Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με νέα Οδηγία για τα πνευματικά δικαιώματα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί την Ελλάδα και άλλα 12 κράτη μέλη να ενσωματώσουν άμεσα την Οδηγία για τα πνευματικά δικαιώματα

 Στις 19 Μα­ΐ­ου 2022, σχε­δόν έναν χρό­νο με­τά την εκ­πνοή της προ­θε­σμί­ας, η Ευ­ρω­παϊ­κή Επι­τρο­πή απέ­στει­λε αι­τιο­λο­γη­μέ­νες γνώ­μες στην Ελ­λά­δα, στο Βέλ­γιο, στη Βουλ­γα­ρία, στην Κύ­προ, στη Δα­νία, στη Γαλ­λία, στη Λε­το­νία, στην Πο­λω­νία, στην Πορ­το­γα­λία, στη Σλο­βε­νία, στη Σλο­βα­κία, στη Φιν­λαν­δία και στη Σου­η­δία, επει­δή δεν έχουν ακό­μα εν­σω­μα­τώ­σει στο εθνι­κό τους δί­καιο την Οδη­γία (ΕΕ) 2019/790 για τα πνευ­μα­τι­κά και συγ­γε­νι­κά δι­καιώ­μα­τα στην ψη­φια­κή ενιαία αγο­ρά. Η Επι­τρο­πή απέ­στει­λε επί­σης αι­τιο­λο­γη­μέ­νες γνώ­μες στη Ρου­μα­νία και τη Σλο­βε­νία, ζη­τώ­ντας να ενη­με­ρώ­σουν σχε­τι­κά με τον τρό­πο με τον οποίο οι κα­νό­νες της Ευ­ρω­παϊ­κής Ένω­σης για τα ανοι­χτά δε­δο­μέ­να και την πε­ραι­τέ­ρω χρή­ση δε­δο­μέ­νων του δη­μό­σιου το­μέα [Οδη­γία (ΕΕ) 2019/1024 για τα ανοι­χτά δε­δο­μέ­να] θα εν­σω­μα­τω­θούν στο εθνι­κό τους δί­καιο.

Ση­μειώ­νου­με ότι οι αι­τιο­λο­γη­μέ­νες γνώ­μες εί­ναι επί­ση­μες ανα­κοι­νώ­σεις της Επι­τρο­πής που δη­λώ­νουν ότι μία χώ­ρα δεν εκ­πλη­ρώ­νει τα κα­θή­κο­ντα που επι­βάλ­λει το ενω­σια­κό δί­καιο και έχουν την ισχύ επί­ση­μης πρό­σκλη­σης για συμ­μόρ­φω­ση. Τα κρά­τη μέ­λη που έλα­βαν αι­τιο­λο­γη­μέ­νη γνώ­μη οφεί­λουν, εντός προ­θε­σμί­ας δύο μη­νών, να αντα­πο­κρι­θούν και να εναρ­μο­νί­σουν τις προ­α­να­φερ­θεί­σες Οδη­γί­ες στο εθνι­κό τους δί­καιο. Στην αντί­θε­τη πε­ρί­πτω­ση, η Επι­τρο­πή θα εξε­τά­σει το εν­δε­χό­με­νο πα­ρα­πο­μπής τους στο Δι­κα­στή­ριο της Ευ­ρω­παϊ­κής Ένω­σης.

Η Οδηγία (ΕΕ) 2019/790 περιέχει εξαιρετικά σημαντικές ρυθμίσεις για συγγραφείς, μεταφραστές, δημοσιογράφους, αλλά και για εκδότες βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών. Η εν λόγω Οδηγία τέθηκε σε ισχύ τον Ιούνιο του 2019 και τα κράτη μέλη όφειλαν να την ενσωματώσουν στο εθνικό τους δίκαιο εντός δύο ετών, δηλαδή το αργότερο έως τις 7 Ιουνίου 2021. Μέχρι τον Απρίλιο του 2022, η Οδηγία είχε ενσωματωθεί από 12 κράτη μέλη, εκ των οποίων μόνο τρία, η Γερμανία, η Ουγγαρία και οι Κάτω Χώρες, εντός της προθεσμίας -η Μάλτα εναρμονίστηκε λίγο αργότερα.

Η χώρα μας όχι μόνον δεν έχει ενσωματώσει την Οδηγία, αλλά δεν έχει καν δημοσιεύσει για διαβούλευση το σχέδιο νόμου. Ως εκ τούτου δεν έχει ξεκινήσει η αναγκαία διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους. Η καθυστέρηση αυτή έχει άμεσο αντίκτυπο στους δημιουργούς και τους εκδότες έργων του λόγου, καθώς βρίσκονται αντιμέτωποι με σημαντικές απώλειες εισοδημάτων. Οι απώλειες αυτές οφείλονται στο λεγόμενο χάσμα αξίας (value gap) που δημιουργείται από την εκμετάλλευση του ειδησεογραφικού περιεχομένου, στην οποία προβαίνουν οι μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες, χωρίς παράλληλα να καταβάλουν αμοιβή στους δικαιούχους.

