Ο «αυθεντικός» Πινόκιο για πρώτη φορά στην Ελλάδα
ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΔΩΡΕΑΝ ΑΝΤΙΤΥΠΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
«Μια φορά κι έναν καιρό ήταν…..
«Ένας βασιλιάς!» θα πουν σίγουρα οι μικροί αναγνώστες.
Όχι παιδιά. Μαντέψατε λάθος. Μια φορά κι έναν καιρό ήταν…. ένα κομμάτι ξύλο!
Δεν ήταν κάποιο σπουδαίο κομμάτι ξύλο. Ήταν ένα συνηθισμένο ξύλο από μια στοίβα, σαν αυτά που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι στις σόμπες και τα τζάκια για να ζεσταίνουν τα σπίτια τους τον χειμώνα……»
Έτσι ξεκινά το παραμύθι του Πινόκιο.
Γιατί τι ήταν ο Πινόκιο; Μια ξύλινη μαριονέτα.
Γράφει η Ελπίδα Πασαμιχάλη
Και το ερώτημα είναι: Ποιος Πινόκιο;
Ο Πινόκιο που όλοι έχουμε διαβάσει κάποια εικονογραφημένη γυαλιστερή παιδική του έκδοση; Ο Πινόκιο που έχουμε δει σε καρτούν; Ο Πινόκιο που κάποια φορά μπορεί να είδαμε σε κουκλοθέατρο;
Ε, λοιπόν Όχι! Σε κανέναν από τους Πινόκιο που αναφέραμε, δεν ξεκινάει έτσι το παραμύθι.
Η ιστορία του Πινόκιο ξεκινάει με αυτό τον τρόπο, στην πρωτότυπη και αυθεντική έκδοσή της, το έτος 1883 στην Ιταλία. Ένα βιβλίο που προκάλεσε πολύ μεγάλη αίσθηση αλλά ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχε μεταφραστεί στα ελληνικά.
Όμως ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Αγαπημένος ήρωας των παιδικών μας χρόνων ο Πινόκιο, αυτή η σκανταλιάρα ξύλινη μαριονέτα με τη μύτη που μεγαλώνει σε κάθε ψέμα.
Ατακτούλης, χαριτωμένος και αφελής, μπλέκει σε περιπέτειες που τον ξεπερνούν και αποδεικνύεται ανθεκτικός στο χρόνο κερδίζοντας μια σταθερή θέση στο «πάνθεον» των παιδικών ηρώων, δίπλα στην Κοκκινοσκουφίτσα, τη Μικρή Γοργόνα, τον Τζακ και τη φασολιά, τον Παπουτσωμένο Γάτο και πολλούς άλλους.
Ελάχιστοι ωστόσο γνωρίζουν ότι «Οι περιπέτειες του Πινόκιο» σε πλήρη έκδοση και αφήγηση, αποτελούν ένα από τα πιο δημοφιλή και σημαντικά έργα της ιταλικής λογοτεχνίας. Δηλαδή ο Πινόκιο, πριν γίνει παγκόσμιος ήρωας, ήταν Ιταλός!
Γραμμένο στα τέλη του 19ου αιώνα το βιβλίο «Οι περιπέτειες του Πινόκιο», ως ανάγνωσμα για παιδιά, έχει χαρακτηριστεί ως «ύμνος της παιδικότητας όλων των εποχών».
Έχοντας μεταφραστεί σε πάνω από 200 γλώσσες και έχοντας μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη με την κλασική ταινία του Walt Disney, η ιστορία της ξύλινης μαριονέτας που μιλάει και μπλέκεται σε διάφορες σκανταλιές και περιπέτειες, ώσπου τελικά να καταφέρει να γίνει ένα «καλό παιδί», ένα πραγματικό αγόρι, εξακολουθεί να μαγεύει μικρούς και μεγάλους.
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα το πρωτότυπο
Η πλήρης και αυθεντική ιστορία του Πινόκιο, έτσι όπως την είχε παρουσιάσει στο ιταλικό κοινό ο πραγματικός του «πατέρας», ο Ιταλός συγγραφέας και δημοσιογράφος Carlo Collodi, δεν είχε κυκλοφορήσει ποτέ στα ελληνικά.
Πρόσφατα το αυθεντικό βιβλίο του Carlo Collodi, το πρωτότυπο του Πινόκιο, κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κάκτος, με τίτλο «Οι περιπέτειες του Πινόκιο, Η ιστορία μιας μαριονέτας» σε μετάφραση Εύης Γεροκώστα.
Πολιτική και κοινωνική σάτιρα
Διαβάζοντας τις «Περιπέτειες του Πινόκιο» ο σημερινός αναγνώστης συνειδητοποιεί από τις πρώτες σελίδες πως το βιβλίο αυτό, εκτός από τη φαντασία και το χιούμορ που συναρπάζει τα παιδιά, είναι και μια ευφυέστατη πολιτική και κοινωνική σάτιρα, που έχει αποδέκτες και τους μεγάλους.
