Ρωσική λογοτεχνία και λόγια μουσική

Από το όραμα του Πούσκιν στις μελωδίες του Τσαϊκόφσκι

Συνοπτική ξενάγηση σε μια μεγάλη διαδρομή/

Με τη σφραγίδα του ουμανισμού/

Του Γιάννη Ζήβα*

 Η  ρωσική  λογοτεχνία  μας  κληροδότησε  αθάνατα  έργα  τόσο  στην  ποίηση  όσο  και  στην  πεζογραφία  και  στην  δραματουργία. Διακρίνεται  για  την  έμφασή  της  στα  υψηλά  ιδανικά  του  ανθρωπισμού , είναι  δηλαδή  κατ’ εξοχήν  ουμανιστική  η  αποστολή  της.

  Πρέπει  όμως  να  ξεκινήσουμε  την  αναφορά  μας  σ’ αυτήν  με  το  έτος—ορόσημο  988μ.Χ. όταν  λαμβάνει  χώρα  ο  εκχριστιανισμός  των  Ρώς  στην  μητέρα-πόλη  όλων  των  ρωσικών  πόλεων , το  Κίεβο. Οι  ανατολικοί  Σλάβοι  έβαλαν  τις  βάσεις  της  γραπτής  γλώσσας  τους  και  ο  ηγέτης  τους  Βλαδίμηρος  βαφτίστηκε  χριστιανός  ως  πρώτος  των  Ρώς  στον  ποταμό  Βορυσθένη ( σημ. Δνείπερο). Είχε  προηγηθεί  ο  εκχριστιανισμός  των  Μοραβών  και  των  Βουλγάρων  από  τους  ιεράρχες  και  διαφωτιστές  Κύριλλο  και  Μεθόδιο, απεσταλμένους  του  Βυζαντίου.

  Στα  σκοτεινά  χρόνια  του  Μεσαίωνα  κυριαρχούσαν  τα  παραμύθια , τα  ηρωικά  έπη, και  τα  λαϊκά  δρώμενα. Προεξάρχοντα  ρόλο  στα  πολιτιστικά  πράγματα  κατά  τον  Μεσαίωνα  στην  Ρωσία  παίζει — όπως  άλλωστε  και  στην  Δύση, —η  Εκκλησία.

 Παράλληλα  τα  τραγούδια  του  απλού  λαού  διαδίδονται  αφηγούμενα  κατορθώματα,  ερωτικές  περιπέτειες, ιστορικά  γεγονότα. Αρχίζει  να  αναπτύσσεται  μια  πρωτόλεια  δημώδης  μουσική  που  στην  μετέπειτα  εξέλιξή  της  συνοδεύεται  απαραίτητα  από  τον  χορό , που  θα  σφραγίσει  τον  ρωσικό  πολιτισμό. Το  θρησκευτικό  ιδανικό  με  έμπνευση  από  το  μεγαλείο  του  Βυζαντίου  γεννά  με  την  πάροδο  του  χρόνου  ένα  ιδιαίτερο  μέλος  που  ενσαρκώνεται  καλύτερα  από  κάθε  άλλη  μορφή  μουσικής   έκφρασης  στην  χορωδία. Το  χορωδιακό  τραγούδι  σε  συνδυασμό  με  τον  χορό  θα  αποτελέσει  έναν  πυλώνα ,  θα  λέγαμε ,  της  μουσικής  δημιουργίας, τόσο  της  δημώδους  όσο  και  της  λόγιας. 

  Από  τα  χρόνια  του  Μεσαίωνα  εμφανίζονται  γραπτά  μνημεία  πολλά  εκ  των  οποίων  είναι  χρονικά  εκκλησιαστικού  και  γενικότερα  θρησκευτικού  χαρακτήρα , όπως  βίοι  αγίων, συναξάρια  και  ύμνοι. Μεταφράζονται  τα  ευαγγέλια  και  διαδίδονται  αρχικά  από  τους  ιερείς  και  μέσα  στον  λαό  από  στόμα  σε  στόμα . Πριν  την  εισαγωγή  της  τυπογραφίας  στην  ευρύτερη  περιοχή  της   Ρωσίας  γινόταν  χρήση  του  φλοιού  της  σημύδας , όπου  αφού  υφίστατατο  κάποια  κατεργασία , γράφονταν  στα  παλαιά  σλαβικά , κείμενα  θρησκευτικού  κυρίως  χαρακτήρα,

Το  πρώτο  αξιόλογο  κείμενο  της  ρωσικής  γραμματείας  είναι  το  «Χρονικό  για  την  εκστρατεία  του  Ίγκορ», περί   του  αποτυχημένου  πολέμου  του  Πρίγκηπα  Ίγκορ  κατά  των  Πολοβτσών  στα  1185.

