Μεγάλος συγγραφέας και φίλος της Ελλάδας
Ο Ιταλός συγγραφέας Αντόνιο Ταμπούκι πέθανε στη Λισαβόνα
σε ηλικία 68 ετών ύστερα από μακρά ασθένεια. Η είδηση έγινε γνωστή την Κυριακή από το Γάλλο μεταφραστή του Μπερνάρ Κομάν.
Ιδιαίτερα γνωστός και αγαπητός στο ελληνικό κοινό Ταμπούκι ήταν μία τις πιο αντιπροσωπευτικές φωνές της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας: είχε γράψει περίπου 20 βιβλία που έχουν μεταφραστεί σε 40 γλώσσες μεταξύ τους και τα ελληνικά.
Ήταν καθηγητής πορτογαλικής γλώσσας και λογοτεχνίας στο πανεπιστήμιο της Σιένας στην Ιταλία και μετέφρασε στα ιταλικά το έργου του Πορτογάλου συγγραφέα Φερνάντο Πεσσόα. Αγάπησε τη γλώσσα και τον πολιτισμό της Πορτογαλίας την οποία και έκανε δεύτερη πατρίδα του.
Πολλά από τα μυθιστορήματά του μεταφέρθηκαν στη μεγάλη οθόνη, όπως το «Νυχτερινό στην Ινδία» και το «Έτσι ισχυρίζεται ο Περέιρα» με τον Μαρτσέλο Μαστρογιάννι.
Επιπλέον υπήρξε χρονογράφος στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera και στην ισπανική El Pais.
Ο Ταμπούκι γεννήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου του 1943 στην Πίζα της Τοσκάνη και ήταν το μοναδικό παιδί ενός εμπόρου αλόγων. . Σπούδασε ιταλική φιλολογία και από το 1962 λογοτεχνία στο Παρίσι όπου ανακάλυψε τον Πορτογάλο συγγραφέα Φερνάντο Πεσσόα διαβάζοντας τη γαλλική μετάφραση του ποιήματος «Το Καπνοπωλείο».
Ο ενθουσιασμός του τον έκανε να ανακαλύψει τη γλώσσα και τον πολιτισμό της Πορτογαλίας, η οποία έγινε δεύτερη πατρίδα του. Συνέχισε τις σπουδές του στην πορτογαλική λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο της Σιένας. Παθιασμένος με το έργο του Πεσσόα, το μετέφρασε στα ιταλικά μαζί με τη σύζυγό του την οποία γνώρισε στην Πορτογαλία.
O Αντόνιο Ταμπούκι και η Ελλάδα
Ο Αντόνιο Ταμπούκι όμως είχε αγαπήσει και την Ελλάδα την οποία είχε επισκεφτεί αρκετές φορές. Από το 1997 ερχόταν στην Ελλάδα κάθε χρόνο, στις αρχές του καλοκαιριού, είτε για να παρουσιάσει βιβλία του είτε για να κάνει διακοπές – κυρίως στην Κρήτη, φιλοξενούμενος στο ξενοδοχείο Δώμα, στα Χανιά. Τα Χανιά ανταπέδωσαν την αγάπη του Ταμπούκι κάνοντάς τον επίτιμο δημότη της πόλης το 2011.
Ένα χρόνο πριν, τον Μάιο του 2010, είχε αναγορευτεί επίτιμος διδάκτωρ του τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Διακεκριμένος μεταφραστής και επιμελητής του έργου του στα ελληνικά είναι ο Ανταίος Χρυσοστομίδης με τον οποίο συνέδεε στενή φιλία, ο οποίος μάλιστα τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης το 2003 για τη μετάφραση του μυθιστορήματος «Είναι αργά, όλο και πιο αργά». Συζητήσεις μεταξύ τους για την πολιτική, τον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία, σε διάφορα μέρη της Ελλάδας είχαν κυκλοφορήσει στο βιβλίο «Ένα πουκάμισο γεμάτο λεκέδες» (Εκδ. Άγρα 1999). Ελληνικές αναφορές όμως χαρακτηρίζουν και το βιβλίο του «Η γαστρίτιδα του Πλάτωνα» (Εκδ. Άγρα 1998) στο οποίο εξετάζει ένα πραγματικά επίκαιρο θέμα, που σχετίζεται με την πολυσυζητημένη «σιωπή των διανοουμένων» κατά πόσο δηλαδή ένας διανοούμενος πρέπει να παρεμβαίνει, όταν το θεωρεί αναγκαίο, στα κακώς κείμενα της χώρας του, ή μήπως πρέπει να σωπαίνει -όπως υποστηρίζει ο Ουμπέρτο Έκο- όταν δεν έχει κάτι σημαντικό να πει κι όταν δεν γνωρίζει πλήρως το αντικείμενο του προβληματισμού.