Πράγματι, στις σελίδες του οι μικροί, αλλά και οι μεγάλοι αναγνώστες δεν θα συναντήσουν ιστορίες για βασιλιάδες, πρίγκιπες και πριγκίπισσες αλλά τις ιστορίες απλών ανθρώπων στην Ιταλία του 19ου αιώνα.
Οι ήρωές του είναι ξυλουργοί, τσαγκάρηδες, ψαράδες, μικρέμποροι. Όπως αναφέρεται στην εισαγωγή των John Hooper και Anna Kraczyna, Οι περιπέτειες του Πινόκιο παρουσιάζουν την Ιταλία σαν ένα τόπο με παραπήγματα, ψαροχώρια και ανθρώπους που πασχίζουν καθημερινά για την επιβίωσή τους. Οι άνθρωποι είναι υγιείς στο πνεύμα, γενναιόδωροι, αλλά θυμωμένοι με τους ισχυρούς και εξαπατημένοι από κακούς συμβούλους».
Ένας από αυτούς είναι και ο πατέρας του Πινόκιο, ο Τζεπέτο.
Υπάρχει ωστόσο και η αντίθετη όψη. Είναι ο κόσμος των ισχυρών. Είναι εκείνοι που έχουν αξιώματα και εξουσία. Όπως ο δικαστής, ο διευθυντής θεάτρου, ο ταχυδακτυλουργός, ο ιδιοκτήτης του τσίρκου.
Ο Πινόκιο έρχεται αντιμέτωπος με αυτούς και αντιμετωπίζει θανάσιμους κινδύνους, αποκαλύπτοντας την έπαρση, την υποκρισία, τη μεγαλομανία, την αλαζονεία, τη διαφθορά αλλά και τη σκληρότητα τους.
Όταν κάποια στιγμή ο Πινόκιο πηγαίνει στο δικαστήριο, για να καταγγείλει την κλοπή των νομισμάτων του, διαπιστώνει ότι ο δικαστής είναι… πίθηκος, ο οποίος αντί να αναζητήσει και να καταδικάσει τους κλέφτες, αποφασίζει ότι πρέπει ο Πινόκιο να οδηγηθεί στη φυλακή, λόγω… αφέλειας!
Σπαρταριστός και αποκαλυπτικός είναι ο διάλογος του Πινόκιο με τον φοβερό και τρομερό διευθυντή του Θεάτρου Μαριονετών, όταν έρχεται η στιγμή να ζητήσει μια μεγάλη χάρη, για να ζώσει τη ζωή του φίλου του Αρλεκίνου.
«Έλεος, κύριε!…»
«Δεν υπάρχουν κύριοι εδώ!» απάντησε αυστηρά ο διευθυντής του θεάτρου.
«Έλεος, Ιππότη!….»
«Δεν υπάρχουν ιππότες εδώ!»
«Έλεος, Λόρδε!….»
«Δεν υπάρχουν λόρδοι εδώ!»
«Έλεος, Μεγαλειότατε!…»
Και είναι αυτή η μαγική λέξη – κλειδί, η προσφώνηση «Μεγαλειότατος» που θα κάμψει τη σκληρότητα του διευθυντή και θα ανοίξει την πόρτα για την απελευθέρωση του Αρλεκίνου. Τίποτα λιγότερο από «Μεγαλειότατος» δεν γίνεται αποδεκτό.
Ένας Πινόκιο που θυμίζει τον Καραγκιόζη
Και όσο προχωρεί η ανάγνωση του βιβλίου, ο Πινόκιο που είναι μια ξύλινη μαριονέτα αρχίζει να θυμίζει όλο και περισσότερο τον δικό μας Καραγκιόζη. Μαριονέτες και οι δύο, που κάποια αθέατα πρόσωπα τους κινούν τα νήματα στο παρασκήνιο και στη σκιά.
Οι περιπέτειες του Πινόκιο, γραμμένο σε μια εποχή που η Ιταλία δεν είχε ακόμη ενοποιηθεί και ήταν διαχωρισμένη σε επιμέρους κράτη στα οποία ασκούσαν εξουσία ξένοι ηγεμόνες, αποτυπώνουν και παρωδούν με αριστουργηματικό τρόπο τη σκληρότητα και τη διαφθορά αλλά και τα ψέματα που ….μεγάλωναν τη μύτη της ξύλινης μαριονέτας. Η συναλλαγή και η συνενοχή μεταξύ πολιτών και αρχόντων.
Η επιστροφή στις ρίζες….
Όμως ο Πινόκιο έχει την καλή του Νεράιδα με τα γαλάζια μαλλιά που τον προστατεύει και χάρη σ’ αυτήν θα κατορθώσει να σώσει το πατέρα του τον Τζεπέτο και θα αρχίσει να τον βοηθάει. Και μόνο τότε, όταν δηλαδή θυμηθεί την καταγωγή και τις ρίζες του και γίνει «καλό παιδί», τότε θα πάψει να είναι μαριονέτα και θα μεταμορφωθεί σε πραγματικό αγόρι.