Είναι επιτακτική λοιπόν η ανάγκη να επισπευσθεί η ενσωμάτωση της Οδηγίας για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή ενιαία αγορά. Την ίδια στιγμή, είναι κρίσιμο η διαδικασία αυτή να πραγματοποιηθεί με τους σωστούς όρους, προκειμένου να επιτευχθούν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.

Οι εκδότες Τύπου με επιστολή τους προς την Υπουργό Πολιτισμού ζητούν κατεπειγόντως την ενσωμάτωση της Οδηγίας

Οι ενώ­σεις εκ­δο­τών έντυ­που και ηλε­κτρο­νι­κού Τύ­που Ε.Ι.Η.Ε.Α. (Ένω­ση Ιδιο­κτη­τών Ημε­ρή­σιων Εφη­με­ρί­δων Αθη­νών), Ε.Ι.ΤΗ.Σ.Ε.Ε. (Ένω­ση Ιδιο­κτη­τών Τη­λε­ο­πτι­κών Σταθ­μών Εθνι­κής Εμ­βέ­λειας), ΕΝ.Ε.Δ. (Ένω­ση Εκ­δο­τών Δια­δι­κτύ­ου), Ε.Δ.Ι.Π.Τ. (Ένω­ση Δη­μο­σιο­γρά­φων Ιδιο­κτη­τών Πε­ριο­δι­κού Τύ­που) και Σ.Η.Π.Ε. (Σύν­δε­σμος Ημε­ρή­σιων Πε­ρι­φε­ρεια­κών Εφη­με­ρί­δων), με επι­στο­λή τους προς την Υπουρ­γό Πο­λι­τι­σμού και Αθλη­τι­σμού κ. Λί­να Μεν­δώ­νη ζη­τούν την άμε­ση εν­σω­μά­τω­ση της Οδη­γί­ας (ΕΕ) 2019/790 για τα πνευ­μα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα στην ψη­φια­κή ενιαία αγο­ρά.

Όπως ανα­φέ­ρουν, καί­τοι η Οδη­γία έχει τε­θεί σε ισχύ από τον Ιού­νιο του 2019 και η προ­θε­σμία εν­σω­μά­τω­σής της από τα κρά­τη μέ­λη πα­ρήλ­θε την 7η Ιου­νί­ου 2021, μέ­χρι και σή­με­ρα δεν έχει τε­θεί σε δια­βού­λευ­ση σχέ­διο νό­μου για την εν­σω­μά­τω­σή της στο εθνι­κό μας δί­καιο.

Συ­νέ­πεια αυ­τής της κα­θυ­στέ­ρη­σης εί­ναι η διαρ­κής απώ­λεια εσό­δων για τους δι­καιού­χους, την ίδια στιγ­μή που οι ψη­φια­κές πλατ­φόρ­μες απο­κο­μί­ζουν τε­ρά­στια οφέ­λη από την εκ­με­τάλ­λευ­ση του ει­δη­σε­ο­γρα­φι­κού πε­ριε­χο­μέ­νου των εκ­δο­τών. Δη­μιουρ­γεί­ται κα­τά αυ­τόν τον τρό­πο ένα δυ­σθε­ώ­ρη­το χά­σμα αξί­ας (value gap) με­τα­ξύ των δι­καιού­χων και των πλατ­φορ­μών. Η εν­σω­μά­τω­ση της Οδη­γί­ας θα εφο­διά­σει τους επαγ­γελ­μα­τί­ες Τύ­που με τα κα­τάλ­λη­λα «ερ­γα­λεία» για την άμ­βλυν­ση των αρ­νη­τι­κών συ­νε­πειών.

Οι εκδότες Τύπου ζητούν από την Πολιτεία να επισπεύσει τις διαδικασίες για την ενσωμάτωση της Οδηγίας, με γνώμονα πάντα τον σεβασμό και την προστασία των συγγενικών δικαιωμάτων των εκδοτών. Κλείνοντας, καλούν την Υπουργό να κοινοποιήσει το σχέδιο νόμου στα ενδιαφερόμενα μέρη το συντομότερο δυνατό και να αναλάβει πρωτοβουλίες για την άμεση ενσωμάτωση του δικαιώματος των εκδοτών Τύπου στην εθνική νομοθεσία.

ΠΗΓΗ: ΟΣΔΕΛ, Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του λόγου