Αναζητώντας τον τάφο του Αλέξανδρου
«Πιστεύω ότι ο «αλαβάστρινος τάφος» στο Λατινικό Κοιμητήριο της Αλεξάνδρειας, τον οποίο ανακάλυψαν οι Ιταλοί αρχαιολόγοι Μπρέτσια και Αντριάνι, περιέχει ότι έχει απομείνει από τον τάφο του Αλέξανδρου»
Συνέντευξη στην Ελπίδα Πασαμιχάλη
Αν η ζωή του Αλέξανδρου περιβάλλεται από αίγλη, αντίθετα ένα πέπλο μυστηρίου καλύπτει τον θάνατό του. Η ανακάλυψη του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, θα ήταν μια από τις μεγαλύτερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις όλων των εποχών και υπήρξαν αρκετοί αρχαιολόγοι που το ονειρεύτηκαν και πίστεψαν ότι η σκαπάνη τους είχε αποκαλύψει την τελευταία κατοικία του Μακεδόνα στρατηλάτη. Για να αποδειχθεί στη συνέχεια ότι είχαν κάνει λάθος…
Συγγραφέας της διάσημης μυθιστορηματικής τριλογίας για τον Αλέξανδρο, που υπήρξε διεθνές best –seller και μεταφράστηκε σε 36 γλώσσες , ο Ιταλός μυθιστοριογράφος Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι, υπογράφει με την άλλη του ιδιότητα, εκείνη του αρχαιολόγου, ένα βιβλίο όπου προσπαθεί να εξιχνιάσει το μυστήριο του τάφου του. Στο βιβλίο με τίτλο «Μέγας Αλέξανδρος, Το μυστικό του τάφου του», ο δημοφιλής Ιταλός μυθιστοριογράφος, δημοσιογράφος, αρχαιολόγος και ιστορικός, που αυτοπροσδιορίζεται ως «Τοπογράφος του αρχαίου κόσμου», καταγράφει την ιστορία από το θάνατο του Αλέξανδρου μέχρι τις προσπάθειες για τον εντοπισμό του τάφου του από κυνηγούς τάφων και αρχαιολόγους…
Ο Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι που έχει συμμετάσχει σε πολλές ανασκαφές στην περιοχή της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής και είναι καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Luigi Bocconi στο Μιλάνο, μιλά στο Book Bar για τον Αλέξανδρο, για το μυστήριο του τάφου του και παρουσιάζει τη δική του θεωρία για το σημείο που βρίσκεται ο τάφος του.
Μετά από τρία μυθιστορήματα που έχετε γράψει για τον Αλέξανδρο, πως αποφασίσατε να γράψετε ένα βιβλίο για το μυστήριο του τάφου του;
Μου αρέσει να επανέρχομαι στην επιστημονική έρευνα κατά περιόδους. Την εποχή αυτή έχουν εκδοθεί αρκετά βιβλία γύρω από το θέμα του Τάφου του Μ. Αλεξάνδρου και αισθάνθηκα ότι έπρεπε να καταθέσω τη δική μου άποψη. Κάποιες από τις θεωρίες που διάβασα ήταν πραγματικά αλλόκοτες και έτσι θεώρησα καλό, να ανιχνεύσω ολόκληρο το οδοιπορικό της έρευνας και να παρουσιάσω τη δική μου οπτική γωνία για το θέμα.
Πως εξηγείτε την αποτυχία των αρχαιολόγων να ανακαλύψουν τον Τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου;
Δεν πιστεύω ότι πρόκειται για αποτυχία των αρχαιολόγων. Το πρόβλημα δημιουργήθηκε διότι η πόλη (σ.σ.. Η Αλεξάνδρεια) υπέφερε από τόσες πολλές καταστροφές, εισβολές, λεηλασίες, φυσικές καταστροφές και εξεγέρσεις ώστε θα ήταν πραγματικά ένα θαύμα αν ο τάφος είχε μείνει άθικτος.
Ποια θεωρείτε πιο αξιόπιστη προσπάθεια εντοπισμού του τάφου, από όλες όσες αναφέρετε στο βιβλίο σας;
Πιστεύω ότι ο «αλαβάστρινος τάφος» στο Λατινικό Κοιμητήριο της Αλεξάνδρειας τον οποίο ανακάλυψαν οι Ιταλοί αρχαιολόγοι Μπρέτσια και Αντριάνι περιέχει ότι έχει απομείνει από τον τάφο του βασιλιά. Είναι βέβαιο ότι πρόκειται για Μακεδονικό τάφο, από τους πιο αρχαίους του είδους του και δεδομένο ότι, σύμφωνα με τον Λουκιανό, οι τάφοι των Πτολεμαίων ήταν «πυραμίδες και μαυσωλεία» ο συγκεκριμένος θα μπορούσε να είναι ο τάφος του Αλέξανδρου. Πιστεύω λοιπόν ότι ο αλαβάστρινος τάφος είναι το μοναδικό εύρημα που έχει απομείνει από εκείνο το σπουδαίο μνημείο.
