«Η σχέση με τη λογοτεχνία είναι ευλογημένη»
«Ποτέ δεν θα μπορούσα να φανταστώ ότι θα ήμουν φεμινίστρια» δηλώνει η συγγραφέας Ελένη Σαραντίτη και εξηγεί ότι οι γυναίκες στη Λακωνία από όπου κατάγεται ποτέ δεν ήταν αδικημένες. Έχοντας στο ενεργητικό της δεκατέσσερα βιβλία, έξι από τα οποία είναι για παιδιά και νέους και τα υπόλοιπα για ενήλικες, η Ελένη Σαραντίτη δεν δέχεται τον όρο «γυναικεία λογοτεχνία» και τονίζει ότι πιστεύει στην ευαισθησία των αντρών. Η συγγραφέας μιλά για τον κόπο και τη μοναξιά που συνεπάγεται η ζωή του συγγραφέα, για τις μεγάλες χαρές με τις οποίες τον αποζημιώνει και για τους ήρωες των βιβλίων της που μοιάζουν με τους … έρωτες, μόνο που αυτοί δεν πληγώνουν…
Συνέντευξη στην Ελπίδα Πασαμιχάλη
Γεννιέται κανείς συγγραφέας ή γίνεται;
Σίγουρα υπάρχουν σπέρματα εκ γενετής που καλλιεργούνται. Στη δική μου περίπτωση καθοριστικό ρόλο έπαιξε ο πατέρας μου, που ήταν ναυτικός και είχε απέραντη φαντασία. Όταν ερχόταν από τα ταξίδια, μας έλεγε ιστορίες για νησιά, για γοργόνες, για κοράλλια. Στα χρόνια εκείνα στην επαρχία υπήρχε ακόμη κοινότητα. Τα βράδια του καλοκαιριού για να δροσιστούμε καθόμασταν στα πεζοδρόμια, στα σταυροδρόμια, στις αυλές και ερχόντουσαν οι ηλικιωμένες και μας λέγανε παραμύθια.
Πότε αρχίσατε να γράφετε;
Έκανα τις πρώτες μου ιστορίες 5-6 ετών. Έγραφα από πολύ νωρίς και νομίζω κακώς. Το λέω και στα παιδιά σήμερα να μη βιαστούνε να δημοσιεύσουν.
Σήμερα, με την εισβολή της τηλεόρασης, υπάρχουν πολλά τα παιδιά που θέλουν να γίνουν συγγραφείς;
Επειδή επισκέπτομαι πολλά σχολεία βλέπω στα παιδιά μας μία ποιότητα που με εκπλήσσει. Στην ουσία υπάρχουν πολλά παιδιά που αγαπούν το βιβλίο, που αγαπούν τις ιστορίες, το ρομαντισμό, την αγάπη, τη συντροφικότητα. Τα περισσότερα παιδιά έχουν μέσα τους αγαθότητα και περιμένουν το ωραίο και το καλό. Λατρεύουν το βιβλίο και το όνειρο.
Ο συγγραφέας είναι ένα ακόμη επάγγελμα;
Για μένα ναι. Η συγγραφή όμως είναι μία απόλυτη μοναξιά. Οκτώ με δέκα ώρες την ημέρα είμαι στον υπολογιστή. Δεν ξέρω αν το αποφασίζει εύκολα κάποιος να απαρνηθεί τις εξόδους, τα πάρτι, τις παρέες, τις συναυλίες για να γράφει. Όμως για μένα είναι ένα επάγγελμα ζωογόνο. Μου δίνει πολύ μεγάλη ενέργεια.
Πώς γεννιέται η ιδέα για ένα βιβλίο;
Είναι σαν να ξυπνάει κάτι μέσα μου. Έχω ακούσει κάτι, έχω ζήσει κάτι. Δεν το διώχνω, το κρατάω. Μετά έρχεται μια στιγμή που μεγαλώνει και αισθάνομαι ότι πρέπει να το πω. Όταν όμως ξεκινήσω ξεπηδούν εκατοντάδες άλλα. Ποτέ δεν είχα πρόβλημα έμπνευσης. Το θέμα είναι να έλθει η ώρα.
Πώς νοιώθετε όταν ολοκληρώνετε ένα βιβλίο;
Το κενό μου είναι όταν τελειώνω. Τότε με κυνηγάνε οι ήρωες… Τους ήρωες δεν τους επινοώ. Οι ήρωες έρχονται. Και ύστερα κάνουν καιρό να με αφήσουν. Πρέπει να ξεκινήσω κάτι καινούργιο για να με αφήσουν.
Οι ήρωες δηλαδή είναι όπως οι έρωτες που για να φύγει ο παλιός πρέπει να έλθει κάποιος νέος;
Μπράβο! Έρωτες… Έρωτες είναι και οι ήρωες και έρωτες που δεν σε πληγώνουν. Είναι ευλογημένη η σχέση μαζί τους. Το έχω καταλάβει και δοξάζω το Θεό γι αυτό.
