Αναχώρησε για τον κόσμο του Απείρου
Ο Ντενί Γκέτζ (Denis Guedj) δεν μένει πια εδώ. Ο συγγραφέας του φημισμένου μυθιστορήματος «Το θεώρημα του παπαγάλου», ο μαθηματικός που προσπάθησε να διώξει τη μαθητική αλλά και μετα- μαθητική φοβία των ανθρώπων για τα μαθηματικά, ο ερευνητής, ο πολιτικοποιημένος διανοούμενος και ένα από τα πιο ανήσυχα πνεύματα της Ευρώπης που αμφισβητούσε, έφυγε από τη ζωή το Σάββατο 24 Απριλίου σε ηλικία 69 ετών.
«Η Ευρώπη είναι ένας κακός αστυφύλακας»
«Πιστεύω ότι σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κατά του λαού. Για ποια Ευρώπη μιλάμε; Η Ευρώπη έχει γίνει σαν ένας κακός αστυφύλακας που μαστιγώνει και δεν αφήνει την κυβέρνηση να κάνει αυτό που θέλει» Αυτή ήταν η απάντηση που μου έδωσε, όταν τον ρώτησα για το μέλλον της Ευρώπης, σε συνέντευξη του τον Σεπτέμβριο του 2008. όταν είχε έλθει στην Ελλάδα για την παρουσίαση του βιβλίου του «Η έπαυλη των ανδρών» (Εκδόσεις Ψυχογιός). Ο ίδιος μάλιστα αναρωτιόταν «Γιατί ο λαός δεν επαναστατεί»!…. Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι οι προβληματισμοί εκείνοι ακούγονται εξαιρετικά επίκαιροι δύο χρόνια μετά, με την οικονομική κρίση να… παραβιάζει την πόρτα και να μπαίνει στο σπίτι μας!
Τα μαθηματικά
Ο Ντενί Γκετζ ερχόταν συχνά στην Ελλάδα, εκείνη τη φορά όμως είχε κάνει πραγματική «περιοδεία» σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Ηράκλειο για να δώσει σε πολλούς Έλληνες αναγνώστες του την ευκαιρία να τον ακούσουν. Είχε
πληροφορηθεί ότι στην Ελλάδα λειτουργούν οι Λέσχες Ανάγνωσης και ότι υπήρχαν μαθητές που είχαν διαβάσει τα βιβλία του. Όχι μόνο το «Θεώρημα του παπαγάλου» για το οποίο έγινε παγκόσμια γνωστός , αλλά και «Τα αστέρια της Βερενίκης» το «Μηδέν» και άλλα. Οι μαθητικές Λέσχες Ανάγνωσης που λειτουργούν με την υποστήριξη της ομάδας Θαλής και Φίλοι και αξιοποιούν τη λογοτεχνική αφήγηση για να ενεργοποιήσουν μία εναλλακτική προσέγγιση στα μαθηματικά, τον είχαν ενθουσιάσει, καθώς δεν λειτουργούν σε άλλη χώρα, και ήθελε να τις γνωρίσει από κοντά.
«Οι αναγνώστες που έχουν ανάγκη από οξυγόνο, ανακαλύπτουν ότι το σύμπαν των μαθηματικών βρίθει από ιστορίες, δράματα, πάθη. Συχνά βιώνουν την αποκάλυψη ότι όλα όσα είχαν μάθει μέσα στα χρόνια και τους προκαλούσαν αποστροφή, μπορούν να έχουν φοβερό ενδιαφέρον. Πάθη, δράματα, απογοητεύσεις είναι καμιά φορά ιδιαίτερα γοητευτικά μέσα στη διαδικασία της γνώσης.» Αυτό είχε επισημάνει ο Ντενί Γκετζ σε μία άλλη παλιότερη συνέντευξή του, όταν τον ρώτησα πώς εξηγεί τη γοητεία που ασκούν οι «μαθηματικές ιστορίες» σε μαθηματικούς και μη μαθηματικούς.
Πολύπλευρη προσωπικότητα
Ο Ντενί Γκέτζ υπήρξε πολύπλευρη προσωπικότητα, από εκείνες που δύσκολα συναντά κανείς στην εποχή μας και ασχολήθηκε με πολλά πεδία του ανθρώπινου επιστητού. Εκτός από μαθηματικός και συγγραφέας, ήταν καθηγητής της Ιστορίας των Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Paris VIII, υπήρξε τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας Liberation , όπου είχε δημοσιεύσει χρονογραφήματα, όπου συνδύαζε τη μαθηματική σκέψη με την παρουσίαση των απόψεών του για την πολιτική, την παιδεία, τον πολιτισμό. Επίσης υπήρξε σεναριογράφος και είχε τιμηθεί με το Βραβείο Καλύτερου Σεναρίου 1987 για την ταινία «Η τελευταία Παρασκευή του Σεπτέμβρη».
Το «Θεώρημα του Παπαγάλου»
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το «Θεώρημα του Παπαγάλου» υπήρξε το πιο διάσημο έργο του. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα εμβληματικό, από τα πρώτα στο είδος που αποκαλούμε σήμερα «Μαθηματική λογοτεχνία» . Στις σελίδες του ο δυσνόητος, στεγνός και σκοτεινός κόσμος των σχολικών μαθηματικών γίνεται ένας κόσμος λαμπερός, περιπετειώδης, με πλούσιες συγκινήσεις, όπως πραγματικά είναι. Το βιβλίο μεταφράστηκε σε 18 γλώσσες και πούλησε εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα παγκοσμίως. Στην Ελλάδα είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά το 1999 από τις εκδόσεις Πόλις , σε μετάφραση Τεύκρου Μιχαηλίδη. Πρόσφατα, όμως επανακυκλοφόρησε,, σε νέα αναθεωρημένη μετάφραση του Τεύκρου Μιχαηλίδη (βλ. Φωτο), από τις Εκδόσεις Κέδρος.
Άλλα βιβλία του Ντενί Γκετζ που κυκλοφορούν στα ελληνικά είναι: «Το μέτρο του κόσμου» (Τραυλός 2002), «Επιχείρηση Μεσημβρία» (Τραυλός 2002), «La Bela- Η αυτοβιογραφία μιας καραβέλας» (Τραυλός 2003), «Τα αστέρια της Βερενίκης» (Ψυχογιός 2006), «Το δωρεάν δεν αξίζει πλέον τίποτα» (Κέδρος 2007), «Η Έπαυλη των Ανδρών» (Ψυχογιός 2008), «Εξηγώντας τα μαθηματικά στις κόρες μου» (Κέδρος 2008).
Ελπίδα Πασαμιχάλη
Ημερομηνία άρθρου 26/4/2010
Φωτο: Ο Denis Guedj με τον Τεύκρο Μιχαηλίδη, μαθηματικό, συγγραφέα και μεταφραστή του βιβλίου «Το θεώρημα του παπαγάλου»
Σχετικά θέματα (links)
–Ντενί Γκετζ, Συνέντευξη «Η ουσία των Μαθηματικών είναι η ελευθερία»
–Ντενί Γκετζ, «Η Έπαυλη των Ανδρών» Κριτική, H ιδιοφυΐα και η παράνοια
–ΝΤΕΝΙ ΓΚΕΤΖ: «Το θεώρημα του παπαγάλου» (Best seller)
–Ντενί Γκετζ, Συνέντευξη «Γιατί ο λαός της Ευρώπης δεν επαναστατεί;»