Αν κάποια στιγμή ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου ανακαλυπτόταν πιστεύετε ότι θα άλλαζε η εικόνα που έχει η ανθρωπότητα γι αυτόν;
Ειλικρινά δεν το πιστεύω. Όταν πριν από δεκαεφτά χρόνια, ο καθηγητής Ανδρόνικος ανακάλυψε τον τάφο του βασιλιά Φιλίππου στη Βεργίνα, άθικτο, με τόσα πολλά υπέροχα και πολύτιμα έργα τέχνης, κανένα από όλα τα ευρήματα, δεν άλλαξε την άποψη που είχαμε για τον πατέρα του Αλεξάνδρου.
«O Αλέξανδρος συμβολίζει
την αναζήτηση της αθανασίας»
Τι συμβολίζει η προσωπικότητα του Αλέξανδρου για τον σύγχρονο Ευρωπαίο κατά τη γνώμη σας;
Συμβολίζει την αναζήτηση της αθανασίας, την ανησυχία μπροστά στο άπειρο και την ιδέα ότι δεν υπάρχει στόχος που να μην μπορεί να επιτευχθεί.
Τι σας λένε για τον Αλέξανδρο οι φοιτητές σας στο Πανεπιστήμιο;
Η προσωπικότητά του τους συναρπάζει και κεραυνοβολούνται από δέος όταν τους λέω: Ήταν περίπου στη δική σας ηλικία, όταν μετά τη μάχη στην Ισσό είχε γίνει ουσιαστικά ο πιο ισχυρός άνθρωπος στον κόσμο!…
Ο Αλέξανδρος υπήρξε, δημιούργημα της εποχής του; Μία προσωπικότητα τέτοιου βεληνεκούς θα μπορούσε να υπάρξει σήμερα;
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μεγάλο μέρος της Ιστορίας γεννιέται μέσα από χαοτικές συνιστώσες και πολλά φαινόμενα προκύπτουν κατά τύχη. Για παράδειγμα οι Ρωμαίοι δεν μπορούσαν να απαντήσουν στο εξής ερώτημα: Αφού οι ίδιοι είχαν νικήσει τους Μακεδόνες οι οποίοι Μακεδόνες είχαν νικήσει τους Πέρσες, τότε τι έφταιγε που οι Ρωμαίοι δεν μπορούσαν να νικήσουν τους Πέρσες; ….
Πιστεύετε ότι ο κόσμος θα ήταν πολύ διαφορετικός αν ο Αλέξανδρος δεν είχε πεθάνει τόσο νέος;
Ασφαλώς και το πιστεύω. Όμως αυτό αποτελεί ένα είδος εικασίας που δεν πρέπει να κάνουμε. Ως ιστορικοί, οφείλουμε να ερευνούμε μόνο τα γεγονότα που συνέβησαν στην πραγματικότητα και όχι εκείνα που δεν έγιναν.
«Ο όρος “ιστορική μυθοπλασία” είναι λάθος.
Στην ιστορία ανήκουν ακόμη κι εκείνα
που έγιναν πριν από πέντε λεπτά!»
Έχετε καθιερωθεί ως συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων. Τι είναι εκείνο που σας γοητεύει στο ιστορικό μυθιστόρημα;
Αυτό δεν είναι απόλυτα σωστό. Τα μισά περίπου από τα βιβλία μου διαδραματίζονται στο παρόν ή στο πολύ κοντινό παρελθόν. Επίσης έχω εκδώσει βιβλία με διηγήματα που διαδραματίζονται σε διάφορες εποχές. Επίσης πιστεύω ότι ο όρος ιστορική μυθοπλασία (historical fiction) είναι λάθος. Στην πραγματικότητα είναι αδύνατο να γράψουμε κάτι που δεν είναι ιστορικό, αφού όλα ανήκουν στην ιστορία, ακόμη και αν πρόκειται για πράγματα που έχουμε κάνει πριν από πέντε λεπτά! Από την άλλη πλευρά αυτό που συνήθως αποκαλούμε ιστορική μυθοπλασία δεν είναι καθόλου ιστορική. Είναι ένας ιδιαίτερος τρόπος λογοτεχνικής έκφρασης, διότι ο συγγραφέας μιλά σαν να ήταν ο μοναδικός επιζών αυτόπτης μάρτυρας και κάτοχος της απόλυτης αλήθειας για όσα αφηγείται.
Ποιο θα είναι το θέμα του επόμενου βιβλίου σας;
Το επόμενο βιβλίο μου αναφέρεται σε γεγονότα που συνέβησαν ανάμεσα στο 1914 και στο 1949 σε μία μικρή, σχεδόν ασήμαντη πόλη. Μια απίστευτη ιστορία.
Είστε ιστορικός, αρχαιολόγος και δημοσιογράφος. Τι είναι εκείνο που σας ωθεί να γράφετε μυθιστορήματα;
Η δυνατότητα που μου δίνουν να ζήσω κάθε είδους ζωή, σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, σε οποιαδήποτε στιγμή και κατάσταση και να βιώσω συναισθήματα που δεν θα γνώριζα ποτέ στην πραγματική ζωή μου.
INFO
Το βιβλίο «Μέγας Αλέξανδρος, το μυστικό του τάφου του» του Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι, σε μετάφραση Άμπυς Ραϊκου, κυκλοφορεί από τις EΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ
Σχετικά Θέματα (Links)
VALERIO MASSIMO MANFREDI : «Ένας τοπογράφος του αρχαίου κόσμου»