Πώς βλέπετε τη λεγόμενη «γυναικεία λογοτεχνία»; Δέχεστε τον όρο;
Δεν τον δέχομαι. Δεν λέω ότι η γυναίκα δεν είναι βαθύ πλάσμα, αλλά πιστεύω στην ευαισθησία των αντρών. Εγώ έμαθα να σέβομαι, να εκτιμώ και να θαυμάζω τους άντρες. Ποτέ δεν θα μπορούσα να φανταστώ ότι θα ήμουν φεμινίστρια.. Και πιστεύω ότι η λογοτεχνία που γράφεται από γυναίκες δεν έχει κανένα λόγο να χαρακτηρισθεί γυναικεία λογοτεχνία.
Ποιοι συγγραφείς σας εμπνέουν;
Με εμπνέουν οι Αμερικανοί συγγραφείς. Φόκνερ, Χέμινγουεϊ, Στάινμπεκ, η Μόρισον όταν δεν επαναλαμβάνεται. Η Αμερική είναι μία πατρίδα πολλών πατρίδων. Γενικά μου αρέσουν οι αγγλοσάξονες μυθιστοριογράφοι.
Σήμερα γράφονται αριστουργήματα;
Ασφαλώς και γράφονται. Όμως καμιά φορά τα προσπερνάμε ή δεν έχουν την προβολή που τους πρέπει. Διότι τα περισσότερα σήμερα είναι εμπόριο.
Με τι ασχολείστε αυτή την περίοδο;
Τώρα καταπιάνομαι με τα νεανικά και εφηβικά χρόνια του Λεωνίδα των Θερμοπυλών. Όλοι τον ξέρουμε ως ήρωα, αλλά δεν ξέρουμε πώς ήταν ως νέος, ως ερωτευμένος, ως έφηβος ή ως παιδί. Ανατρέχω σε πολλές πηγές. Και έχω βρει πάρα πολλά πράγματα. Υπήρχε μεγάλη ελευθερία στις γυναίκες στη Σπάρτη, καμία σχέση με την Αθήνα. Οι γυναίκες στη Σπάρτη ήταν βασίλισσες στο σπιτικό τους, κάτι που παρατηρείται σε όλους τους λαούς τους πολεμικούς. Η αρχαία Σπάρτη άρχισε να καταρρέει όταν ήλθε σε επαφή με άλλους λαούς και γνώρισαν το χρήμα.
Πιστεύετε ότι οι προσωπικότητες της αρχαιότητας συνεχίζουν να εμπνέουν τους σύγχρονους Έλληνες;
Απολύτως. Τώρα αν τους εμπνέουν δημιουργικά ή με μία στενόμυαλη πατριδολατρία, εξαρτάται από το επίπεδο του ανθρώπου.
Ημερομηνία άρθρου Ιούνιος 2008
Πρώτη δημοσίευση της συνέντευξης έγινε στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος»
ΒΙΟ
Η Ελένη Σαραντίτη γεννήθηκε στη Νεάπολη Λακωνίας, από δεκαεπτά ετών, όμως, ζει στην Αθήνα. Έμαθε βιβλιοθηκονομία στην Εθνική Βιβλιοθήκη και αγγλικά σε κολέγιο του Λονδίνου. Στα δεκαεννέα της χρόνια τυπώνεται το πρώτο της βιβλίο, διηγήματα, το οποίο διδάσκεται στο πανεπιστήμιο του Μονάχου, ενώ άρχισαν να δημοσιεύονται κείμενά της σε Αθηναϊκές εφημερίδες. Το εφηβικό βιβλίο της “Κάποτε ο Κυνηγός” απέσπασε τον Έπαινο της ΟΥΝΕΣΚΟ στον παγκόσμιο διαγωνισμό νεανικής λογοτεχνίας με θέμα την ανοχή και την κατανόηση, τιμήθηκε με το βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού παιδικού βιβλίου και επίσης με το Κρατικό Βραβείο νεανικού βιβλίου του Υπουργείου Πολιτισμού. Από τα δέκα -εν συνόλω- βιβλία της, τρία έχουν γίνει σίριαλ για την κρατική τηλεόραση και αρκετά διηγήματά της μεταφράστηκαν στα γερμανικά, σουηδικά και δανέζικα.
Συνεργάστηκε με το ραδιόφωνο και την τηλεόραση σε εκπομπές βιβλίου ενώ σε εφημερίδες και περιοδικά της Αθήνας δημοσιεύει κατά καιρούς διηγήματα, άρθρα, ταξιδιωτικά, πορτρέτα συγγραφέων. Το ιστορικό μυθιστόρημά της “Ο κάβος του Αγίου Αγγέλου” ήταν υποψήφιο για το Κρατικό Βραβείο μυθιστορήματος το 2000.
ΙNFO
Το μυθιστόρημα «Η Θυσία» της Ελένης Σαραντίτη κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη
Σχετικά Θέματα
Ελένη Σαραντίτη, συνέντευξη: «Δεν είμαστε οι χειρότεροι Ευρωπαίοι»
