«Οι αλλαγές έχουν έλθει ήδη. Δεν μπορούμε να μείνουμε προσκολλημένοι στα παλιά. Όποιος μείνει πίσω θα καταστραφεί»
Συνέντευξη στην Ελπίδα Πασαμιχάλη
«Η σύγχυση για το ψηφιακό τοπίο δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο. Είναι παγκόσμιο φαινόμενο, ούτε καν πανευρωπαϊκό! Και στο εξωτερικό τόσο οι εκδότες όσο και οι συγγραφείς, έχουν αμηχανία μπροστά στις αλλαγές, οι οποίες δεν θα έλθουν, έχουν έλθει ήδη!» αυτή είναι η διαπίστωση του κ. Άρη Πετρόπουλου διευθυντή του ΟΣΔΕΛ (Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Λόγου) ο οποίος συνεχίζει μιλώντας για τις κινήσεις που έχουν ξεκινήσει στο εξωτερικό: «Αναπτύσσονται πρωτοβουλίες , που βρίσκονται σε διερευνητικό στάδιο και δεν υπάρχει προς το παρόν καμία εγγύηση, ποια είναι η σωστή. Το μόνο σίγουρο είναι πως η κατάσταση αλλάζει, τίποτα δεν θα είναι ίδιο και δεν μπορούμε να μείνουμε προσκολλημένοι στα παλιά. Όποιος μείνει εκεί, θα καταστραφεί. Σίγουρα δεν μπορούμε να μείνουμε προσκολλημένοι στον Γουτεμβέργιο!…»
Στο εξωτερικό έχουν ξεκινήσει διάφορες πρωτοβουλίες. Υπάρχει για παράδειγμα ο εκδοτικός κολοσσός Springer, ο οποίος αποφάσισε να δουλεύει μόνο ψηφιακά και δεν ασχολείται με προστασία του περιεχομένου του. Κάνει συμβάσεις και παίρνει συνδρομές από μεγάλους μαζικούς χρήστες, όπως είναι τα Πανεπιστήμια, οι βιβλιοθήκες κλπ., και δουλεύει με ετήσιες συνδρομές. Όταν πάρει τη συνδρομή, δίνει το βιβλίο ψηφιακά και δεν ενδιαφέρεται αν θα το εκτυπώσουν, αν θα το φωτοτυπήσουν, αν θα το ανταλλάξουν μεταξύ τους. Ένα άλλο μοντέλο είναι των Γερμανών εκδοτών που συνασπίστηκαν και έκαναν ένα ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο που λέγεται Libreca, όπου μπορείς να πάρεις ψηφιακά βιβλίο, αλλά και να το παραγγείλεις σε χαρτί.
Ψηφιακή πειρατεία
Οι κίνδυνοι της πειρατείας είναι μεγαλύτεροι στην ψηφιακή εποχή τονίζει ο κ. Πετρόπουλος: « Παλιά, το μόνο από το οποίο κινδύνευε το βιβλίο ήταν η φωτοτυπία. Τώρα, οποιοσδήποτε μπορεί με ένα σκάνερ των 30 ευρώ στο σπίτι του, να σκανάρει ένα βιβλίο και να το ανεβάσει στο διαδίκτυο, σε ένα site ή να το στείλει σε χιλιάδες φίλους του. Η πειρατεία γίνεται πολύ πιο εύκολη για οποιονδήποτε. Είτε πρόκειται για μαζικό χρήστη, (οργανισμοί, εκπαιδευτικά ιδρύματα) είτε για άτομα, τα οποία δεν θα φωτοτυπήσουν πια μόνο για δική τους χρήση, αλλά μπορούν να ανεβάσουν κάτι και να έχουν πρόσβαση οι πάντες»
Στις σημερινές συνθήκες η απαγόρευση δεν αποτελεί λύση: «Η αντιμετώπιση της πειρατείας σήμερα δεν μπορεί να είναι απαγορεύσεις Πρέπει να προσαρμοσθούμε στις ανάγκες της αγοράς και των χρηστών και να τους δώσουμε έτοιμα προϊόντα. Στον τομέα αυτό μπορεί να μας κατευθύνει η εμπειρία της μουσικής βιομηχανίας. Η οποία προσπάθησε επί χρόνια να χτυπήσει την πειρατεία, με διώξεις. κλπ. Τελικά αποδείχτηκε ότι με διώξεις δεν γίνεται τίποτα. Αυτό που έγινε με το Youtube έδειξε ένα δρόμο. Δεν μπορείς να κυνηγήσεις εκατομμύρια χρήστες. Δίνεις προϊόντα που καλύπτουν τις ανάγκες τους με νόμιμο τρόπο και στην ουσία καταργείς την ανάγκη να υπάρχει πειρατεία.»
