Σενάρια και ..προξενιά για το μέλλον της πλούσιας κληρονόμου|
Με το θέμα της λειτουργίας του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου – ΕΚΕΒΙ
να βρίσκεται ακόμη στον αέρα, ένας νέος …μνηστήρας εμφανίζεται στο προσκήνιο για να διεκδικήσει μια από τις πιο σημαντικές και λειτουργικές υπηρεσίες του : τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ. Και το όνομα αυτού είναι ΟΣΔΕΛ. Πράγματι ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου, με δεύτερη επιστολή του προς τον αναπληρωτή υπουργό κ. Κώστα Τζαβάρα που κατατέθηκε την Παρασκευή 11/1/ 2013 ζητά να αναλάβει τη Βιβλιονέτ που για πολλούς είναι η πιό προικισμένη θυγατέρα του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου.
Της Ελπίδας Πασαμιχάλη
Πρόκειται για τον διαδικτυακό κόμβο http://www.biblionet.gr ο οποίος συγκεντρώνει και καταλογογραφεί το σύνολο της βιβλιοπαραγωγής από όλους τους εκδοτικούς οίκους, παρουσιάζοντας παράλληλα μια σειρά από εξαιρετικά σημαντικές πληροφορίες για κάθε βιβλίο. Από το εξώφυλλο και την τιμή του, μέχρι βιογραφικό του συγγραφέα και κριτικές που γράφτηκαν γι αυτό στον Τύπο και στο διαδίκτυο. Σύμφωνα με στοιχεία που δίνονται από την ίδια τη Βιβλιονέτ, ο κόμβος περιλαμβάνει πληροφορίες για 180.000 τίτλους βιβλίων που εκδόθηκαν στη χώρα μας και για 100.000 δημιουργούς. Εν ολίγοις η Βιβλιονετ έχει εξελιχθεί σε μια διαδικτυακή υπηρεσία, πραγματικά ευρωπαϊκού επιπέδου, από τις ελάχιστες λειτουργικές υπηρεσίες στην Ελλάδα της κρίσης και η οποία είναι απαραίτητο και πολύτιμο εργαλείο για συγγραφείς, εκδότες, σπουδαστές και φυσικά δημοσιογράφους.
Η πρόταση του ΟΣΔΕΛ προς τον κ. Τζαβάρα να αναλάβει τη λειτουργία της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Οργανισμού στις 14- 1-2013 και την επομένη επισημοποιήθηκε σε σχετική συνέντευξη τύπου .
Συγκεκριμένα ο ΟΣΔΕΛ ζητά να αναλάβει τη Βιβλιονέτ εξασφαλίζοντας τη συνεχή λειτουργία της και τη δωρεάν πρόσβαση στα στοιχεία της από όλους τους παράγοντες του χώρου του βιβλίου (εκδότες, συγγραφείς, μεταφραστές, βιβλιοπώλες κλπ.).Όπως άλλωστε διευκρινίζεται στην σχετική ανακοίνωση του Οργανισμού: “Η πρόταση του ΟΣΔΕΛ καθίσταται εξαιρετικά επίκαιρη μετά την ανακοίνωση κατάργησης του ΕΚΕΒΙ, που είχε και την ευθύνη λειτουργίας της Βιβλιονέτ. Με την πρότασή του ο ΟΣΔΕΛ προσφέρεται να αναλάβει όλο το κόστος λειτουργίας – ύψους 300.000 ευρώ, σύμφωνα με γραπτή δήλωση της μέχρι πρότινος διευθύντριας του ΕΚΕΒΙ – απαλλάσσοντας το κράτος από ένα σημαντικό ποσό, σε καιρούς λιτότητας. Επιπλέον ο ΟΣΔΕΛ δεσμεύεται να συνεχίσει να παρέχει δωρεάν την υπηρεσία αυτή σε όλο τον χώρο του βιβλίου, για τον οποίο αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο”.
Όπως διευκρινίζεται από τον ίδιο τον Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Λόγου “Την πρότασή του για τη Βιβλιονέτ ο ΟΣΔΕΛ την κατέθεσε για πρώτη φορά στο ΕΚΕΒΙ τον Απρίλιο του ’12 χωρίς ποτέ να πάρει απάντηση. Το υπουργείο ενημερώθηκε γραπτώς τον Ιούλιο του ’12 και παρέπεμψε και πάλι το θέμα στο ΕΚΕΒΙ, αλλά και πάλι δεν υπήρξε καμία απάντηση” Και καταλήγει πως “Οι τελευταίες εξελίξεις επιβάλλουν μια άμεση λύση στο ζήτημα της Βιβλιονέτ, αφού μια έστω και πρόσκαιρη διακοπή λειτουργίας και συγκέντρωσης στοιχείων θα επιφέρει ένα ακόμη πλήγμα στον σκληρά δοκιμαζόμενο χώρο του βιβλίου. Η πρόταση του ΟΣΔΕΛ είναι πλήρης τόσο από οικονομικής απόψεως όσο και από άποψη λειτουργικότητας. Αρκεί να υλοποιηθεί – και άμεσα!”
