσω τις δυσκολίες που παρουσιάστηκαν.
Ποιες ήταν οι πηγές της έμπνευσης γι αυτό το βιβλίο; Υπήρξατε θαυμάστρια της χαρισματικής προσωπικότητας του Μπάιρον και του ρομαντισμού που τον περιβάλλει;
Η πηγή της έμπνευσής μου ήταν η εντυπωσιακή συλλογή άγνωστου υλικού στο βιβλίο “Byron’s Letters and Journals” (σ.σ. Οι Επιστολές και το Αρχείο του Μπάιρον) της Leslie A. Marchand. Κανένας λογοτέχνης δεν υπήρξε τόσο σπουδαίος, τόσο απρόβλεπτος, τόσο πνευματώδης και τόσο ευφυής, εξετάζοντας τόσο την δική του εκκεντρική ζωή όσο και γενικότερα.
«Ο έρωτας ήταν γι αυτόν ένας συνδυασμός
του ωραίου και του διαβολικού»
Ποια ήταν τα συναισθήματά σας για τον Μπάιρον πριν ξεκινήσετε να γράφετε το βιβλίο και πώς διαμορφώθηκαν όταν το έργο σας ολοκληρώθηκε;
Πριν ξεκινήσω να γράφω το βιβλίο και έχοντας διαβάσει και απομνημονεύσει μεγάλο αριθμό ποιημάτων του, τον θεωρούσα έναν ρομαντικό ποιητή, που έχτισε γύρω από τον εαυτό του έναν απόρθητο μύθο. Όταν όμως άρχισα να γράφω, άλλαξε αρκετές φορές η γνώμη μου γι αυτόν. Η πρόωρη ωριμότητά στην παιδική του ηλικία ήταν συγκινητική, ο σνομπισμός του ως φοιτητής ήταν ανόητος, οι σπατάλες του αξιολάτρευτες, και η συνεχής ανάγκη του να τον αγαπούν, ήταν ένα γνώρισμα που μπορούσα να κατανοήσω.
Και η συμπεριφορά του στις γυναίκες;
Η συμπεριφορά του στις γυναίκες και ειδικά στην Αναμπέλα Μπίλμπανκ, τη γυναίκα του, υπήρξε σκληρή., για να μην πω παρανοϊκή. Χειρότερη από όλες υπήρξε η μοίρα της κόρης του από την Κλερ Κλερμοντ, της Αλέγκρα. Αφού έδωσε μάχη να την υιοθετήσει, στη συνέχεια, στην ηλικία των τριών ετών, την έστειλε σε μοναστήρι στην Ιταλία, ισχυριζόμενος ότι είχε καταληφθεί «από το πνεύμα το διαβόλου». Πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι ο Μπάιρον είχε την τάση να «αυτομαστιγώνεται» ανελέητα και όπως είχε πει στον ποιητή Τομ Μουρ, έτρεμε στην ιδέα ότι μάζευε πολλούς λογαριασμούς για τον θάνατό του. Ο έρωτας ήταν γι αυτόν ένας συνδυασμός του ωραίου και του διαβολικού και βρισκόταν διχασμένος ανάμεσα και στα δύο. Όταν το βιβλίο ολοκληρώθηκε και λαμβάνοντας υπ’ όψη μου τον πρόωρο θάνατό του στην Ελλάδα, δεν μπορούσα να μην νοιώσω μια τρομερή συμπάθεια για έναν σπουδαίο και παραπλανημένο άνθρωπο.
«Ερωτευόταν με το ταμπεραμέντο γυναίκας
και εγκατέλειπε με την απονιά του άντρα»
Το βιβλίο σας αφηγείται τη ζωή του Λόρδου Μπάιρον μέσα από τις ερωτικές του σχέσεις με αναρίθμητους συντρόφους και των δύο φύλων. Ποιος ήταν ο ρόλος του έρωτα στη ζωή του Λόρδου Μπάιρον;
Ο ίδιος ο Μπάιρον είχε εξομολογηθεί για τον εαυτό του, ότι δεν μπορούσε να υπάρξει χωρίς κάποιο αντικείμενο πόθου. Στην πραγματικότητα ερωτευόταν με το ταμπεραμέντο μιας γυναίκας και εγκατέλειπε τα αντικείμενα του έρωτά του με την απονιά ενός άντρα.
Πώς κρίνετε την άποψη του Μπάιρον ότι η Ελλάδα ήταν η χώρα που τον έκανε ποιητή;
Ο ίδιος πίστευε ότι η Ελλάδα ήταν η μήτρα της μεγάλης Ποίησης και ότι αν πήγαινε εκεί και χάρασσε το όνομά του σε ένα κίονα των Δελφών, αυτομάτως θα έπαιρνε το βάφτισμα του ποιητή.
Ποιοι ήταν κατά τη γνώμη σας οι λόγοι που έκαναν το Λόρδο Μπάιρον ιστορική προσωπικότητα; Ήταν το έργο του ή η ταραγμένη ζωή του;
Και στην περίπτωση αυτή, το σενάριο είναι περίπλοκο. Η φήμη που απέκτησε στη διάρκεια της ζωής του, τροφοδότησε σταδιακά το μύθο του και προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον για την ποίησή του. Είναι δύο παράγοντες αδιαχώριστοι.
«Στην πορεία της συγγραφής,
ο άνθρωπος πρέπει να μετρήσει τις αντοχές του,
πριν βγει να αγωνιστεί στην αρένα» Λόρδος Μπάιρον
Τι ήταν τελικά ο Λόρδος Μπάιρον; Ήταν αλαζόνας, φιλόδοξος, καταστροφικός και απωθητικός ή ήταν γενναιόδωρος, τρυφερός, εμπνευσμένος και φλογερός οραματιστής; Μια ιδιοφυία ή ένας δαίμονας;
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ήταν φιλόδοξος και όπως είχε σοφά εξομολογηθεί στον Σέλλεϋ: «Στην πορεία της συγγραφής, ο άνθρωπος πρέπει να μετρήσει τις δυνάμεις και τις αντοχές του, πριν βγει να αγωνιστεί στην αρένα». Τα πρώτο χρόνια του έρωτά του με τη Λαίδη Καρολάιν Λαμπ είχε γράψει: «Ύστερα είναι η καρδιά σου φτωχή μου Κάρο (αυτό το μικρό ηφαίστειο!) που χύνει λάβα στις φλέβες σου και ακόμη δεν μπορώ να ευχηθώ να κρυώσει….» Νομίζω ότι αυτό ισχύει και για τον ίδιο του τον εαυτό.. Εκρηκτικός, απρόβλεπτος και ανυπάκουος τόσο για τους νόμους των ανθρώπων όσο και των Θεών….
INFO:
-Το βιβλίο της Edna O’ Brien «Λόρδος Μπάιρον, Οι έρωτές του» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, σε μετάφραση της Σοφίας Σκουλικάρη.
-Από τις Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ κυκλοφορούν επίσης τα εξής βιβλία της Έντνα Ο’ Μπράϊεν:
«Άγριοι Δεκέμβρηδες», μτφρ. Σοφία Σκουλικάρη
«Στο δάσος» μτρφ. Αλεξάνδρα Κονταξάκη
«Στο φως του δειλινού» μτφρ. Σοφία Σκουλικάρη