 Ακολούθησε  η  ταταρομογγολική  εισβολή  και  κατοχή  του  Ρως  που  διήρκεσε  περίπου  δύο  αιώνες ( μέσα  13^ο– μέσα  15^ου  αιώνα). Μετά  την  μάχη  στα  πεδία  του  Κουλίκοβο  ανακτάται  η  ανεξαρτησία  των  πριγκηπάτων  του  Ρώς, ενώ  παράλληλα  λαμβάνει  χώρα  η  άλωση  της  Κωνσταντινούπολης (1453).  Συνέπεια  αυτού  του  κρίσιμου  ιστορικού  γεγονότος  υπήρξε  η  μετατόπιση  της  στρατηγικής  θέσης  της  Ανατολής  από  την  Κωνσταντινούπλη  στην  Μόσχα, που  επονομάζεται  Τρίτη  Ρώμη.

  Τότε  γράφεται  ένα  έργο  που  αποδεικνύει  το  ενδιαφέρον  των  Ρώς  για  τις  θάλασσες  και  τον  τότε  γνωστό  κόσμο, αλλά  και  την  επιδίωξη    ανακάλυψης  νέων  θαλασσών Το  ταξίδι  στις  τρείς  θάλασσες, του  Νικίτιν  από  το  Τβέρ.

  Τρεις  ήσαν  οι  σημαντικότερες  πόλεις –κέντρα  στο  τέλος  του  Μεσαίωνα  κιαι  στις  αρχές  της  Αναγέννησης  στην  Ρωσία :  το  Κίεβο, η  Μόσχα  και  το  Νόβγκοροντ. Μετά  την  εκδίωξη  των  ταταρομογγόλων  γεννιέται  το  ενοποιημένο  ρωσικό  κράτος  με  επικεφαλής  τον  τσάρο  Ιβάν  τον  Γ’. Αρχίζει  άγριος  αγώνας  επικράτησης  μεταξύ  τσάρου  και  βογιάρων  πράγμα  που  καταγράφεται  στην  λογοτεχνία  με  τον  Ιβάν  Περεσβέτοφ  που  στα  έργο  του  υπερασπίζεται  την  πολιτική  του  τσάρου. Οι  βογιάροι  με  εκπρόσωπο  τον  Αντρέϊ Κούρμπσκι  στην  λογοτεχνία  αμύνονται  στον  συγκεντρωτισμού  του  τσάρου.

 Ο  15^ος  και  16^ος αιώνες  σφραγίζονται  από  θυελλώδη  πολιτικά  γεγονότα  με  κύριο  χαρακτηριστικό  τον  αγώνα  κατά  της  φεουδαρχίας. Η  περίοδος  αυτή  γνωστή  ως  περίοδος  των  ταραχών  σημαδεύτηκε  από  τους  πολέμους  με  τους  Σουηδούς  και  τους  Πολωνούς, οι  οποίοι  απωθήθηκαν  μετά  από  πολύχρονες  συρράξεις . Ο  Ιβάν ο  Δ’ ο  Τρομερός  επεκτείνει  με  κατακτήσεις  εδαφών  την  επικράτεια  της  Ρωσίας  και  επιβάλλει  ένα  καθεστώς  άγριας  τρομοκρατίας.

