«Ζω για να γράφω. Και γράφω για να ζω»
ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΔΩΡΕΑΝ ΑΝΤΙΤΥΠΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Σε μια εποχή που η εγκληματικότητα και το μπούλινγκ μεταξύ ανηλίκων θεωρούνται από τα σημαντικότερα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας, ένα μυθιστόρημα, σαν έτοιμο από καιρό, ανοίγει την αυλαία στη δεκαετία του ’60.
Ο Παύλος Κάγιος, ένας από τους πιο τολμηρούς και ευαίσθητους συγγραφείς της γενιάς του, με το έβδομο βιβλίο του που έχει τίτλο «Απάλλαξέ με» (Εκδ. 24 γράμματα) αποδεικνύει ότι εκτός από τόλμη και ευαισθησία, διαθέτει και ισχυρή διαίσθηση να προσλαμβάνει νωρίς τα μηνύματα των καιρών.
Συνέντευξη στην Ελπίδα Πασαμιχάλη
Οι απαγορευμένοι έρωτες, οι καταπιεσμένοι πόθοι, η φυλακισμένη ιδιαιτερότητα, ο κοινωνικός στιγματισμός, όλοι εκείνοι οι δαίμονες που οι περισσότεροι τους ξορκίζουν, ζητώντας την καταδίωξη, τον εκφοβισμό και τη θανάτωσή τους στην πυρά, αναδύονται και γίνονται ο καθρέπτης και το προπατορικό αμάρτημα του σήμερα.
Ο Παύλος Κάγιος μιλά στο Book Bar για το «Απάλλαξέ με» , για τη σχέση του με τη γραφή και για τους βασανισμένους του ήρωες, που μέχρι σήμερα αναζητούν την ελευθερία, τη λύτρωση και την αποδοχή.
- Ποια ήταν η εσωτερική ανάγκη ή αλλιώς η πρώτη ύλη που τροφοδότησε τη δημιουργία του νέου σου μυθιστορήματος «Απάλλαξέ με»;
Η εσωτερική μου αμφισβήτηση και η πάλη με τα φαντάσματα και τους εφιάλτες στο κατά πόσο ο άνθρωπος και η κοινωνία «πάνε μπροστά», γίνονται καλύτεροι και νοιάζονται ο ένας τον άλλον. Τη μια βλέπω το θέμα αισιόδοξα και την άλλη με πιάνει απογοήτευση.
- Πως γεννήθηκαν οι κεντρικοί ήρωες ο Δημοσθένης, ο Μιχάλης, η χήρα Αλέκα; Υπήρξαν κάποια πραγματικά, υπαρκτά πρόσωπα που έδωσαν το έναυσμα για τη δημιουργία τους;
Οι ήρωες όλων των βιβλίων μου, νιώθω να είναι σπαρμένοι μέσα στη κοινωνία και να περιμένω να φυτρώσουν. Κάποιοι θεριεύουν, κάποιοι μένουν καχεκτικοί και κάποιοι δεν ξεμυτίζουν στο φως…
Ο Δημοσθένης και ο Μιχάλης που από τα μικρά τους χρόνια -εκεί στη δεκαετία του ’60– δέχονται άγριο εκφοβισμό – μπούλινγκ που είχα υποστεί κι εγώ στα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια και, δυστυχώς στις μέρες μας είναι σε έξαρση και πάλι, καθώς φαίνεται να κατοικεί μονίμως στη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης ύπαρξης .
Σανίδα σωτηρίας για τον Δημοσθένη, στέκεται η μαύρη ρεμπέτισσα Χήρα Αλέκα -πρόσωπο -κλειδί της ιστορίας που στο μουσικό στέκι της στο Μεταξουργείο, «Ραντεβού στη Μεσόγειο», του εμφυσά θάρρος προσπαθώντας να τον μάθει να αποδεχτεί και να αγαπήσει την διαφορετικότητά του. Όσο για την Ελένη, έχει περάσει τα δικά της σκοτάδια με απωθημένο ερωτισμό για τον πατριό της, και προσπαθεί με τον έρωτά της στον Δημοσθένη να ξεφύγει από αυτή την εμμονή της και να βγάλει κι αυτόν από την δική του απομόνωση χαρίζοντάς του ένα αγόρι. Μένει ο αλμπίνο Μιχάλης, ο καταπιεσμένος πόθος του Δημοσθένη που ούτε ο ένας, ούτε ο άλλος, τολμούν να ομολογήσουν τον έρωτά τους…
«Ζω για να γράφω. Και γράφω για να ζω»
- Υπάρχουν στοιχεία βιωματικά στην αφήγηση;
Εδώ μέσα υπάρχουν όλες οι ανάσες της ζωής μου. Όλες οι αγωνίες και τα καρδιοχτύπια . Όλα τα ερωτήματα.