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα αδειοδότησης «αΣΠ.ί.Δ.Α.»
Πριν από τρία χρόνια ο ΟΣΔΕΛ ξεκίνησε τη δημιουργία μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας αδειοδότησης την «αΣ.Π.ί.Δ.Α.» που ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2009. Μέσω της «αΣ.Π.ί.Δ.Α.» οποιοσδήποτε χρήστης, από οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη, μπορεί να ζητήσει και να του παραχωρηθεί άδεια για την αναπαραγωγή οποιουδήποτε ελληνικού βιβλίου, τα δικαιώματα του οποίου έχει ο ΟΣΔΕΛ. Όλη η διαδικασία γίνεται μέσω του διαδικτύου χωρίς να χρειάζονται μετακινήσεις, αναμονές στην ουρά και γραφειοκρατικές καθυστερήσεις. Όπως διευκρινίζει ο κ. Πετρόπουλος «Ο ΟΣΔΕΛ είναι ο διαμεσολαβητής ώστε οποιοσδήποτε θέλει να αναπαράγει ένα μέρος του βιβλίου, μέχρι 20% σε οποιαδήποτε μορφή είτε φωτοτυπική είτε ψηφιακή, παίρνει άδεια και το κάνει νομίμως.»
Παράλληλα ο ΟΣΔΕΛ έχει αναλάβει επισήμως την ενημέρωση για τα θέματα του Google στην Ελλάδα. Αυτή την περίοδο η τροποποιημένη συμφωνία του Google με τους Αμερικανούς συγγραφείς και εκδότες, βρίσκεται πάλι σε εξέταση από την αμερικανική δικαιοσύνη και η απόφαση δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη. «Για το όλο θέμα της διαπραγμάτευσης ο ΟΣΔΕΛ δεν μπορεί να πάρει θέση» λέει ο κ. Πετρόπουλος «Είναι θέμα των κατόχων πνευματικών δικαιωμάτων. Δεν μπορεί ο ΟΣΔΕΛ με μία θέση να δεσμεύσει τους δημιουργούς και τους εκδότες. Ο ρόλος του είναι ενημερωτικός.»
«Η κίνηση της Google ήταν παρανομία»
Εκφράζοντας ωστόσο την προσωπική του άποψη ο κ. Πετρόπουλος δηλώνει: «Κατά την άποψή μου η κίνηση της Google να ψηφιοποιήσει εκατομμύρια βιβλία από όλες τις γλώσσες χωρίς καμία άδεια, ήταν μία παρανομία. Ήδη η απόφαση που βγήκε και στη Γαλλία πρόσφατα, όπου η Google καταδικάστηκε και από γαλλικό δικαστήριο, υπογραμμίζει ότι πρόκειται για μία κίνηση χωρίς νόμιμο υπόβαθρο.»
Δεδομένου όμως ότι οι όποιες αποφάσεις για τη Google αφορούν στα αγγλόφωνα βιβλία, δημιουργείται ένας σοβαρός κίνδυνος για περιθωριοποίηση των μικρών γλωσσών. Ο κ. Πετρόπουλος διατυπώνει την εξής πρόταση: «Το τελευταίο διάστημα αναπτύσσεται μία σκέψη που λέει ότι όλες οι μικρές γλώσσες θα πρέπει να αναπτύξουν έναν εθνικό γλωσσικό κόμβο. Να ελέγχεται πρώτα εθνικά και ύστερα να συνδέεται με τη Google, τη Europeana, τη Libreca κλπ. Αν υπήρχε μία Εθνική Βιβλιοθήκη που λειτουργούσε , θα μπορούσε να το κάνει.»
Ημερομηνία άρθρου 20/3/2010
Σχετικά άρθρα (links)
