Επιθεωρητής Μονταλμπάνο: Ο ντετέκτιβ με το μεσογειακό ταμπεραμέντο/
Όταν ο Επιθεωρητής Μονταλμπάνο άρχισε να κυκλοφορεί στα ύποπτα δρομάκια της Σικελίας και έκανε το ντεμπούτο του στον αστερισμό των αστυνομικών ντετέκτιβ, ο “πατέρας” και δημιουργός του ο Αντρέα Καμιλλέρι πλησίαζε τα 70 του χρόνια. Ήταν συνταξιούχος και είχε ολοκληρώσει μια επιτυχημένη καριέρα ως σκηνοθέτης στην τηλεόραση της RAI και σεναριογράφος. Το πρώτο του βιβλίο με πρωταγωνιστή τον πιο διάσημο ντετέκτιβ της Σικελίας και τίτλο “Τhe Shape of the Water” (“To σχήμα του νερού, 1999, Εκδόσεις Πατάκη) κυκλοφόρησε στην Ιταλία το 1994, όταν ο ίδιος ήταν 67 ετών και κέρδισε αμέσως τις καρδιές των συμπατριωτών του.
Γράφει η Ελπίδα Πασαμιχάλη
Σήμερα η σειρά Montalbano μετράει περισσότερες από δύο δωδεκάδες βιβλία και έχει μεταφραστεί σε 32 γλώσσες, με περισσότερα από 30 εκατομμύρια αντίτυπα.
Η προσαρμοσμένη σειρά της Rai TV αγαπήθηκε στην Ιταλία και έγινε δημοφιλής στη Μεγάλη Βρετανία, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, την Ισπανία, τη Γερμανία και την Αυστραλία.
Σήμερα τα μυθιστορήματα του Αντρέα Καμιλλέρι με πρωταγωνιστή τον Επιθεωρητή Μονταλμπάνο, διδάσκονται στα σχολεία της Σικελίας.
Όμως ο Αντρέα Καμιλλέρι δεν μένει πια εδώ. Ο αγαπημένος συγγραφέας της Ιταλίας πέθανε στις 17 Ιουλίου 2019 σε ηλικία 93 ετών. Τον περασμένο μήνα ο συγγραφέας είχε εισαχθεί σε νοσοκομείο στη Ρώμη μετά από καρδιακή ανακοπή.
Τα τελευταία χρόνια, ο Καμιλλέρι είχε χάσει την όρασή του, όμως 2017 είπε ότι αυτή η απώλεια του είχε επιτρέψει να απεικονίσει τα πράγματα με μεγαλύτερη σαφήνεια.
«Είμαι τυφλός, όμως χάνοντας την όραση μου αναζωογονήθηκαν όλες οι άλλες αισθήσεις μου», είπε. “Έχουν έρθει για σωτηρία. Η μνήμη μου έχει βελτιωθεί, και θυμάμαι περισσότερα πράγματα από πριν με μεγάλη διαύγεια, και γράφω ακόμα”.
Όταν η βία γίνεται χιούμορ
O Αντρέα Kαμιλλέρι ήταν από τους λίγους συγγραφείς αστυνομικών που δεν μας έκαναν να τρομάζουμε, να ανατριχιάζουμε και να φοβόμαστε αλλά μας έκανε να γελάμε. Και ίσως αυτό να ήταν το χαρακτηριστικό του. Με τρόπο αριστοτεχνικό και ενώ συγκρατούσε το ενδιαφέρον ;για την πλοκή αμείωτο, κατόρθωσε να μετατρέψει τη βία σε χιούμορ. Ο Επιθεωρητής Μονταλμπάνο είναι ένας ντετέκτιβ με γνήσια μεσογειακό ταμπεραμέντο. Είναι εκρηκτικός, φωνακλάς, μερικές φορές γκαφατζής, ξεροκέφαλος, με αναπάντεχες και αλλοπρόσαλλες στιγμές εσωστρέφειας, αλλά είναι βαθύτατα έντιμος και με μια πηγαία ανθρωπιά και καλοσύνη. Οι αναγνώστες αγάπησαν τον Σάλβο Μονταλμπάνο για τις ηθικές του αξίες, τις αρχές του, για τον σεβασμό που έδειχνε στους απλούς ανθρώπους, τη μοναδική του ειλικρίνεια και εντιμότητα και την αντιπάθεια του στη γραφειοκρατία.
Ο Καμιλλέρι και ο Επιθεωρητής Μονταλμπάνο άλλαξαν την άποψη των ανθρώπων για τη Σικελία.