Και οι απαντήσεις; Σήμερα, αναρωτιέμαι στο κατά πόσο υπάρχουν απαντήσεις στα ερωτήματα της ζωής. Ο καθένας μας, το πιο πιθανόν, ψάχνει τη δική του απάντηση στο γρίφο της ζωής. Είναι μια ωραία ανηφόρα η ζωή και την ευχαριστώ που είμαι υγιής και την ανεβαίνω αξιώνοντάς με να κάνω αυτά που αγαπάω.
- Θα ήθελες να μας μιλήσεις για τη σχέση σου με τη γραφή;
Η αγάπη του γραψίματος, είναι η σταθερά της καθημερινότητάς μου από τα 15μου χρόνια μέχρι σήμερα… ‘Όλα άρχισαν εκεί στις αρχές της δεκαετίας του ’70 όταν σε ηλικία 16 χρονών πήρα μέρος σ’ έναν διαγωνισμό που έκαναν οι εκδόσεις Κάλβος και ένα διήγημά μου βραβεύτηκε και δημοσιεύτηκε στο βιβλίο με τίτλο Διήγημα ’70.
Μια ζωή διαβάζω λογοτεχνία και βλέπω κινηματογράφο. Από δε το 1991 όπου στην κυριολεξία «πήγα κι ήρθα» σ’ ένα τροχαίο δυστύχημα που κόστισε τη ζωή στον καλύτερό μου φίλο Λευτέρη Κυπραίο, στον άνθρωπο που έχω αφιερώσει τα τρία πρώτα βιβλία μου, γράφω ασταμάτητα. Ήμουν, επίσης, τυχερός, τότε, γιατί είχα δίπλα μου τα αδέλφια μου και τους φίλους μου. Στους φίλους μου έχω αφιερώσει και το τωρινό βιβλίο μου.
Τελειώνοντας, θέλω να πω πως γράφω, σημαίνει για μένα: Δίνω νόημα στην ύπαρξή μου! Ζω για να γράφω. Και γράφω για να ζω. Και δεν έχει καμιά σημασία αν συνέχεια θα τυπώνονται βιβλία μου. Σημασία έχει να αγαπώ. Και να γράφω.
- Γιατί ο τίτλος «Απάλλαξέ με»; Από τι θέλουν να απαλλαγούν οι ήρωες του βιβλίου;
Στο «δαντικό» φινάλε, φωνάζουν «Απάλλαξέ με» : από την ασχήμια, την βαρβαρότητα της ανθρώπινης ψυχής, την αχαριστία, την δίχως έλεος σκληρότητα που οδηγεί στην συντριβή και στην αυτοκαταστροφή της ανθρώπινης ύπαρξης. Η ιστορία του «Απάλλαξέ με» συνοδεύεται από ένα τραγούδι που λέει η ρεμπέτισσα χήρα Αλέκα στον ήρωα. Ο Γιάννης Λεονταρίτης έχει γράψει τη μουσική, η Μάρθα- Σπυριδούλα Κατσαρού τους στίχους και το ερμηνεύει η Μαριλένα Ευστρατίου .Το τραγούδι είναι ανεβασμένο στο you tube με τον τίτλο «Απάλλαξέ με».
Το ονόμασα «Απάλλαξέ με» νιώθοντας ότι έφτασε η στιγμή να απαλλαγώ από πολλά βαρίδια που ασχημαίνουν τη ζωή. Αυτόν τον αγώνα δίνουν και οι ήρωές του.
«Όλο περισσότερο, εθιζόμαστε στην απάθεια»
- Στο μυθιστόρημα ξεδιπλώνεται ο εφιάλτης του κοινωνικού στιγματισμού και εκφοβισμού που βιώνουν οι βασικοί ήρωες τη δεκαετία του ’60. Αναλύοντας το φαινόμενο διαπιστώνεις ομοιότητες ανάμεσα σε εκείνο και σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε μπούλινγκ;
Ωχριά ο τότε εκφοβισμός στην αγριότητα και ασπλαχνία που εξαπλώνεται στις σημερινές κοινωνίες -παγκοσμίως. Και το χειρότερο, είναι η πλήρης αδιαφορία και απάθεια του κόσμου. Λες κι όλο περισσότερο, εθιζόμαστε στην απάθεια.
