Ανακωχή στη διάσημη “βεντέτα” των συγγραφέων
Οι δύο συγγραφείς εκφράζουν την λύπη τους
για τον 15χρονο πόλεμο λέξεων που ξέσπασε μεταξύ τους όταν ο Λε Καρέ επέκρινε τους ‘Σατανικούς Στίχους’ και εκφράζουν αμοιβαίο θαυμασμό….
Της Άλισον Φλαντ / The Guardian
Μετάφραση: Δάφνη Μαρία Βουβάλη
Δεκαπέντε χρόνια αφότου ο Σαλμάν Ρουσντί αποκάλεσε τον Τζον Λε Καρέ «ξιπασμένο βλάκα» και ο Λε Καρέ του απάντησε κατηγορώντας τον ότι «αγιοποιεί τον εαυτό του», μια από τις πιο διάσημες ‘βεντέτες’, με την ανταλλαγή ύβρεων, της σύγχρονης εποχής, έφτασε στο τέλος της.
Τον περασμένο μήνα, ο Ρουσντί δήλωσε ενώπιον ακροατηρίου στο Cheltenham literature festival, ότι «πραγματικά» θαυμάζει τον Λε Καρέ ως συγγραφέα. «Θα προτιμούσα να μην τον είχαμε κάνει», είπε για τον καυγά, ο οποίος είχε εξαντλήσει τις στήλες επιστολών της Guardian το 1997. «Πιστεύω ότι το ‘και ο κλήρος έπεσε στον Σμάιλι’ είναι ένα από τα μεγάλα μυθιστορήματα της μεταπολεμικής Βρετανίας».
Τώρα και ο Λε Καρέ τείνει κλάδο ελαίας. «Κι εγώ λυπάμαι για την φιλονικία», δήλωσε στους Times. Η διαμάχη είχε ξεκινήσει όταν ο Λε Καρέ επέκρινε τους ‘Σατανικούς Στίχους’: «Η θέση μου ήταν ότι δεν υπάρχει κανένας νόμος στην ζωή ή στην φύση, που να λέει ότι μπορεί κανείς να προσβάλλει τις μεγάλες θρησκείες ατιμωρητί», είπε ο Λε Καρέ. Όταν αργότερα ο μυθιστοριογράφος κατηγορήθηκε για αντισημιτισμό, ο Ρουσντί είχε γράψει στην Guardian λέγοντας ότι μόνο συμπάθεια δεν τρέφει γι’ αυτόν. Ο Λε Καρέ είχε απαντήσει, λέγοντας ότι «ο τρόπος που ο Ρουσντί αντιμετωπίζει την αλήθεια εξυπηρετεί, όπως πάντα, τον εαυτό του». Ο Ρουσντί είχε αποκαλέσει τον Λε Καρέ «ξιπασμένο βλάκα», και τότε παρενέβη επιθετικά ο Κρίστοφερ Χίτσενς, παίρνοντας το μέρος του Ρουσντί, και λέγοντας: «Η συμπεριφορά του Τζον Λε Καρέ μέσα από τις στήλες σας, δεν μοιάζει παρά με την συμπεριφορά ενός ανθρώπου που έχοντας ανακουφιστεί μέσα στο καπέλο του, σπεύδει να το στερεώσει, το ίδιο ξέχειλο καπέλο, πάνω στο κεφάλι του».
Τότε ο Ρουσντί είχε κατηγορηθεί από τον Λε Καρέ ότι «αγιοποιεί τον εαυτό του», αλλά είχε την τελευταία λέξη: «Πράγματι τον αποκάλεσα ξιπασμένο βλάκα, έκφραση μάλιστα που θεώρησα ιδιαίτερα ήπια για την περίσταση. Το ‘αδαής’ και το ‘ημι-αναλφάβητος’, είναι σκουφιά που έχει φορέσει στο δικό του το κεφάλι. Ούτε που θα μου περνούσε ποτέ από το μυαλό να του τα αφαιρέσω».
Ωστόσο, όπως στην περίπτωση του Πολ Θερού και του Β.Σ. Νάιπολ, που έσφιξαν τα χέρια στο Hayfestival πέρυσι ύστερα από μακρόχρονη έριδα, έτσι και οι πληγές του Ρουσντί και του Λε Καρέ φαίνονται σήμερα να έχουν επουλωθεί. «Θαυμάζω τον Σαλμάν για το έργο και το θάρρος του, και σέβομαι την θέση του. Απαντάει αυτό στην γενικότερη συζήτηση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα;» δήλωσε ο Λε Καρέ στους Times.
«Θα πρέπει να αισθανόμαστε ελεύθεροι να καίμε Κοράνια, και να κοροϊδεύουμε τις θρησκείες που άλλοι υποστηρίζουν με πάθος; Ίσως θα πρέπει – αλλά τότε θα πρέπει άραγε και να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι οι πιστοί τους οποίους προσβάλλουμε απαντούν με οργή; Εκείνη την εποχή δεν μπορούσα να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα, και παρά την καλή μου διάθεση, δεν μπορώ ούτε σήμερα. Αλλά είμαι λίγο περήφανος αναδρομικά που μίλησα κόντρα στο ρεύμα, υπολογίζοντας την οργή των προσβεβλημένων δυτικών διανοουμένων, και εισπράττοντάς την σε όλη της την μεγαλοπρέπεια. Όσο για το τι θα έκανα αν συναντούσα τον Σαλμάν αύριο; Θα έσφιγγα θερμά το χέρι ενός λαμπρού συναδέλφου συγγραφέα».
Σχετικά Θέματα
Σαλμάν Ρούσντι, η ζωή του ως Τζόζεφ Άντον
