Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ
ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΔΩΡΕΑΝ ΑΝΤΙΤΥΠΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ!
Ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ένα μυθιστόρημα, αποσπάσματα του οποίου συνεχίζουν να ταξιδεύουν αυτόνομα στο χρόνο, μέχρι σήμερα, προκαλώντας ένα ρίγος συγκίνησης και ένα χάδι στοχασμού, στον εκάστοτε αναγνώστη. Ακόμη και σε εκείνον που δεν έχει διαβάσει το βιβλίο ολόκληρο, παρά μονάχα το έχει ακουστά.
Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ που θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα του 20ου αιώνα και σίγουρα από τα πιο εμβληματικά της αμερικανικής λογοτεχνίας, αποτελεί την ίδια στιγμή και ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα για τον διαχωρισμό της «Μεγάλης Λογοτεχνίας» από τη λογοτεχνία του σωρού…. Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ προσφέρει την πιο έμπρακτη απόδειξη ότι ειδοποιός διαφορά δεν βρίσκεται στην υπόθεση, δηλαδή στην ίδια την ιστορία, αλλά στον τρόπο που θα την αφηγηθεί κανείς. Και ο Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ με καμβά την ρομαντική ιστορία ενός ανεκπλήρωτου έρωτα, μια ιστορία που στα χέρια κάποιου άλλου θα μπορούσε να εκπέσει σε φτηνό ρομάντζο, αφηγείται τελικά με τον πιο αριστοτεχνικό τρόπο, την ακμή και την πτώση του Αμερικανικού Ονείρου για εύκολη πλούσια, λαμπερή και φανταχτερή ζωή, μια ζωή απογειωμένη από την χλιδή και την ίδια στιγμή λοβοτομημένη από την κενότητα και την ματαιοδοξία.
Ιδού μια πρώτη γεύση από τον Γκάτσμπυ όπως τον συνέλαβε ο δημιουργός του:
«’Όταν γύρισα από τις ανατολικές πολιτείες το περασμένο φθινόπωρο, ένιωσα την ανάγκη να υπάρχει μια ομοιομορφία στον κόσμο ολόγυρα μου και ένα είδος ηθικής έξαρσης που θα διατηρηθεί για πάντα. Δεν ήθελα άλλες θορυβώδικες εξερευνήσεις στα κατάβαθα της ανθρώπινης καρδιάς. Μόνο ο Γκάτσμπυ, ο άνθρωπος που δίνει το όνομα του σε τούτο το βιβλίο ήταν εντελώς έξω από αυτά που προσδοκούσα –στην πραγματικότητα ο Γκάτσμπυ αντιπροσώπευε όλα όσα περιφρονούσα. Αν η προσωπικότητα διαμορφώνεται μέσα από μια αδιάσπαστη σειρά από επιτυχημένες κινήσεις, τότε πρέπει να δεχτώ ότι υπήρχε κάτι το μοναδικό σ’ εκείνον, μια απίστευτη ευαισθησία στις υποσχέσεις της ζωής που θύμιζε τις πολύπλοκες εκείνες μηχανές που καταγράφουν σεισμούς από δέκα χιλιάδες μίλια μακριά. Αυτή