 Πρωτότυπα  κοσμικής  φύσης  λογοτεχνήματα  εμφανίζονται  από  τον  17^ο  αιώνα  όπου  σατιρίζονται  τα  ήθη  των  τσιφλικάδων  και  της  αυλής. Κατά  την  περίοδο  του  Πέτρου  του  Μεγάλου  εμφανίζονται  οι  μεγάλοι  ρώσοι  διαφωτιστές  όπως  ο   Λομονόσωφ, ( επιστήμονας, φιλόλογος, καλλιτέχνης, ιδρυτής  του  πρώτου  Πανεπιστημίου), ο  Καντεμίρ ( πρώτος  ποιητής  κοσμικής  θεματολογίας), Σουμαρόκωφ  ( ποιητής  και  θεατρικός  συγγραφέας),  που  συνέγραψε  την  πρώτη  κλασσική  τραγωδία (Χόρεφ).  Όλη  αυτή  η  εποχή  χαρακτηρίζεται  από  την  επικράτηση  κλασσικών  προτύπων  μέχρι  που  ο  Χερσακώφ  δημιουργεί  το  πρώτο  ρήγμα  με  την  «Ροσσιγιάντα», έπος  για  την  κατάληψη  του  Καζάν  από  τον  Ιβάν  Δ ‘ τον  Τρομερό.

  Στην  Ρωσία  του  17^ου  αιώνα  και  στις  αρχές  του  18^ο  αιώνα  ανοίγεται  το  παράθυρο  στην  Δύση  μέ  την  θεμελίωση  της  Αγίας  Πετρούπολης  στην  Βαλτική. Ο  Μέγας  Πέτρος  βάζει  τις  βάσεις  της  οικονομικής  και  τεχνικής  ανάπτυξης  της  χώρας .

 Τότε  έχουμε  και  τα  πρώτα  δείγματα  έντεχνης  μουσικής  από  ιταλοσπουδασμένους  συνθέτες  που  εισάγουν  τα  πρότυπα  του  μπαρόκ  και  στην  μουσική  της  Ρωσίας   με  κυριότερους  εκπροσώπους  τους  Μπορτνιάνσκι  και  Μπερεζόφσκι. Η  συνθετική  τους  παλέτα  απλώνεται  σε  μουσική  δωματίου  και  κυρίως  σε  θρησκευτική  μουσική.

  Η  περίοδος  της  Μεγάλης  Αικατερίνης  χαρακτηρίζεται  από  την  μεγάλη  επίδραση  των  γαλλικών  γραμμάτων  αλλά  και  γενικότερα  γαλλικών  προτύπων  στην  ζωή  και  στην  καλλιτεχνική  δραστηριότητα. Η  ίδια  η  αυτοκράτειρα  ήταν  συγγραφέας  και  εξέδιδε  και  περιοδικό  το  «Σπεκτατέρ».

   Οι  μεγάλοι  συγγραφείς  της  εποχής  ασχολούνται  έντονα   με  το  κοινωνικό πρόβλημα  , δηλαδή  την  κατάσταση  της  κοινωνίας  στην   ακόμη  δεσπόζουσα  φεουδαρχία. Οι  Νοβίκωφ,  Φονβίζεν  και  Ντερζάβιν  γράφουν  σημαντικά  έργα  που  καυτηριάζουν  την  αδικία  και  την  αθλιότητα  της   τσαρικής  αυλής  και  των  γαιοκτημόνων.

  Ο  Ριλέγεφ  ήταν  ο  συγγραφέας  που  όσο  κανένας  άλλος  έθιξε  τα  προβλήματα  της  κοινωνικής  αδικίας  και  εκμετάλλευσης , καθώς  και  ο  Ραντίτσεφ  με  το  θεμελιακό  του  έργο  «Από  την  Μόσχα  στο  Πετερμπούργκ».

  Ο  Καραμζίν  είναι  ο  συγγραφέας  της  εποχής  που  απασχολείται  περισσότερο  με  την  περιγραφή  του  συναισθήματος   και  των  ψυχικών  διαθέσεων  παρά  της  πραγματικότητας.

 Στις  αρχές  του  19^ο  αιώνα   εμφανίζεται   η  μεγαλύτερη  ίσως  μορφή  στα  ρωσικά  γράμματα  ο  Αλεξάντρ  Σεργκέγεβιτς  Πούσκιν (1799-1837). Πνεύμα  μεγάλου  οράματος , στα  έργα  του  ξεδιπλώνει  όλη  την  κοινωνική  κλίμακα  και  περιγράφει  και  διατυπώνει  την  ενότητα  ιδεών  και   χαρακτήρων. Κυριαρχία  του  γλωσσικού  οργάνου  με  εκπληκτική  μαεστρία . Διαμορφωτής  ουσιαστικά  της  νέας  ρωσικής  γλώσσας. ( Μπρούτζινος  καβαλλάρης, Ευγένιος  Ονιέγκιν,  Ο   δεσμώτης  του  Καυκάσου   Η  κόρη  του  καπετάνιου,  Κόμης  Νούλιν, Ντάμα   Πίκα. ).

