Οι Πόλεμοι του Οπίου

W. TRAVIS HANES III, PHD & FRANK SANELLO   

ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΔΩΡΕΑΝ ΑΝΤΙΤΥΠΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ!

Στα μέσα του 18ου αιώνα το εμπορικό ισοζύγιο της Βρετανίας με την Κίνα ήταν ελλειμματικό. Οι Βρετανοί εισήγαγαν τσάι μετάξι και πορσελάνες και πλήρωναν με πολύτιμο ασήμι τους Κινέζους, που αδιαφορούσαν για τα προϊόντα τους. Έτσι, μέσω της Βρετανικής Εταιρείας των Ανατολικών Ινδιών που είχε το μονοπώλιο και με τη βοήθεια ντόπιων εμπόρων αποφάσισαν να πλημμυρίσουν την Κίνα με όπιο, με στόχο να ισοσκελίσουν το εμπορικό τους έλλειμμα. Εκείνη την εποχή το κάπνισμα  οπίου ήταν αρκετά διαδεδομένο στην Άπω Ανατολή. Οι Κινέζοι καταναλωτές ανταποκρίθηκαν θετικά και από τους 15 τόνους του 1730, οι Βρετανοί έφθασαν να διαθέτουν στις παραμονές του πολέμου 1.400 τόνους οπίου στην Κίνα.

Ο εθισμός μεγάλου αριθμού υπηκόων του ανησύχησε τον αυτοκράτορα Τζιατζίνγκ, ο οποίος το 1810 απαγόρευσε τη διάθεση του οπίου στην επικράτειά του, με το αιτιολογικό ότι «έκανε κακό στην υγεία και υπονόμευε τα ήθη και τους καλούς τρόπους του λαού του». Οι Άγγλοι και οι ντόπιοι συνεργάτες τους αγνόησαν το διάταγμα και συνέχισαν το εμπόριο οπίου, αφού είχαν ανάγκη το πολύτιμο ασήμι των Κινέζων. Με τον τρόπο αυτό έδειχναν να μην υπολογίζουν τη δυναστεία των Τσινγκ, που κυβερνούσε την αχανή χώρα από το 1644 και βρισκόταν σε προφανή παρακμή. Η δυναστεία αυτή είχε οδηγήσει την Κίνα σε απομόνωση στην προσπάθειά της ν’ αποφύγει την αλλοίωση του πολιτισμού της από την εισαγωγή του ευρωπαϊκού.

Το 1838, οι Κινέζοι πήραν ακόμη πιο δραστικά μέτρα. Αποφάσισαν να απαγορεύσουν με κάθε τρόπο τις εισαγωγές οπίου από τα μεγάλα λιμάνια της χώρας και να καταδικάζουν σε θάνατο τους ντόπιους εμπόρους. Την υλοποίηση των μέτρων ανέλαβε ο μανδαρίνος Λιν Τσε Χσου, ένας αυστηρός κομφουκιανιστής, που από τότε θεωρείται εθνικός ήρωας. Οι Άγγλοι μάλλον υποτίμησαν τις προθέσεις του και αρνήθηκαν να συμμορφωθούν. Όταν αυτός επέβαλε εμπάργκο σε όλα τα βρετανικά προϊόντα, η βασίλισσα Ελισάβετ το θεώρησε αιτία πολέμου.

Α’ Πόλεμος του Οπίου (1839 – 1842)

Το βρετανικό ναυτικό προκάλεσε μεγάλες καταστροφές στις παράκτιες πόλεις της Κίνας και ο αριθμητικά μικρότερος, αλλά καλύτερα εξοπλισμένος στρατός των Βρετανών κατενίκησε τις δυνάμεις του αυτοκράτορα.

Ο Α’ Πόλεμος του Οπίου έληξε και τυπικά με τη Συνθήκη του Νανκίνγκ στις 29 Αυγούστου 1842, η οποία προέβλεπε:

• Την παραχώρηση του Χονγκ-Κονγκ στη Βρετανία.
• Την παραχώρηση πέντε λιμανιών της νοτιοανατολικής Κίνας για το εμπόριο και τη διαμονή των Βρετανών (Καντώνα, Αμόι, Φουτσόου, Νίγκμπο και Σαγκάη).
• Ετεροδικία για τους βρετανούς υπηκόους.
• Καταβολή μεγάλης αποζημίωσης από την Κίνα.

Παρόμοια προνόμια απέκτησαν το 1844 οι ΗΠΑ και η Γαλλία, με ανάλογες συμφωνίες.

Β’ Πόλεμος του Οπίου (1856 – 1860)

Στις 8 Οκτωβρίου 1856, Kινέζοι αυτοκρατορικοί αξιωματούχοι συνέλαβαν το πλήρωμα του πλοίου Βέλος για πειρατεία και λαθρεμπόριο. Το πλοίο ήταν κινέζικης ιδιοκτησίας, αλλά έφερε τη βρετανική σημαία. Οι Άγγλοι παραπονέθηκαν ότι οι τελωνειακοί έσχισαν τη βρετανική σημαία και κήρυξαν τον πόλεμο στον αυτοκράτορα. Μαζί τους συντάχθηκαν και οι Γάλλοι, με το πρόσχημα της δολοφονίας ενός συμπατριώτη τους ιεραποστόλου στις αρχές του χρόνου. Τη συμπαράστασή τους στους Αγγλογάλλους εξέφρασαν ΗΠΑ και Ρωσία.

