Σε ηλικία 92 ετών |
Ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες αρχαιολόγους – φιλολόγους,
ο Στυλιανός Αλεξίου, έφυγε από τη ζωή, την Τρίτη 12 Νοεμβρίου από τη ζωή σε ηλικία 92 ετών.
Στην αρχαιολογική του έρευνα καταγράφονται οι ανακαλύψεις των πρωτομινωικών θολωτών τάφων της Λεβήνος (Λέντα) και των υστερομινωικών τάφων του Λιμένα Κνωσού.
Ίδρυσε τα μουσεία Χανίων και Αγίου Νικολάου, ενώ στο μουσείο Ηρακλείου, του οποίου υπήρξε και διευθυντής, δημιούργησε μια νέα πτέρυγα και την αίθουσα της Συλλογής Γιαμαλάκη.
Δημοσίευσε πολλές εργασίες, εκδόσεις έργων και φιλολογικές μελέτες, το δε έργο του «Σολωμός» θεωρείται από τα σημαντικότερα της φιλολογικής επιστήμης στις λεγόμενες «σολωμικές σπουδές».
Γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1921 σε λόγια οικογένεια. Ήταν γιος του σονετογράφου Λευτέρη Αλεξίου, εγγονός του λογίου και εκδότη Στυλιανού Αλεξίου και ανιψιός της Έλλης Αλεξίου και της Γαλάτειας Καζαντζάκη.
Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1939-1946), στο Παρίσι (1951-1952) και στη Χαϊδελβέργη (1961-1962). Διετέλεσε επιμελητής αρχαιοτήτων στη Ρόδο (1947-1950), στο Ηράκλειο (1950-1960) και στα Χανιά (1960-1962), διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου (1962-1977), γενικός έφορος αρχαιοτήτων (1973-1977) και μέλος (1973-1977) του Αρχαιολογικού Συμβουλίου του Υπουργείου Πολιτισμού. Yυπήρξε ομότιμος καθηγητής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο οποίο δίδαξε από το 1977 έως το 1991, γενικός έφορος Αρχαιοτήτων Κρήτης, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, μέλος της Αρχαιολογικής Εταιρείας και του Γερμανικού Ινστιτούτου. Επίσης, ήταν επίτιμο μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και είχε ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτωρ των πανεπιστημίων Πάντοβα, Αθηνών και Κύπρου.
Ως αρχαιολόγος, ασχολήθηκε ερευνητικά και επισταμένα με τη μινωική περίοδο. Πραγματοποίησε ανασκαφές στον Κατσαμπά, στη Λεβήνα, στην Αγία Πελαγία Κρήτης και αλλού και ήταν εκείνος που ανακάλυψε τους υστερομινωικούς τάφους του Λιμένους Κνωσού και τους πρωτομινωικούς θολωτούς τάφους της Λεβήνος. Ίδρυσε τα Μουσεία Χανίων, Αγίου Νικολάου, μία νέα πτέρυγα στο Μουσείο Ηρακλείου, καθώς και την αίθουσα της Συλλογής Γιαμαλάκη.
Ως φιλόλογος συνέδεσε το όνομά του με την έκδοση και τη συστηματική μελέτη του ακριτικού έπους, των έργων της Κρητικής Αναγέννησης και του σολωμικού corpus.
Επιλογή από το έργο του: Κρητική ανθολογία (15ος-17ος αι.) (1954), Από το ποιητικό έργο του Ν. Καζαντζάκη (1977), Ακριτικά. Το πρόβλημα της εγκυρότητας του κειμένου Ε΄. Χρονολόγηση – Αποκατάσταση χωρίων – Ερμηνευτικά (1979), Γλωσσικά μελετήματα (1981),Η κρητική λογοτεχνία και η εποχή της (1985), Σολωμικά (1994), Σολωμιστές και Σολωμός(1997), Δημώδη βυζαντινά (1997), Κρητικά φιλολογικά (1999), Μινωικά και ελληνικά(2002).
Τελευταίο κείμενό του ήταν η επανέκδοση, σε αυτοτελή μορφή, του Κρητικού του Σολωμού, με πλούσιες γλωσσικές και ερμηνευτικές σημειώσεις που διαφωτίζουν ασαφή και δυσερμήνευτα χωρία του κειμένου. Το κείμενο τυπώθηκε αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Κίχλη. Στην ανακοίνωση του εκδοτικού οίκου για το θάνατο του Στυλιανού Αλεξίου, σημειώνεται μεταξύ άλλων: “Το κενό για την πνευματική ζωή του τόπου μας είναι δυσαναπλήρωτο. Το σημαντικότατο έργο του, εκτός από την προφανή επιστημονική του αξία, έχει συμβάλει καθοριστικά στη διαμόρφωση της ταυτότητας και των ιεραρχήσεων της νεοελληνικής παιδείας. Για όσους είχαμε την τύχη να τον γνωρίσουμε και να συνεργαστούμε μαζί του θα μείνει αξέχαστος ως φωτεινό παράδειγμα επιστημονικού και ανθρώπινου ήθους”.
Για το θάνατο του Στυλιανού Αλεξίου, η Εταιρεία Συγγραφέων εξέδωσε την εξής ανακοίνωση: «Με οδύνη πληροφορηθήκαμε τον θάνατο του μεγάλου δασκάλου και επίτιμου μέλους μας Στυλιανού Αλεξίου. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Συγγραφέων εκφράζει τη συμπαράστασή του στους οικείους του».