  Ο   Μιχαήλ  Λέρμοντωφ  υπήρξε  ποιητής  με  πηγή  έμπνευσής  του  τον   Καύκασο  όπου  έζησε  μεγάλο  μέρος  της  ζωής  του.

  Ο  Ιβάν  Κρυλώφ  με  έμπνευσή  του  τον  Λαφανταίν  συγγράφει   τους  δικούς  του  ‘ «Μύθους».

 Ο  Νικολάϊ  Γκόγκολ  υπήρξε  ο  μεγαλύτερος  συγγραφέας  της  Ρωσίας  μετά  τον  Πούσκιν  στο  πρώτο  μισό  τους  19^ου  αιώνα.  (Επιθεωρητής, η  Χλαίνη, Νεκρές  Ψυχές, Ταράς  Μπούλμπα).

  Ο  Αλεξάντρ  Οστρόφσκι  διηγηματογράφος  και  θεατρικός  συγγραφέας  υπήρξε  μία  άλλη  κορυφή  στα  μισά  του  19^ου  αιώνα , ιδρυτής  του  Μικρού  Θεάτρου  της  Μόσχας. Καυτηριάζει  την  χυδαιότητα  στις  συναλλαγές  των  εμπόρων.

  Στην  μουσική  τότε  εμφανίζεται  ο  θεμελιωτής  της  κλασσικής  ρωσικής  μουσικής   Μιχαήλ  Ιβάνοβιτς  Γκλίνκα , ο  οποίος  επηρεασμένος  από  την  ιταλική  μουσική  στα  πρώτα  του  έργα  φέρει  έντονη  την  σφραγίδα  της . Αργότερα  συνθέτει   έργα  ηρωικού  και  επικού  χαρακτήρα  όπως  η  όπερα  «Ιβάν  Σουσάνιν»  ή  « Η  ζωή  για  τον  Τσάρο»  και  «Ρουσλάνος  και  Λιουντμίλα». Ακολούθως  εμφανίζεται  ο  Νταργκομίσκι  με  δύο  σημαντικές  όπερες  «Ρουσάλκα»  και  «Πέτρινος  μουσαφίρης».

  Ο  μεγάλος  ποιητής  Νεκράσωφ  αγκαλιάζει  με  μεγάλη  στοργή  την  μάνα  Ρωσία  εκθέτοντας  την  αγριότητα  της  εκμετάλλευσης  των  κολλίγων  και  την  απληστία  των  τσιφλικάδων. Η  πένα  του  είναι  εξόχως  συγκινητική  και  συγκλονίζει  ο  ελεγειακός  του  στίχος.

  Αξίζει  ιδιαίτερη  αναφορά  στο  έργο  του  μεγάλου  κριτικού  λογοτεχνίας  της  εποχής  Μπελίνσκι   που  ήταν  τρόπον  τινά  η  φωνή  που  ενοποιούσε  τα  χαρακτηριστικά  της  λογοτεχνίας  της  εποχής  του.

  Ο  επιφανέστερος  συγγραφέας  των  μέσων  του  19^ου  αιώνα  είναι  αναμφισβήτητα  ο   Φιόντορ  Ντοστογιέφσκι, ανατόμος  της  ψυχής  και  λεπτολόγος  στην  περιγραφή  της  κοινωνικής  κατάστασης  της  εποχής  του .         ( Το  υπόγειο, Ο  Ηλίθιος, ο  Παίκτης, οι  Δαιμονισμένοι  και  Έγκλημα  και  Τιμωρία).

  Ο  Ιβάν  Τουργκένιεφ  έχει  μια  ευαίσθητη  ματιά  στα  κοινωνικά  ζητήματα  και  παρουσιάζει  τους  δουλοπαροίκους  ανώτερους  των  κυρίων  τους. ( Σημειώσεις  ενός  κυνηγού, Πατέρες  και  γιοί, Καπνός, Παρθένα  γή ).