Ως επιπρόσθετα επιχειρήματα για την ανάληψη της Βιβλιονέτ από την πλευρά του ΟΣΔΕΛ αναφέρονται και τα εξής:
1) Τα στοιχεία είναι απαραίτητα για τη διανομή του ΟΣΔΕΛ στους δικαιούχους
2) Υπήρξαν προβλήματα στη συνεργασία με τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ, κυρίως ως προς την έγκαιρη παράδοση των στοιχείων, αλλά και με υπερβολικές οικονομικές απαιτήσεις εκ μέρους του ΕΚΕΒΙ.
3) Ο ΟΣΔΕΛ είναι σε θέση να αναλάβει το κόστος λειτουργίας της εξασφαλίζοντας τη συνέχειά της και τη δωρεάν πρόσβαση στα στοιχεία της από όλους τους παράγοντες του χώρου του βιβλίου (συγγραφείς, μεταφραστές, εκδότες, βιβλιοπώλες, κ.λπ.)
4) Εξασφαλίζεται η τήρηση ανειλημμένων υποχρεώσεων έναντι διεθνών οργανισμών και συμβάσεων (π.χ. ARROW +)
Οι προτάσεις της Ένωσης Ελληνικού Βιβλίου – ΕΝΕΛΒΙ
Όπως δείχνουν τα πράγματα η “σπίθα “ που πυροδότησε αυτή την πρωτοβουλία από την πλευρά του ΟΣΔΕΛ δόθηκε από την ανακοίνωση της Ένωσης Ελληνικού Βιβλίου – ΕΝΕΛΒΙ (Η ΕΝΕΛΒΙ αντιδρά στο κλείσιμο του ΕΚΕΒΙ ) με την οποία ζητούσε από τον κ. Τζαβάρα να ανακαλέσει την απόφασή του και παρουσιάζε έξι πολύ ενδιαφέρουσες προτάσεις για την καλύτερη λειτουργία του ΕΚΕΒΙ. Ανάμεσα στιν προτάσεις αυτές, κατηγορούσε τον ΟΣΔΕΛ ότι επιδιώκει να απαξιώσει τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ και ζητούσε από την πολιτεία να αποτρέψει κάτι τέτοιο. Συγκεκριμένα στην ανακοίνωση της ΕΝΕΛΒΙ αναφέρεται μεταξύ άλλων: “ Η διοίκηση του ΟΣΔΕΛ έχει ξεκινήσει εδώ και 2 έτη την προσπάθεια να υποκαταστήσει τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ για λόγους που η παρούσα διοίκησή του δεν μπορεί (ή δεν θέλει) να εξηγήσει. Δεν είναι λογικό να ασχολούνται δύο οργανισμοί με το ίδιο αντικείμενο, δεν είναι ρεαλιστικό να δοθεί στον ΟΣΔΕΛ η λειτουργία της ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ”
Επιπλέον η Ένωση Ελληνικού Βιβλίου ζητά από τον ΟΣΔΕΛ να καταβάλλει στο ΕΚΕΒΙ το 20% των εσόδων του “το οποίο ουδέποτε κατεβλήθη παρά τη σχετική υποχρέωση, με αποτέλεσμα μάλιστα να παραμένουν στις τράπεζες ποσά ανεκμετάλλευτα”. Σε σχέση με το ζήτημα αυτό ο ΟΣΔΕΛ αντιπαραθέτει το επιχείρημα ότι η διεκδίκηση αυτή αντίκειται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία. Την παράμετρο αυτή φαίνεται να γνωρίζουν και οι υπόλοιποι εμπλεκόμενοι και γι αυτό είχαν αφήσει το θέμα αυτό να ατονήσει.
Ένα επίσης εξαιρετικά ενδιαφέρον πραγματικά απροσδόκητο σημείο στις προτάσεις της ΕΝΕΛΒΙ είναι να αναλάβει το ΕΚΕΒΙ το ISBN το οποίο μέχρι σήμερα διαχειρίζεται η Εθνική Βιβλιοθήκη. Οπως αναφέρουν στην επιστολή τους οι εκδότες “Η Εθνική Βιβλιοθήκη δεν έχει κανένα λόγο να διαχειρίζεται την παροχή ISBN, ενώ οι εκδότες θα όφειλαν μια ελάχιστη ετήσια συνδρομή για την παροχή ISBN. Έτσι θα βρεθούν νέοι πόροι για το έργο του ΕΚΕΒΙ που δεν θα επιβαρύνουν το σύνολο των Ελλήνων”. Από την πλευρά του ο ΟΣΔΕΛ επισημαίνει ότι κάτι τέτοιο έρχεται σε αντίθεση με οποιαδήποτε σχετική διεθνή εμπειρία.
Σε κάθε περίπτωση το μόνο βέβαια είναι πως η επαπειλούμενη κατάργηση του ΕΚΕΒΙ φέρνει στο προσκήνιο μια σειρά από σοβαρά ζητήματα που καλό είναι να λυθούν άμεσα από την πολιτεία και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, προς όφελος επιτέλους του ίδιου του βιβλίου.
Σχετικά links
- Biblionet Ιστορικό
- ΟΣΔΕΛ