Οι δύο σύμμαχου γρήγορα κυριάρχησαν στο πεδίο των μαχών και κατέλαβαν την Καντώνα, αναγκάζοντας τους Κινέζους να συνθηκολογήσουν και να υπογράψουν τον Ιούνιο του 1858 τη Συνθήκη του Τιεντσίν, η οποία μεταξύ των άλλων προέβλεπε:

• Εγκατάσταση διπλωματικών αποστολών από Βρετανία, Γαλλία, ΗΠΑ και Ρωσία στο Πεκίνο, που εκείνη την εποχή ήταν Απαγορευμένη Πόλη.
• Άνοιγμα δέκα νέων λιμανιών για εμπορική δραστηριότητα.
• Νομιμοποίηση των εισαγωγών οπίου.
• Καταβολή μεγάλης αποζημίωσης από την Κίνα σε Βρετανία και Γαλλία.

Οι ταπεινωτικές ήττες των Κινέζων στους δύο Πολέμους του Οπίου, προκάλεσαν την εθνική τους αφύπνιση και συνέβαλαν μακροπρόθεσμα στην πτώση της δυναστεία των Τσινγκ το 1911 και την κατάργηση της βασιλείας. Από την εποχή εκείνη μεγάλωσε η καχυποψία των Κινέζων για τη Δύση. Αυτή η ψυχολογική κατάσταση διατηρείται άσβεστη και σήμερα στην Άπω Ανατολή.

Η ιστορία των Πολέμων του Οπίου μας δίνει τη δυνατότητα να δούμε την εκπληκτική δύναμη της εξάρτησης και την τραγωδία της σύγκρουσης δυο ολότελα διαφορετικών πολιτισμών. “Οι πόλεμοι του οπίου” παρουσιάζουν μία νέα ιστορική άποψη, που αποκαλύπτει τις πολιτικές και ηθικές διαμάχες των ανθρώπων που αναμίχθηκαν σε αυτούς, οι οποίοι κατέστρεψαν μία αυτοκρατορία και δηλητηρίασαν τους δεσμούς μεταξύ Κίνας και Δύσης μέχρι και σήμερα.

Ο W. Travis Hanes III, Ph.D., ιστορικός και εκπαιδευτικός, είναι ένας από τους πιο αναγνωρισμένους, διεθνώς, ειδικούς επί βρετανικών θεμάτων του 19ου αιώνα και κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στη Βρετανική Αυτοκρατορική Ιστορία από το Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Austin. Ο δρ. Hanes είναι ο συγγραφέας του βιβλίου “Imperial diplomacy in the Era of Decolonization: The Sudan in Anglo-Egypian relations, 1945-1956” και του “World history, continuity and change”.

O Frank Sanello, γνωστός συγγραφέας και αρθρογράφος πολλών εφημερίδων, έχει γράψει 15 βιβλία με θέμα την Ιστορία και τις κινηματογραφικές ταινίες, συμπεριλαμβανομένων και των The Devil`s Banker και Reel vs. Real: Separating Fact from Fiction in Historical Films. Τον τελευταίο καιρό γράφει το βιβλίο Faith and Finance in the Renaissance: The Rise and Ruin of the Fugger Empire. 

info@bookbar.gr

Μετάφραση: Γιάννης Ασημακόπουλος

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΚΟΒΟΣΤΗΣ 2012

Σελ. 416, Τιμή € 22,72

ΠΩΣ ΘΑ ΚΕΡΔΙΣΕΤΕ ΔΩΡΕΑΝ ΑΝΤΙΤΥΠΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ!

Οι Πόλεμοι του Οπίου, W. Travis Hanes III, PHD και Frank Sanello Εκδόσεις Γκοβόστης

• Συμπληρώστε την παρακάτω φόρμα και πατήστε  «Αποστολή»
• Ο Διαγωνισμός ισχύει μέχρι 7 Nοεμβρίου 2012
• Αν είστε κάτοικος εκτός Αθηνών, γράψτε και την ταχυδρομική σας διεύθυνση για να σας σταλεί.

[gravityform id=”4″ name=”Φόρμα Συμμετοχής” ajax=”true”]

• Μετά τη λήξη του διαγωνισμού τα ονόματα των νικητών θα αναρτηθούν στο Book Bar.
• Οι τυχεροί θα παραλάβουν το αντίτυπο τους από το βιβλιοπωλείο Γκοβόστη, Ζ. Πηγής 73, 10681 Αθήνα τηλέφωνα 210-38.15.433 ,210-381.6.661. Ώρες λειτουργίας είναι 8-4 καθημερινά και 9:30-14:30 το Σάββατο.
• Δύο τυχεροί θα πάρουν από ένα αντίτυπο του βιβλίου

Καλή τύχη!!!!

• Δεν μπορεί να γίνει αποστολή στο εξωτερικό.
• Παρακαλούμε να συμπληρώνετε τα στοιχεία σας (όνομα –διεύθυνση) με ελληνικούς χαρακτήρες για να αποφεύγονται τα λάθη.