Η γραφή του Ταμπούκι χαρακτηρίζεται από ευγένεια, λεπτότητα, ανθρωπιά, στοχασμό και παρατήρηση της λεπτομέρειας η οποία αναδεικνύεται εν τέλει καθοριστικό στοιχείο. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι είχε προταθεί πολλές φορές για το Βραβείο Νόμπελ. Ο πολιτικός στοχασμός διαπερνά τα κείμενά του προσθέτοντάς το όνομά του στην εκλεκτή σχολή των Ιταλών διανοουμένων το έργο των οποίων είναι συνδεδεμένο με τον πολιτική σκέψη, μία παράδοση που συνεχίζει ο Ουμπέρτο Έκο αλλά και μια σχολή που τείνει να εκλείψει.
Είχε βραβευτεί με τα πιο έγκυρα διεθνή βραβεία, μεταξύ των οποίων τα “Pen Club”, “Campiello” και “Viareggio-Re-paci” στην Ιταλία, τα “Prix Medicis Etran-ger”, “Prix Europeen de la Litterature” και “Prix Mediterranee” στη Γαλλία, το Ευρωπαϊκό “Αριστείον”, το “Nossack” στη Γερμανία, το “Europaeischer Staats-preis” στην Αυστρία, τα “Hidalgo” και “Francisco Cerecedo” στην Ισπανία.
Ανάμεσα στα έργα του είναι τα «Ταξίδια και άλλα ταξίδια», «Νυχτερινό στην Ινδία», «Η νοσταλγία του πιθανού», «Έτσι ισχυρίζεται ο Περέιρα», «Ο Τριστάνο πεθαίνει». Τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Άγρα. Έργα του έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο από σημαντικούς Ιταλούς και ξένους σκηνοθέτες όπως ο Ρομπέρτο Φαέντσα, ο Αλαίν Κορνώ, ο Αλαίν Ταννέρ και ο Φερνάντο Λόπες, ή για το θέατρο από σκηνοθέτες όπως ο Τζόρτζιο Στρέλερ και ο Ντιντιέ Μπεζάς.
Είχε επίσης τιμηθεί με τους τίτλους του “Officier des Arts et des Lettres” στη Γαλλία και του “Comendador da Ordem do Infante Dom Henrique” στην Πορτογαλία.
Μέχρι πρόσφατα δίδασκε στο Πανεπιστήμιο της Σιένας, ενώ είχε διδάξει σε πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού, μεταξύ των οποίων το Bard College της Νέας Υόρκης, το Ecole de Hautes Etudes και το College de France στο Παρίσι.
Έγραφε και αρθρογραφούσε σε πολλές ιταλικές και ξένες εφημερίδες ( Corriere delta Sera, LUnita, II Manifesto, Le Monde, El Pais, Diario de Noti-cias, La Jornada, Die Allgemeine Zeitung) καθώς και σε πολιτιστικά περιοδικά, όπως το La Nouvelle Revue Frangaise και το Lettre Internationale.
Υπήρξε μέλος και συνιδρυτής του Διεθνούς Κοινοβουλίου Συγγραφέων.
Τελευταίες δημόσιες εμφανίσεις του στην Ελλάδα
1) Μέγαρο Μουσικής, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων Megaron Plus παρουσίαση του βιβλίου «Ταξίδια και άλλα ταξίδια» με τον Ανταίο Χρυσοστομίδη και τον Βαλέριο Αντάμι (19 Μαΐου 2011)
2) Ιταλικό Ινστιτούτο Αθήνας, προλόγισμα της προβολής της ταινίας «Νυχτερινό στην Ινδία» του Αλαίν Τανέρ (20 Μαΐου 2011)
info@bookbar.gr