- Πως θα εξηγούσες το γεγονός ότι θύτες αλλά και θύματα του εκφοβισμού είναι παιδιά που βρίσκονται σε τόσο νεαρή και τρυφερή ηλικία; Τι τροφοδοτεί αυτές τις επιθετικές συμπεριφορές;
«Εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω» που έλεγε κι η Γαλάτεια Καζαντζάκη… Αυτά που βλέπουν τα παιδιά στα σπίτια τους, στην κοινωνία, αυτά μεταφέρουν και στη δική τους καθημερινότητα και στις σχέσεις τους με τους συνομήλικούς τους. Αυτό ίσχυε τη δεκαετία του ΄60, σήμερα με την τηλεόραση, το διαδίκτυο και το ίντερνετ, κάθε έλεγχος έχει χαθεί. Αν τότε, η οικογένεια κατάφερνε να ημερεύει την μέσα μας αγριότητα, σήμερα είναι πολύ ανίσχυρη μπροστά στο αδηφάγο σύστημα του καταναλωτισμού που είναι ικανό να φάει και μας τους ίδιους, να μας φτύσει και να μας ξαναπλάσει με πλήρη αναισθησία.
- Παρατηρώντας το φαινόμενο διαχρονικά πιστεύεις πως έχει αλλάξει κάτι από τότε μέχρι σήμερα προς το καλύτερο;
Δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί να εξημερωθεί η ανθρώπινη φύση. Πόσο η ευμάρεια και η καλύτερη διαβίωση του ανθρώπου στη Δύση, έχει μειώσει την μέσα μας αγριότητα; Βλέπω, βέβαια, πως σήμερα, ένα μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού ζει πιο υποφερτά από παλιά.
- Σήμερα, παρατηρούμε μια εξωφρενική αύξηση της εγκληματικότητας και του μπούλινγκ. Πιστεύεις ότι αυτό σχετίζεται με την περίοδο της οικονομικής κρίσης, των μνημονίων και στη συνέχεια και της καραντίνας λόγω covid που περάσαμε;
Από τη μια καλυτερεύει το βιοτικό επίπεδο του ανθρώπου, αλλά από την άλλη σε αφήνει άφωνο η εξέλιξη και τα οργιώδη άλματα που κάνει η φαντασία του ανθρώπου στην εγκληματικότητα.
- Την ίδια στιγμή αφθονούν οι εκκλήσεις των ειδικών για «αποδοχή της διαφορετικότητας» και «ανοχή». Πιστεύεις ότι οι οδηγίες αυτές βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση; Μπορούν να βοηθήσουν;
Δεν ξέρω. Θέλω να ελπίζω πως κάπως συγκρατούν τα άγρια ένστικτά μας. Αλλά ας μην έχουμε κι αυταπάτες. Όσο δεν μειώνονται οι οικονομικές διαφορές στις απολαβές των ανθρώπων, τόσο δεν θα λιγοστεύουν οι αγριότητες. Ο πολύς ο κόσμος σου λέει «μας δουλεύουν ψιλό γαζί λέγοντας μας τέτοιες μπαρούφες για περνάνε αυτοί καλύτερα».
«Ο άνθρωπος είναι ικανός για το καλύτερο και για το χειρότερο»
- Η «επανάσταση της τεχνολογίας» που ακολούθησε τη δεκαετία του ’60 με αλματώδεις ρυθμούς, πως πιστεύεις ότι έχει λειτουργήσει τελικά; Δεν έχει «εξευγενίσει» τους ανθρώπους;
Όλα αυτά είναι σλόγκαν δεν ξέρω μέχρι πιο σημείο μπορεί να «εξευγενιστεί» η ανθρώπινη φύση που μέσα της συνυπάρχουν και παλεύουν λυσσαλέα το καλό με το κακό, το δίκιο με το άδικο, η αλήθεια με το ψέμα. Σήμερα, οι στατιστικές δείχνουν πως έχουν αυξηθεί οι ανισότητες μεταξύ πλούσιων χωρών και φτωχών, πως όλο και μεγαλύτερα ποσοστά ανθρώπων ζουν κάτω από το όριο φτώχειας και ανέχειας.