  Ο  Λέων   Τολστόϊ  ήταν  μια  μεγαλοφυΐα  που  αποτυπώνει  την  ζωντανή  πραγματικότητα  με  μεγάλη  ενάργεια  αλλά  και  φιλοσοφική  προσέγγιση. ( Άννα  Καρένινα , Πόλεμος  και  Ειρήνη, Σονάτα  Κρόυτσερ, Ο  θάνατος  του  Ιβάν  Ιλίτς).

 Ο   Ιβάν  Γκοντσαρώφ  απέδωσε  σε  όλο  της  το  μεγαλείο  την  οκνηρία  στο   πρόσωπο  του  Ομπλόμωφ, με  χαρακτηριστικές  πινελιές  της  ρωσικής  φύσης.

 Ο  Σαλτικώφ  Στσεντρίν  ήταν  σατιρικός  μεγάλου  βεληνεκούς  με  κυριότερο  έργο  του  την  «Οικογένεια  Γκολοβλιώφ»

  Στην  δραματουργία  πρέπει  να  αναφέρουμε  τον  Αλεξάντρ  Γκριμπογέντωφ         (Συμφορά  από  το  πολύ  μυαλό).

  Ο   Αντών  Τσέχωφ  ήταν  γιατρός  το  επάγγελμα  αλλά  αφιερώθηκε  παράλληλα  στην  λογοτεχνία . Αριστοτέχνης  στο  διήγημα  έγραψε  δεκάδες  μικρά  και  μεγάλα  διηγήματα  αλλά  και  σπουδαία  θεατρικά  έργα  (  Τρείς  Αδελφές,  Ο  Γλάρος,  ο  Θείος  Βάνια , ο  Βυσσινόκηπος).. Έζησε  στην  περίοδο  της  απογοήτευσης  θα  μπορούσαμε  να  πούμε  γιατί  διαψεύστηκαν  οι  ελπίδες  κοινωνικής  αλλαγής  άν  και  είχε  καταργηθεί  το  φεουδαρχικό  δίκαιο ,  αλλά  μόνο  επίσημα  δηλαδή   «στα  χαρτιά»( 1861).

  Στην  μουσική   λαμβάνει  χώρα  η  ίδρυση  των  Ωδείων  της  Αγίας  Πετρούπολης  και  της  Μόσχας  από  τους  εβραίους  αδελφούς  μουσικούς  Αντόν  και  Νικολάϊ  Ρουμπινστάϊν  αντίστοιχα.  Εμφανίζεται  παράλληλα  η  λεγόμενη  «Ομάδα  των  Πέντε», δηλαδή  των  Μπαλάκιρεφ, Κιούί, Μούσοργκσκι, Μποροντίν  κα  Ρίμσκι  Κόρσακωφ), Είναι  οι  συνθέτες  που  ασχολούνται  ερασιτεχνικά  με  την  μουσική  γιατί  ασκούσαν   άλλα  επαγγέλματα  και  βασίζονται  στα  ρωσικά  λαϊκά  μουσικά  θέματα  για  να  συνθέσουν  μεγάλης  πνοής  έργα  ( Όπερες, συμφωνίες, μουσική  δωματιου, κοντσέρτα ).

 Ταυτόχρονα  εμφανίζεται  ο  διασημότερος  συνθέτης  της  Ρωσίας  του  δεύτερου  μισού  του  19^ου  αιώνα  Πιότρ  Ιλίτς  Τσαίκόφσκι  (1840-1893), που  χαρακτηρίζεται  στο   έργο  του  από  την  σύζευξη  του  ρωσικού  λαϊκού  χρώματος  με  την  δυτική  αισθητική  με  επηρεασμό  από  την  γερμανική  ρομαντική  σχολή  και  στο  μπαλέτο  από  το   γαλλικό  πνεύμα, Διακρίνεται  για  το  έντονο  πάθος  και  την  μελωδικότητα  στα  έργα  του  με  χαρακτηριστική  την  συγκινησιακή  φόρτιση  στην  πλειονότητα  αυτών.  (Έυγένιος  Ονιέγκιν, Ντάμα  Πίκα, Συμφωνίες  , Κοντσέρτα , μουσική  δωματίου, ρομάντσες   και  μπαλέτα : Λίμνη  των  Κύκνων, Η  ωραία  κοιμωνμένη, Καρυοθραύστης).  Τα  βήματά  του  ακολουθούν   οι  Αρένσκι  και  Ραχαμάνινωφ  με  το  πλούσιο  πιανιστικό  ρεπερτόριο.