του η ευαισθησία δεν είχε τίποτα να κάνει μ’ εκείνους τους ευμετάβλητους χαρακτήρες που ωραιοποιούμε με την ετικέτα «δημιουργικό ταμπεραμέντο» – ήταν ένα εξαίσιο χάρισμα αυτό που είχε, κάτι που σε γέμιζε ελπίδα, μια ρομαντική διάθεση που όμοια της δεν βρήκα ποτέ πια σε άλλο πρόσωπο κι ούτε νομίζω ότι είναι εύκολο να βρω ξανά. Όχι, ο Γκάτσμπυ αποδείχτηκε νικητής στο τέλος. Κι αυτό που τσάκισε τον Γκάτσμπυ, η παράλογη στάχτη που κύλησε και σκέπασε τα όνειρά του προτού προλάβουν να πάρουν σάρκα και οστά, μ’ έκανε να ξεχάσω για ένα μεγάλο διάστημα τις μάταιες θλίψεις και τις μικρόπνοες επάρσεις που βασανίζουν συνήθως την ψυχή του ανθρώπου.» (σελ. 11)
Σύμφωνα με την υπόθεση του βιβλίου, ο Τζέυ Γκάτσμπυ, το παρελθόν του οποίου καλύπτει πυκνό μυστήριο, εγκαθίσταται σε μια πολυτελή έπαυλη στο Λονγκ Άιλαντ, στη Νέα Υόρκη. Ο Γκάτσμπυ αρχίζει να δημιουργεί θόρυβο γύρω από το όνομά του με τα εξωφρενικά και φαντασμαγορικά πάρτι που διοργανώνει, στα οποία παρίσταται πάντα η υψηλή κοινωνία της πόλης. Ο Γκάτσμπυ έχει πραγματοποιήσει το Αμερικανικό Όνειρο μέσα σε τρία μόνο χρόνια (Καλοκαίρι 1919-Καλοκαίρι 1922): έχει γίνει πάμπλουτος, έχει αγοράσει μια μεγάλη έπαυλη με “γαλάζιους κήπους”, έχει μπάτλερ, υπηρέτες και μια Ρολς-Ρόυς. Τα λεφτά τα έκανε ως λαθρέμπορος ποτών και έχει συναλλαγές με ανθρώπους του υποκόσμου, αλλά αυτό δεν αμαυρώνει καθόλου την υπόληψή του στα μάτια του αναγνώστη – αντιθέτως, προσθέτει στη γοητεία του. Έχει στο ενεργητικό του πανεπιστημιακές περγαμηνές ως απόφοιτος της Οξφόρδης και παρουσιάζεται ως ο μοναδικός γόνος και κληρονόμος πλούσιας οικογένειας από το Σαν Φρανσίσκο.
Πίσω από την εκθαμβωτική χλιδή και τον πολυτελή τρόπο ζωής ωστόσο, κρύβεται, ο μοναδικός και κρυφός σκοπός της ύπαρξης του: ονειρεύεται να ξανακερδίσει τη νεανική του αγάπη Νταίζυ Φέυ, η οποία πλέον είναι παντρεμένη με τον βαθύπλουτο Τομ Μπιουκάναν.
Εκείνο το στοιχείο όμως που δίνει στον έρωτα του τραγικές και όχι μελοδραματικές διαστάσεις, είναι η βαθιά επίγνωση ότι η Νταίζη είναι στην ουσία ένα πρόσχημα, μια πρόφαση, «ένα πουκάμισο αδειανό, μια Ελένη»…. Όπως τόσο χαρισματικά αποτύπωσε ο μεγάλος Έλληνας ποιητής Γιώργος Σεφέρης. Και είναι ο έρωτας αυτός, μια αναμέτρηση με το ανέφικτο, με το αδύνατο, με το άπιαστο, ένα σύμβολο, όπως είναι το πελώριο ψάρι στο αριστουργηματικό «Ο Γέρος και η θάλασσα» του Έρνεστ Χέμινγουεϊ.