Μέσα σε μια 25ετία μεταμόφωσαν ένα ζοφερό τοπίο στο οποίο δρούσαν ανεξέλεγκτα μαφιόζοι και κυριαρχούσε η βία σε έναν προσφιλή, χιουμοριστικό, αστείο σχεδόν παραδείσιο τόπο που οι άνθρωποι απολαμβάνουν το καλό φαγητό και τη χαρά της ζωής, εστιασμένο σε μια φανταστική πόλη τη Βιγκάτα.Vigàta
Σε συνέντευξή του στον Guardian τον Απρίλιο, ο Camilleri δήλωσε ότι ήταν αποφασισμένος να κρατήσει τα αφεντικά της Μαφίας σε δευτερεύοντες ρόλους. “Όχι επειδή τους φοβάμαι”, είπε. “Αλλά πιστεύω όταν γράφεις για τους μαφιόζους συχνά κάνει τους ήρωες. Σκέφτομαι τον Νονό, όπου η θαυμάσια παράσταση του Marlon Brando μας αποσπά από τη συνειδητοποίηση ότι ανέλαβε επίσης και δολοφονίες. Και αυτό είναι ένα δώρο που δεν έχω καμία πρόθεση να προσφέρω στη Μαφία »
Το “Φαινόμενο Μονταλμπάνο”, η σικελική διάλεκτος και ο τουρισμός
Οι Ιταλοί αναγνώστες από την άλλη μεριά, επανεκτίμησαν με τα βιβλία του, την αξία της σικελικής διαλέκτου. Ο Καμιλλέρι χρησιμοποιούσε πολλές εκφράσεις της σικελικής διαλέκτου που έχουν επιβιώσει στην ιταλική γλώσσα, κάτι που προώθησε την κουλτούρα του νησιού και έκανε τους ανθρώπους να ξαναθυμηθούν και να εκτιμήσουν την Ιστορία τους. Η Σικελία υπήρξε ανέκαθεν ένας δημοφιλής τουριστικός προορισμός όμως το λεγόμενο “φαινόμενο Μονταλμπάνο” ενίσχυσε και τόνωσε τον τουρισμό του νησιού στον υπέρτατο βαθμό. Η περιοχή στην οποία βρίσκεται το Vigata, η πατρίδα του Camilleri Porto Empedocle, είναι τόσο υπερήφανη για τη σύνδεσή της που το 2003 άλλαξε επίσημα το όνομά της σε Porto Empedocle Vigata.
Ο Camilleri αρχικά είχε ονομάσει τον κεντρικό ντετέκτιβ Επίτροπο, αλλά αποφάσισε να αποτίνει φόρο τιμής στον Ισπανό συγγραφέα Manuel Vázquez Montalbán, για τον ερευνητή Pepe Carvalho.
Από τον Μπερλουσκόνι μέχρι τη Μαφία
Σκιαγραφώντας μια μεταβαλλόμενη Ιταλία παράλληλα με τη σειρά των εγκλημάτων που επιλύθηκαν από τον Salvo Montalbano, ο Camilleri είχε πει :“Σκόπιμα αποφάσισα να εισάγω στο αστυνομικό μυθιστόρημα το κριτικό σχόλιο για την εποχή μου”. Οι στόχοι του κυμαίνονται από τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι μέχρι τον Τζορτζ Μπους, με τη μαφία και το Βατικανό πάντα στο βάθος.”
“Ο Σέρλοκ Χολμς αναστήθηκε, όχι όμως και ο Μονταλμπάνο”…..
Ο Andrea Camilleri δημοσίευσε το 27ο μυθιστόρημα Montalbano, το “Il cuoco dell’Alcyon”, το 2018. Το τελευταίο μυθιστόρημα της σειράς γράφτηκε πριν από 13 χρόνια, αλλά διατηρήθηκε στα γραφεία του εκδότη του στο Παλέρμο για φύλαξη. “Όταν γονατίσω μαζί του ή δεν μπορώ να γράψω πια, θα πω στον εκδότη: να δημοσιεύσει αυτό το βιβλίο. Ο Sherlock Holmes αναστήθηκε … αλλά δεν θα είναι δυνατή η ανάσταση του Montalbano. Σε αυτό το τελευταίο βιβλίο, τελείωσε πραγματικά “, ανέφερε το 2012
Μονταλμπάνο vs Ματέο Σαλβίνι
Σε ένα πρόσφατο επεισόδιο της τηλεοπτικής εκπομπής Montalbano, ένα μήνυμα υπέρ των μεταναστών προκάλεσε οργή στους υποστηρικτές του δεξιού αναπληρωτή πρωθυπουργού της Ιταλίας, Matteo Salvini. Ο Camilleri είχε γίνει από τους πιο διαπρεπείς επικριτές της λαϊκιστικής δεξιάς κυβέρνησης συνασπισμού του χώρας, λέγοντας μάλιστα στον Guardian ότι “O Salvini μου θυμίζει ένα μέλος του φασιστικού καθεστώτος” και πρόσθεσε: “Ο μεγάλος συγγραφέας της Σικελίας Λεονάρντο Σιάτισσα είπε κάποτε μια ιστορία: Στην αυγή του φασισμού, ένας άνθρωπος ρώτησε έναν τυφλό αγρότη τι είχε το μέλλον. Ο αγρότης χτύπησε, «ακόμα κι αν είμαι τυφλός, όλα φαίνονται μαύρα». Σήμερα είμαι τόσο τυφλός όσο αυτός ο αγρότης. Και η απάντησή μου θα είναι η ίδια”.
Σύμφωνα με τη Σικελή συγγραφέα Simonetta Agnello Hornby που ζει στο Λονδίνο ο Καμιλλέρι ήταν μακράν ο μεγαλύτερος Σικελός συγγραφέας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Όπως είχε πει “¨Ήταν ένας άνθρωπος με μεγάλη διάνοια, βαθιά εσωτερική κουλτούρα και ισχυρές αριστερές αρχές που δυνάμωναν όσο περνούσαν τα χρόνια. Το πάθος του για τη δικαιοσύνη και η υποστήριξή του σε όσους ήταν λιγότερο τυχεροί στη ζωή, είτε ήταν Ιταλοί, είτε πρόσφυγες, είτε βαρκάρηδες που έρχονταν από την Αφρική, δεν μειώθηκε ποτέ. Θα έπρεπε να έχει προταθεί για το Βραβείο Νόμπελ”.
Ο Ιταλός πρόεδρος Sergio Mattarella δήλωσε ότι ο θάνατος του Camilleri «αφήνει ένα κενό στην ιταλική κουλτούρα και μέσα σε αυτούς που αγαπούσαν την ανάγνωση των ιστοριών του», ενώ ο πρωθυπουργός Giuseppe Conte χαρακτήρισε τον Camilleri ως «κύριο της ειρωνείας και της σοφίας».