Και τότε θα έρθει στον ύπνο του η Νεράιδα με τα γαλάζια μαλλιά και θα του πει:
«Μπράβο Πινόκιο! Σου συγχωρώ όλες τις κακές πράξεις που έκανες μέχρι σήμερα. Τα παιδιά που βοηθούν με αγάπη τους γονείς τους αξίζουν τα πάντα, ακόμα κι αν δεν είναι πρότυπα υπακοής και καλής συμπεριφοράς. Αν συνεχίσεις έτσι, θα γίνεις ευτυχισμένος».
Στην παρούσα πλήρη μετάφραση του αυθεντικού ιταλικού κειμένου, η οποία συνοδεύεται από μια κατατοπιστική εισαγωγή και πλήθος διευκρινιστικών σημειώσεων, γίνεται προσπάθεια να διαφωτιστούν τα κρυμμένα νοήματα και υπαινιγμοί της ιστορίας και να αναδειχθούν τα καυστικά σχόλια του συγγραφέα για την κοινωνία της εποχής του, τα οποία εξακολουθούν να παραμένουν εξίσου επίκαιρα σήμερα όσο τότε.
INFO
Οι περιπέτειες του Πινόκιο
Η ιστορία μιας μαριονέτας
Συγγραφέας: Carlo Collodi
Μετάφραση: Εύη Γεροκώστα
Εισαγωγή [ Σημειώσεις: John Hooper, Anna Kraczyra
Εκδόσεις Κάκτος
Σελ. 280 Τιμή € 14,31
ΒΙΟ
Kάρλο Κολόντι – Carlo Collodi (1826-1890) ήταν το φιλολογικό ψευδώνυμο του Κάρλο Λορεντσίνι, Ιταλού συγγραφέα, δημοσιογράφου, μεταφραστή, κριτικού και σατιρικού, ο οποίος γεννήθηκε στη Φλωρεντία. Ένθερμος υποστηρικτής των ιδεών του Risorgimento, του κινήματος που ένωσε την Ιταλία και την ελευθέρωσε από την ξένη κυριαρχία, πολέμησε και στους δύο ιταλικούς Πολέμους της Ανεξαρτησίας και υπήρξε συνιδρυτής της πατριωτικής, σατιρικής εφημερίδας Il Lampione. To 1875, απογοητευμένος από τους πολιτικούς της ανεξάρτητης πλέον Ιταλίας, στράφηκε στη συγγραφή παιδικών ιστοριών. Ωστόσο, δεν εγκατέλειψε τη σάτιρα, και το αριστούργημά του, Οι περιπέτειες του Πινόκιο –που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες, ξεκινώντας το 1881, σε μια παιδική εφημερίδα, την Il Giornale per I Bambini, και εκδόθηκε σε βιβλίο το 1883–, είναι γεμάτο με καυστικά σχόλια για την ιταλική κοινωνία, πολλά από τα οποία παραμένουν σήμερα τόσο επίκαιρα όσο και στα τέλη του 19ου αιώνα.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΛΗΡΩΣΗΣ
Τα Ονόματα των Τυχερών
Ιωάννα Τσαγκαράκη, Κρήτη
Γιώργος Καφούρος, Ικαρία
ΠΩΣ ΘΑ ΚΕΡΔΙΣΕΤΕ ΔΩΡΕΑΝ ΕΝΑ ΑΝΤΙΤΥΠΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Οι περιπέτειες του Πινόκιο, Carlo Collodi, Εκδόσεις Κάκτος
ΕΔΩ Συμπληρώστε τη Φόρμα Συμμετοχής
Διαβάστε τους όρους συμμετοχής
- Συμπληρώστε τη Φόρμα Συμμετοχής
- Γράψτε το Ονοματεπώνυμο, την Ταχυδρομική σας διεύθυνση και ένα Κινητό τηλέφωνο επικοινωνίας.
- Αν μένετε στην Αθήνα θα παραλάβετε το αντίτυπό σας από το Βιβλιοπωλείο ΚΑΚΤΟΣ, Πανεπιστημίου 46, στάση μετρό Πανεπιστήμιο, Τηλ. 210 3303192, καθημερινά, ώρες 10.30 – 18.30, με την Αστυνομική Ταυτότητα και ό,τι άλλο προβλέπουν τα ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ.
- Αν είστε κάτοικος εκτός Αθηνών θα παραλάβετε το αντίτυπο Ταχυδρομικά.
- Δύο τυχεροί θα πάρουν από ένα αντίτυπο του βιβλίου.
- Δεν μπορεί να γίνει αποστολή στο εξωτερικό.
- Παρακαλούμε να συμπληρώνετε τα στοιχεία σας (όνομα – επώνυμο – διεύθυνση) με ελληνικούς χαρακτήρες.
- Τα στοιχεία που έχουν γραφτεί σε Greeklish, ΔΕΝ συμπεριλαμβάνονται στην κλήρωση.
Καλή Τϋχη!!!