Ως γνωστό, ο άνθρωπος είναι ικανός για το καλύτερο και το χειρότερο. Τη μια σε γεμίζει χαρά και την άλλη σου μαυρίζουν τη καρδιά οι αγριότητές του. Κι όλα αυτά λόγω … μυαλού. Το μυαλό είναι αυτό που έκανε κυρίαρχο ον τον άνθρωπο πάνω στη φύση του πλανήτη μας. Ας ευχηθούμε, μόνο, να μην είναι κι αυτό που θα τον καταστρέψει και θα γίνει το «συμφορά από το πολύ μυαλό» για το ανθρώπινο γένος.
«Νοσταλγώ το δικαίωμα στην αθωότητα»
- Συγκρίνοντας εκείνη την εποχή με τη σημερινή αισθάνεσαι λύτρωση, ότι «απαλλαγήκαμε» ή ανησυχία;
Αδιέξοδο και ασφυκτικό εγκλωβισμό νιώθω καθώς σήμερα, τα «κέντρα αποφάσεων» ξέρουν ανά πάσα στιγμή μέχρι και πότε … κλάνουμε. Έχουν φτάσει να εμφυτεύσουν τον «μεγάλο αδελφό» μέσα μας, να ξέρουν ανά πάσα στιγμή τι σκεφτόμαστε και να μας παρακολουθούν ακόμα και στα όνειρα μας!
- Υπάρχει κάτι που θα νοσταλγούσες γιατί έχει χαθεί;
Το δικαίωμα στην αθωότητα. Να απαλλαγούμε από την απληστία και στην αχορτασίλα. Να αγαπήσουμε τους εαυτούς μας.
- Κομβικό και ενεργό ρόλο στην εξέλιξη της υπόθεσης διαδραματίζει ο ίδιος ο συγγραφέας. Γιατί παρεμβαίνει;
Είναι απελπισμένος και γράφει για να σωθεί, θέλοντας να πιστεύει ότι έτσι κάνει ψυχανάλυση που θα τον βγάλει σε μια αυτογνωσία. Παρεμβαίνει πιάνοντας κι ο ίδιος τον εαυτό του από τα μαλλιά του για να μη πνιγεί κι αυτός και οι ήρωες.
«Ζήτω οι αυταπάτες και τα όνειρα»
- Προς το τέλος του βιβλίου η κατάσταση κυριολεκτικά εκτροχιάζεται. Η παράλογη βία και τα άγρια ένστικτα κυριαρχούν. Όλοι εναντίον όλων. Το σκηνικό αυτό αποτελεί κάποιο είδος πρόβλεψης για το μέλλον;
Επικρατεί μια ατμόσφαιρα εφιαλτικού υπερρεαλισμού μιας καθημερινότητας που ελπίζω να μην επαληθευθεί. Αν και κάποια σημάδια της, διασχίζουν και την δική μας καθημερινότητα…
- Τελικά οι ήρωες θα κατορθώσουν να επιβιώσουν από όλη αυτή την «εξαγρίωση» και με ποιο τρόπο;
Η λύτρωση είναι στο όνειρο. Όταν ονειρεύεσαι, αντέχεις την πραγματικότητα, την ασχήμια και την αγριότητα Έστω κι αν το όνειρο είναι αυταπάτη, φωνάζω: Ζήτω οι αυταπάτες και τα όνειρα!
INFO
Απάλλαξέ με24 γράμματα
Σελ. 462, Τιμή € 22.00
ΠΩΣ ΘΑ ΚΕΡΔΙΣΕΤΕ ΔΩΡΕΑΝ ΕΝΑ ΑΝΤΙΤΥΠΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Απάλλαξέ με, Παύλος Κάγιος, Εκδόσεις 24 γράμματα
ΕΔΩ Συμπληρώστε τη Φόρμα Συμμετοχής
Διαβάστε τους όρους συμμετοχής
- Συμπληρώστε τη Φόρμα Συμμετοχής
- Γράψτε το Ονοματεπώνυμο, την Ταχυδρομική σας διεύθυνση και ένα Κινητό τηλέφωνο επικοινωνίας.
- Δυο τυχεροί θα πάρουν από ένα αντίτυπο του βιβλίου από τον Εκδοτικό Οίκο 24 γράμματα, τηλ 2106127074, με ΔΩΡΕΑΝ τα έξοδα αποστολής σε όλη την επικράτεια.
- Δεν μπορεί να γίνει αποστολή στο εξωτερικό.
- Παρακαλούμε να συμπληρώνετε τα στοιχεία σας (όνομα,διεύθυνση) με ελληνικούς χαρακτήρες για να αποφεύγονται τα λάθη.
- Μετά τη λήξη του διαγωνισμού τα ονόματα των νικητών θα αναρτηθούν στο Book Bar.
Καλή Τύχη!!!