  Στο  μεταίχμιο  των  19^ου  και  20^οου  αιώνα  εμφανίζεται  ο  Μαξίμ  Γκόρκι , συγγραφέας  με  μεγάλο  εύρος  που  σκύβει  με  επαναστατικό  πνεύμα  επάνω  στα  κοινωνικά  προβλήματα ( οι  Μικροαστοί, Στον  Βυθό, Η  Μάνα , τα  Πανεπιστήμιά  μου).

  Σπουδαίοι  λογοτέχνες  της  περιόδου  είναι  επίσης  οι  Κουπρίν, Κορολένκο  και  Μπούνιν, βραβευμένος  με  Νόμπελ  Λογοτεχνίας.

  Στα  πρώτα  χρόνια  του  20^ου   αιώνα  εμφανίζεται  ο  συμβολισμός  που  θεωρεί  ότι  ο  κόσμος  είναι  ένα  σύνολο  από  σύμβολα  που  απεικονίζουν  μεταφυσικές  πραγματικότητες. Αξιολογότερος  εκπρόσωπος  αυτής  της  σχολής  υπήρξε  ο  Μπλόκ ( Οι  δώδεκα).

  Ένα  άλλο  ρεύμα  στην  λογοτεχνία  του  εικοστού  αιώνα  ήταν  ο  ακμεϊσμός  που  απέδιδε  μεγάλη  αξία  στην  τεχνική  δεξιότητα  και  στην  σαφήνεια  της  έκφρασης. ( Γκουμιλιώφ,  Άννα  Αχμάτοβα).

   Εικονοκλαστικό  κίνημα  της  περιόδου  ήταν  ο  φουτουρισμός  που  σπάζει  τα  στεγανά   της  φόρμας  και  προσγειώνει  τον  αναγνώστη  στην  πραγματικότητα  του  μηχανικού  πολιτισμού . Κύριος  εκπρόσωπος  ο   Βλαντίμιρ  Μαγιακόφσκι      ( Κοριός, Λουτρό,). Απογοητευμένος  από  την  εξέλιξη  των  πραγμάτων  της  νέας  σοβιετικής  εξουσίας  αυτοκτόνησε.

  Η  Οχτωβριανή  επανάσταση  έφερε  αλλαγές  και  στην  λογοτεχνία  όπου  εμφανίζονται  συγγραφείς  με  επαναστατικό  πνεύμα  ( Μπαμπέλ,  Λεόνωφ, Ολέσα , Φαντέγεφ).

 Ακολουθεί  η  σταλινική  περίοδος  όπου  μετά  από  ένα  φιλελεύθερο  διάλειμμα  επιβάλλεται  η  βίαιη  κολλεχτιβοποίηση  και  ο  σοσιαλιστικός  ρεαλισμός, ως  το  μόνο  αποδεκτό  λογοτεχνικό  και  καλλιτεχνικό  κίνημα. Κύριος  εκπρόσωπος  αυτής  της  σχολής  υπήρξε  στα  λογοτεχνικά  πράγματα  ο  Νικολάι  Οστρόφσκι  ( Πώς  δενότανε  το  ατσάλι ).

  Όλοι  πρέπει  να  ευθυγραμμισθούν  με  τις  επιταγές  του  κόμματος  που  εκφράζεται  κυρίως  μέσα  από  τις  ντιρεκτίβες  του  κομμισάριου  στα   πολιτιστικά  Ζντάνωφ.