H γνωριμία με τον Χέμινγουεϊ
Γραμμένο σε πρόζα στιβαρή και στοχαστική συνάμα, χωρίς συναισθηματισμούς, αλλά με προφανείς υπαινιγμούς στις κοφτερές περιγραφές του, Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ περιγράφει έναν έρωτα «ανδρικό» εδραιώνοντας την κλασσική αμερικανική σχολή με το αρρενωπό στυλ πρόζας, που ξεκίνησε από τον μεγάλο «πατριάρχη» Χέμινγουεϊ και συνεχίστηκε με τους Τζακ Λόντον, Ρέιμοντ Τσάντλερ , Σολ Μπέλοου, Νόρμαν Μέιλερ, Φίλιπ Ροθ. Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ, που σε πολλά σημεία του έχει χαρακτήρα αυτοβιογραφικό, προκάλεσε μεγάλη αίσθηση αμέσως μόλις εκδόθηκε, το 1925, ωστόσο οι πωλήσεις, δεν ανταποκρινόντουσαν αρχικά στις προσδοκίες των εκδοτών και του συγγραφέα. Την ίδια χρονιά ο Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ γνωρίστηκε με τον Χέμινγουεϊ στο Παρίσι. Παραδόξως, ο «πατριάρχης» της σύγχρονης αμερικανικής λογοτεχνίας και μετέπειτα νομπελίστας, ήταν ακόμη ένας μέτρια γνωστός δημοσιογράφος, ενώ ο 29χρονος Φιτζέραλντ έδρεπε τις δάφνες μιας ευρύτερης καταξίωσης στους λογοτεχνικούς κύκλους. Όπως αποκάλυψε το αρχείο επιστολών του Έρνεστ Χέμινγουεϊ του οποίου πρόσφατα κυκλοφόρησε ο δεύτερος τόμος, οι δύο άντρες είχαν ανταλλάξει μεταξύ τους αρκετές επιστολές. Στα γράμματα αυτά παρακολουθούμε τον Χέμινγουεϊ να συλλογίζεται με οξυδέρκεια, αλλά και κάποια δόση ζηλοφθονίας ότι η ιδέα του Φιτζέραλντ για τον παράδεισο, πιθανότατα να μην είναι τίποτα περισσότερο από «ένα όμορφο κενό, γεμάτο με πλούσιους μονογαμικούς τύπους, όλους ισχυρούς και μέλη των καλύτερων οικογενειών, οι οποίοι σκάνε από το πιοτό».
Πράγματι η ζωή του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ είναι ένα τραγικό παράδειγμα των δύο όψεων του Αμερικανικού Ονείρου: οι χαρές του έρωτα, του πλούτου και της επιτυχίας και η τραγωδία που είναι συνυφασμένη με τις ακρότητες και την αποτυχία. Ο ίδιος πέθανε στα σαράντα τέσσερα χρόνια του από καρδιακή προσβολή, αιχμάλωτος του α αλκοολισμού, ενώ η γυναίκα του Ζέλντα Σέαρ με την οποία είχε μια παθιασμένη σχέση και στην οποία έχει αφιερώσει όλα του τα βιβλία, διαγνώσθηκε ότι πάσχει από σχιζοφρένεια. Το ζευγάρι έζησε μια πολυτελή και σπάταλη σχεδόν παραμυθένια ζωή, λουσμένη με τα φώτα της δημοσιότητας, ένα όνειρο που ράγισε πολύ σύντομα, με το μεγάλο κραχ του 1929.
