«Ο θάνατος πλήττει το μέλλον, όχι το παρελθόν» Κ.Π.|
Ανήμερα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης,
ένας από τους πιο ποιητικούς πεζογράφους της νεότερης Ελλάδας, έφυγε από τη ζωή. Ο Κωστής Παπαγιώργης μια από τις πιο ξεχωριστές και ευγενείς μορφές των ελληνικών γραμμάτων, απεβίωσε το βράδυ της Παρασκευής 21 Μαρτίου 2014, «έπειτα από αιφνίδια και σοβαρή περιπέτεια της υγείας του» όπως ανακοίνωσαν το Σάββατο οι εκδόσεις Καστανιώτη, νικημένος από την επάρατη νόσο. Ήταν 67 ετών.
Ο Κωστής Παπαγιώργης, ένας συγγραφέας λαμπρών έργων με έντονο αυτοβιογραφικό χαρακτήρα και κέντρο τα ανθρώπινα πάθη, σε συνέντευξή του με αφορμή το συγγραφικό του έργο ανέφερε πως τον είχε απασχολήσει η έννοια του θανάτου και η «αρχάριά» του σχέση με αυτόν και τη ζωή. «Όλα τα κειμενάκια που έχω κάνει έχουν πίσω τους ένα τράνταγμα – θάνατο, ζήλια, μισανθρωπιά, αλκοόλ… Σαν να τρως ένα χαστούκι και να λες: Τώρα, με βάση τον πόνο, να προλάβω να γράψω…».
Ο σπουδαίος δοκιμιογράφος γεννήθηκε το 1947 στο Nεοχώρι Yπάτης όπου εργαζόταν ως δάσκαλος ο πατέρας του. Στη συνέχεια έζησε στην Παραλία της Kύμης (1951-1960) και τέλος στο Xαλάνδρι όπου και διέμενε μέχρι και σήμερα.
Το 1966 μετέβη στη Θεσσαλονίκη για σπουδές νομικής και παρέμεινε εκεί για ένα χρόνο. Αργότερα εγκαταστάθηκε στο Παρίσι για σπουδές φιλοσοφίας και παρέμεινε εκεί ως το 1975. Δεν ολοκλήρωσε ούτε τις σπουδές νομικής ούτε αυτές της φιλοσοφίας.
Μετά το 1975 επιστρέφει οριστικά στην Αθήνα και επιδίδεται στη μετάφραση φιλοσοφικών έργων αλλά και τη συγγραφή δοκιμιακών κειμένων όπως και βιβλίων. Έχει εκδώσει το θεωρητικό περιοδικό «Χώρα». Έχει επίσης συνεργαστεί με εφημερίδες και περιοδικά, διατηρώντας κατά καιρούς στήλες στην εφημερίδα Επενδυτής, στο περιοδικό Αθηνόραμα, και στην εφημερίδα Lifo.
Συνεργάστηκε με τις Εκδόσεις Καστανιώτη όπου ήταν διευθυντής των σειρών «Ελάσσονα Φιλοσοφικά», «Μείζονα Φιλοσοφικά» και «Μέγιστα Φιλοσοφικά».
Στην ανακοίνωση για τον θάνατο του από τις Εκδόσεις Καστανιώτη αναφέρεται μεταξύ άλλων:
«Όλοι εμείς, οι άνθρωποι των Εκδόσεων Καστανιώτη, αποχαιρετούμε τον Κωστή Παπαγιώργη με βαθιά οδύνη, κρατώντας ως παρακαταθήκη και διαδίδοντας ες αεί το σπουδαίο έργο του· ενθυμούμενοι πάντα ότι «στον κόσμο της ισχύος και της δυνάμεως, μόνον οι ανυπόστατες σκιές προσφέρουν κάποια παραμυθία».
Το 2002 τιμήθηκε με το Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο μαρτυρίας – χρονικού για τον «Κανέλλο Δεληγιάννη».
Ήταν παντρεμένος με τη Ράνια Σταθοπούλου.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε η Εταιρεία Συγγραφέων αναφέρει
«Η Εταιρεία Συγγραφέων πληροφορήθηκε με οδύνη την είδηση για τον θάνατο του Κωστή Παπαγιώργη, που έφυγε από κοντά μας στις 21 Μαρτίου, ποιητικά. Μας άφησε παρακαταθήκη τα βιβλία του, τις εξαιρετικές μεταφράσεις του και τα αναρίθμητα άρθρα και κριτικές, σε πάμπολλα έντυπα.
Σπουδαίος διανοητής, ο σημαντικότερος ανθρωπολογικός δοκιμιογράφος, κατά γενική ομολογία, αιρετικός στα γραπτά και στη ζωή, αφήνει πίσω του ένα δυσαναπλήρωτο κενό στα ελληνικά γράμματα.
Θα τον θυμόμαστε πάντα…»
Η κηδεία του Κωστή Παπαγιώργη έγινε τη Δευτέρα 24 Μαρτίουν 2014, στις 4 το απόγευμα από το Νεκροταφείο Χαλανδρίου. Η οικογένειά του ζήτησε αντί στεφάνου να δοθούν χρήματα στον Πολιτιστικό Σύλλογο «Λιανή Άμμος», του χωριού Παραλία της Κύμης για την κατασκευή παιδικής χαράς.
Δια χειρός Κωστή Παπαγιώργη
«Πάντα μέσα από ένα διάτρητο παρόν, ο θάνατος πλήττει το μέλλον, όχι το παρελθόν. Ο νεκρός έζησε, αλλά δεν μπορεί να ξαναζήσει, ούτε να αλλάξει κάτι από τα όσα ήδη έχουν παρέλθει. Η ορφάνια του βίου του είναι ότι, ενώ άλλοτε συμπορευόταν με τη ζωή, ακολουθούσε τις καμπές του χρόνου, είχε την ελευθερία να αναμορφώνει κατά βούληση το νόημα του παρελθόντος, τώρα
—νικημένη σκιά καθώς είναι— μένει αμέτοχος. Σαν αδέσποτη μνήμη, η ζωή του παραδίδεται στους άλλους ενώ το μέλλον του ξεριζώνεται τελεσίδικα. Κάθε άνθρωπος χωρίς μέλλον, ήτοι κάθε νεκρός, αποκεφαλίζεται, καταντάει ιστορία στα χείλη των άλλων, αφορμή για ατελεύτητες δηώσεις και παρεξηγήσεις. Υπάρχει ένας άταφος βιωμένος χρόνος που κληροδοτείται εξ ολοκλήρου
ή εξ αδιαιρέτου στους επιζώντες. Το απισχνασμένο κορμί μπορεί να σφαλίστηκε στο μνήμα, αλλά τα πεπραγμένα του βιωμένου χρόνου δεν περιχωρούνται.
Είναι απεριχώρητα. Σβήνουν και ανάβουν με το ρυθμό που σβήνουν και ανάβουν τα ίχνη κάθε αδέσποτης ζωής».
Κωστής Παπαγιώργης, Ζώντες και τεθνεώτες