  Κύμα  διώξεων, φυλακίσεων, εξοριών  και  εκτελέσεων  ακολουθεί  με  μοιραία  την  έκφραση  και  στην  λογοτεχνία  αυτής  της  κατάστασης . Οι  Παστερνάκ,  και  Σολζενίτσιν  εκφράζουν  με  τα  έργα  τους  την  αντίθεση  στην  φίμωση  του  πνεύματος  και   τα  έργα τους  είτε  απαγορεύονται  είτε  αποκηρύσσονται  ενώ  τα  περισσότερα  εξ  αυτών  εκδίδονται  στην  Δύση.

  Μετά  τον  Στάλιν  ακολουθεί  μία  περίοδος  φιλελευθεροποίησης   με  τα  έργα  των  Βοϊνόβιτς  και  Βλαντίμωφ, καθώς  και  του  μεγάλου  ποιητή Γιεβγένι  Γειφτουσένκο.

  Υπάρχει  και  μία  μερίδα  συγγραφέων  που  αναπαριστούν  και  θίγουν  τα  προβλήματα   στο  χωριό, στα  κολχόζ  και  στα  σοβχόζ  . Εκπρόσωποι  αυτού  του  ρεύματος  είναι  οι  Αμπράμωφ, Μπελώφ  και  Ρασπούτιν.

  Στον  εικοστό  αιώνα  έχουμε  σημαντική  εξέλιξη  στα  μουσικά  πράγματα  με  τις  ρηξικέλευθες  συνθέσεις  του  Ίγκορ  Στραβίνσκι, ( Το  πουλί  της  φωτιάς, Ιεροτελεστία  της  Άνοιξης, Πετρούσκα, Χαρτοπαιξία,)  (πολλά  κοντσέρτα  και  μουσική  δωματιίου).  Ο  Αλεξάντρ  Γκλαζουνώφ  υπήρξε  μεγάλος  συνθέτης  μουσικής  μπαλέτου   και  κοντσέρτων. Ο  Σκριάμπιν  εκφράζει  τον  μυστικισμό  στην  μουσική. Ο  Σεργκέϊ  Προκόφιεφ  υπήρξε  συνθέτης  πολυγραφότατος  με  πολλές  συνθέσεις  για  πιάνο, συμφωνίες  , όπερες  και   μπαλέτα.

  Οι  Γκλιέρ  και  Χατσατουριάν  αποτελούν  εκφραστές  των  επαναστατικών  ιδεωδών  στην  μουσική, ενώ  ο  Ντμίτρι  Σοστακόβιτς  κατ’ εξοχήν  σοβιετικός  συνθέτης  αγκαλιάζει  με  την  συνθετική  του  πέννα  μία  μεγάλη  γκάμα  μουσικών  μορφών  και  δίνει  τον  τόνο  σε  ένα  φωτεινό  μέλλον  αισιοδοξίας  αλλά  και  περίσκεψης. Το  έργο  του  είναι  τεράστιο  και  χαρακτηρίζεται  από  μεγάλο  πλούτο  εκφραστικών  μέσων.

  Η  μετά  την  περεστρόϊκα  εποχή  χαρακτηρίζεται  από  συγγραφείς  που  ξεσκεπάζουν  τα  όσα  κάλυπτε  η  σοβιετική  περίοδος  αλλά  συνάμα  με  έναν  σύγχρονο  προβληματισμό  δείχνουν  τον  δρόμο  για  μία  αναγκαία  κοινωνική  αυτοσυνειδησία  και   εξάλειψη  της  απολίτικης  στάσης  καθώς  και  καυτηριασμό  και  σάτιρα  των  νεόπλουτων  Ρώσων.

info@bookbar.gr

ΒΙΟ

Ο Γιάννης Ζήβας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957. Σπούδασε στη Νομική Σχολή και εργάστηκε ως δικηγόρος.  Είναι διπλωματούχος  της αγγλικής, ρωσική;, ισπανικής, ιταλικής  και βουλγαρικής γλώσσας. Έχει εργαστεί  ως καθηγητής  ρωσικών, ισπανικών και ιταλικών σε φροντιστήρια ξένων γλωσσών και μεταφράζει κείμενα δημοσιογραφικού περιεχομένου για εφημερίδες και περιοδικά.  Αυτή την εποχή μεταφράζει από τα ρωσικά το έργο του Πιότρ Αλεξέγιεβιτς Κροπότκιν «Σημειώσεις ενός επαναστάτη».