Οι περιγραφές από τα πάρτι που διοργάνωνε ο Γκάτσμπυ στους «γαλάζιους κήπους» του, έχουν πηγή έμπνευσης από την ίδια τη ζωή του συγγραφέα:
«Τουλάχιστον μια φορά το δεκαπενθήμερο ένα κοπάδι από τεχνίτες ερχόντουσαν με πολλές εκατοντάδες μέτρα από καμβά και αρκετά χρωματιστά φώτα για να φτιάξουν τον τεράστιο κήπο του Γκάτσμπυ έτσι που να μοιάζει με χριστουγεννιάτικο δέντρο. Τα τραπέζια του μπουφέ ήταν φορτωμένα με απίθανα ορντέβρ, πικάντικα καπνιστά χοιρινά, σαλάτες περίτεχνα σχεδιασμένες, πίτες με χοιρινό και γαλοπούλα στο χρώμα του χρυσαφιού. Στο κεντρικό χολ δέσποζε ένα μπαρ μ’ ένα μπρούτζινο καλογυαλισμένο κιγκλίδωμα. [….] Υπήρχε πάντα συνεχής κίνηση στο μπαρ και τα κοκτέιλ κυλούσαν σαν ποτάμι φτάνοντας μέχρι τον κήπο απέξω, και η ατμόσφαιρα ζωντάνευε, πλημμύριζε από φλυαρίες και γέλια και οι συστάσεις έδιναν κι έπαιρναν, άνθρωποι που τους ξεχνούσες την άλλη στιγμή, κι αντηχούσε ο τόπος από ενθουσιώδη συναπαντήματα ανάμεσα σε γυναίκες που ούτε είχαν ξανακούσει η μια το όνομα της άλλης.» (σελ 59 – 60)
Υπάρχουν κάποιο λίγοι, χαρισματικοί συγγραφείς, που όταν διαβάζεις τα βιβλία τους, σταματάς να ενδιαφέρεσαι για την πλοκή, γι «αυτό που θα γίνει παρακάτω». Υπάρχουν κάποιοι συγγραφείς που σε μαγνητίζουν με την αφήγηση, με την γοητεία της φράσης, με μια παράγραφο, με μια πρόταση με μια λέξη και θέλεις να την διαβάσεις και να την ξαναδιαβάσεις. Είναι οι συγγραφείς που μπορούν να ζωντανέψουν τη μαγεία της ανάγνωσης, να σε κάνουν να θέλεις να την ψηλαφίσεις και όταν τους διαβάζεις δεν θέλεις να σε ενοχλήσει κανείς. Αυτοί είναι οι μεγάλοι συγγραφείς, που μέσα στο σωρό της εκδοτικής υπερπαραγωγής των ημερών, κατορθώνουν να επαναφέρουν την σπάνια αίσθηση επικοινωνίας με ένα πνεύμα συγγενικό, ευγενικό και μοναδικό ταυτόχρονα. Τέτοιου είδους συγγραφέας υπήρξε ο Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ.
Στη σημερινή εποχή της βαθιάς οικονομικής κρίσης, που τα χρόνια της πλαστής ευμάρειας είναι ακόμη νωπά στη μνήμη, Ο μεγάλος Γκάτσμπυ με την υπόγεια αλλά ευδιάκριτη κριτική του στον εύκολο πλουτισμό και στην κενή ματαιοδοξία που τον συνοδεύει, γίνεται για μια ακόμη φορά …”ανυπόφορα” επίκαιρος.
ΕΛΠΙΔΑ ΠΑΣΑΜΙΧΑΛΗ
Francis Scott Fitzgerald (1896 – 1940)
Γεννημένος το 1896 στο Σαιντ Πωλ της Μινεσότα σε καθολική και ευκατάστατη οικογένεια, ο Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ άρχισε να γράφει από πολύ νωρίς. Όταν οι ΗΠΑ μπαίνουν στον πόλεμο το 1917 κατατάσσεται στο στρατό, υπηρετώντας τη διετή θητεία του στην Αμερική, και γνωρίζει τη Ζέλντα Σέαρ, η οποία αρνείται να τον παντρευτεί λόγω έλλειψης χρημάτων. Το 1920 όμως κυκλοφορεί το πρώτο του μυθιστόρημα (“This Side of Paradise”) που θα σημειώσει μεγάλη επιτυχία· ο γάμος με τη Ζέλντα γίνεται αμέσως. Ο Φιτζέραλντ, επαγγελματίας πλέον συγγραφέας, συνεργάζεται και με διάφορα περιοδικά, συνεργασία που θα ήταν επικερδής αν οι δαπάνες του ζεύγους δεν ήταν αυξημένες εξαιτίας της πολυτελούς ζωής τους. Το δεύτερο μυθιστόρημα του Φιτζέραλντ, “The Beautiful and the Damned”, περιγράφει ακριβώς ένα ζευγάρι που ζει μες στην τρυφηλότητα και στον ηδονισμό. Λίγο μετά τη γέννηση του μοναδικού τους παιδιού θα κυκλοφορήσει το σπουδαιότερο μυθιστόρημά του, “Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ”.
Η σπάταλη ζωή, οι συνεχείς μετακινήσεις (ταξίδευαν από πόλη σε πόλη της Ευρώπης και διέμειναν σε οκτώ πολιτείες των ΗΠΑ), καθώς και η θυελλώδης σχέση των Φιτζέραλντ επιβάρυναν την υγεία και των δύο: ο Φιτζέραλντ αντιμετώπιζε ολοένα σοβαρότερο πρόβλημα αλκοολισμού και η Ζέλντα, μετά από αρκετούς νευρικούς κλονισμούς, διεγνώσθη εντέλει ότι πάσχει από σχιζοφρένεια. Ωστόσο ο Φιτζέραλντ κατόρθωσε να τελειώσει και να εκδώσει το 1934 το τέταρτο μυθιστόρημά του, “Tender Is the Night”, που βρίθει αυτοβιογραφικών στοιχείων· είναι και αυτό χρονικό μιας αποτυχίας ή πολλαπλών αποτυχιών. Ο Φιτζέραλντ πέθανε το 1940 στα σαραντατέσσερά του, από καρδιακή προσβολή. Μολονότι στον καιρό του ήταν κυρίως γνωστός ως εκκεντρικός μέθυσος και ενσαρκωτής των υπερβολών και ακροτήτων που χαρακτήριζαν την εποχή της τζαζ, η αποτύπωση αυτής της εποχής στα έργα του και το αναμφισβήτητο ταλέντο του χαρίζουν σήμερα επάξια μια ξεχωριστή θέση στην ομάδα των νεωτερικών συγγραφέων.
(ΠΗΓΗ ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ)
Μετάφραση: Γρηγόρης Παπαδογιάννης
Εκδόσεις Μίνωας 2013
Σελ. 243, Τιμή € 12,00
Αποτελέσματα της κλήρωσης
Τα ονόματα των τυχερών
Γιώργος Κανελλάκης, Μεγαλόπολη
Έλενα Κυριακού, Αττική
ΠΩΣ ΘΑ ΚΕΡΔΙΣΕΤΕ ΔΩΡΕΑΝ ΕΝΑ ΑΝΤΙΤΥΠΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Ο μεγάλος Γκάτσμπυ, Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, Εκδόσεις Μίνωας
- Συμπληρώστε την παρακάτω φόρμα και πατήστε «Αποστολή»
- Ο Διαγωνισμός ισχύει μέχρι 9 Ιουνίου 2014
- Για το βιβλίο αυτό εκτός από το όνομα συμπληρώστε και την ταχυδρομική σας διεύθυνση.
[gravityform id=”4″ name=”Φόρμα Συμμετοχής” ajax=”true”]
Μετά τη λήξη του διαγωνισμού τα ονόματα των νικητών θα αναρτηθούν στο Book Bar.
Οι τυχεροί θα παραλάβουν το αντίτυπό τους ταχυδρομικά από τις εκδόσεις Μίνωας.
Δύο τυχεροί θα πάρουν από ένα αντίτυπο του βιβλίου.
Καλή τύχη!!!!
- Δεν μπορεί να γίνει αποστολή στο εξωτερικό.
- Παρακαλούμε να συμπληρώνετε τα στοιχεία σας (όνομα –διεύθυνση) με ελληνικούς χαρακτήρες για να αποφεύγονται τα λάθη
- ΠΡΟΣΟΧΗ: Για τη συμμετοχή σας στην κλήρωση είναι αρκετό να συμπληρώσετε ΜΙΑ ΦΟΡΑ τη Φόρμα Συμμετοχής. Διαφορετικά δημιουργείται πρόβλημα στο Inbox και οι πιθανότητες επιτυχίας δεν αυξάνονται.
