«Προσωπικά δε φοβάμαι τον έρωτα, ούτε την έκθεση»
Mε το ερώτημα «Τι είναι οι ερωτευμένοι; Μέλη κάποιας αίρεσης;» Το πέμπτο μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά είναι ένα βιβλίο για τη μοναξιά του έρωτα, αλλά και τη μοναξιά της γραφής.
Συνέντευξη στην Ελπίδα Πασαμιχάλη
Η «Ραγδαία επιδείνωση» που διαδραματίζεται στη σύγχρονη Αθήνα και στο Παρίσι της δεκαετίας του ’70 είναι επίσης ένα βιβλίο για τα ανθρώπινα πάθη και τις ανθρώπινες αντιφάσεις. Εκείνη τη λεπτή γραμμή που μπορεί να ορίζει τη διαφορά ανάμεσα στη φωτεινή και τη σκοτεινή πλευρά, το επιτρεπτό από το απαγορευμένο. Μία ισορροπία ή ανισορροπία που ο συγγραφέας διαχειρίζεται με διακριτικότητα και απόσταση, αφήνοντας τον αναγνώστη να βγάλει τα συμπεράσματά του. Γόνος οικογένειας λογοτεχνών, ο Θανάσης Χειμωνάς, με σημαντική συγγραφική παρουσία και ο ίδιος. Δηλώνει ότι δεν φοβάται ούτε τον έρωτα ούτε την έκθεση και υπογραμμίζει ότι δεν λειτουργεί ποτέ με ψευδώνυμο.
‘Ήταν η ιστορία ή κάποιοι από τους ήρωες που τροφοδότησαν την έμπνευση;
Όλα ξεκινούν σαν μια ενότητα, σαν κάτι ενιαίο. Δεν δημιουργώ πρώτα τους ήρωες και τους προσαρμόζω στην ιστορία ούτε επινοώ την ιστορία και βάζω τους ήρωες να κινούνται μέσα σε αυτήν. Αν θέλετε, πρόκειται για ένα παζλ όπου κάθε κομμάτι έχει τη σημασία του.
Η συγγραφική δημιουργία γίνεται σημείο αναφοράς για τους ήρωες σας. Γιατί το επιλέξατε;
Είναι κάτι που με απασχολεί πολύ-συγγραφέας είμαι άλλωστε, είναι λογικό. Το θέμα της συγγραφής, η δύναμη που σου δίνει αλλά και η δύναμη που αντλείς από αυτήν… Γι αυτό ακριβώς το θέμα της συγγραφικής δημιουργίας απασχολεί αρκετούς από τους ήρωες της «Ραγδαίας επιδείνωσης».Ξαναλέω όμως πως δεν πρόκειται για κάποια επιλογή μου, δεν είχα κάποιο στόχο. Απλώς οι ανησυχίες μου πέρασαν στους ήρωές μου.
Τι νομίζετε ότι ωθεί κάποιον να γράφει;
Δε μπορώ να μιλήσω για τους άλλους, εγώ όμως το νοιώθω σαν μια ανάγκη. Μια μορφή αποφασιστικής εκτόνωσης. Είναι σαν κάτι να υπάρχει μέσα σου, κάτι που να πρέπει οπωσδήποτε να το βγάλεις, να το μοιραστείς με τους άλλους. Δεν κρύβω άλλωστε ότι εγώ έγραψα το πρώτο μου διήγημα («το άλλοθι») το 1997, μετά από μια πολύ σφοδρή ερωτική απογοήτευση!
Μπορεί η συγγραφική ενασχόληση να γίνει άλλοθι ή υποκατάστατο ζωής;
Δεν ξέρω αν μπορεί, σίγουρα όμως δεν πρέπει να γίνεται κάτι τέτοιο.
Η συγγραφή μπορεί να γίνει υποκατάστατο του έρωτα;
Ο έρωτας μπορεί να γεννήσει την συγγραφή κι αυτό γίνεται συχνά. Μέχρι εκεί όμως… Είναι γνωστό πως τα υποκατάστατα κάθε είδους πρέπει να αποφεύγονται.
Σε τι νομίζετε ότι διαφέρει ο συγγραφέας από τους άλλους ανθρώπους;
Απλώς έχει (ή τουλάχιστον οφείλει να έχει…) περισσότερο ταλέντο στον συγκεκριμένο τομέα. Σίγουρα δεν είναι υποχρεωτικό ότι διαθέτει περισσότερη ευαισθησία από οποιονδήποτε άλλον άνθρωπο.
Στη «Ραγδαία Επιδείνωση» κυριαρχούν οι μοναχικοί άνθρωποι που ζουν στη πόλη. Σας προσελκύουν ως μυθιστορηματικοί ήρωες; Αν ναι για ποιο λόγο;
Δεν υπάρχει κάποιος λόγος. Απλώς είναι ένα σημείο των καιρών. Ζούμε σε μια παράξενη εποχή, όπου τίποτε δεν είναι ξεκάθαρο, όπου τα πάντα αλλάζουν κυριολεκτικά από στιγμή σε στιγμή, όπου οι άνθρωποι είναι φαινομενικά (λόγω π.χ. της τεχνολογίας) τόσο κοντά αλλά ουσιαστικά και τόσο μακριά. Οι συλλογικότητες, οι κοινοί στόχοι που χαρακτήριζαν παλιότερες δεκαετίες δεν υπάρχουν πια και ο άνθρωπος του 2000 αναγκάζεται να λειτουργεί μόνος του. Κι έτσι αισθάνεται συχνά μόνος, αποκομμένος από το «σύνολο».
Ποια από τις ηρωίδες σας νοιώθει περισσότερο ξένη στην Αθήνα. Η Έλια ή η Καυκάσια Σβέτα.
Η Σβέτα νοιώθει από την αρχή του μυθιστορήματος ξένη στην Αθήνα, στην Ελλάδα γενικότερα. Η αίσθηση αυτή γίνεται βεβαιότητα γι αυτήν κάποια στιγμή στο μυθιστόρημα, γι αυτό και ακολουθεί ένα ξέσπασμα από την πλευρά της. Η Έλια, η οποία προέρχεται από την επαρχία, νοιώθει χαμένη στη μεγάλη πόλη-αυτό όμως δεν έχει τόσο να κάνει με την Αθήνα την ίδια αλλά με τις σχέσεις της με τους υπόλοιπους ήρωες της «Ραγδαίας επιδείνωσης».
Πιστεύετε ότι ο έρωτας αναιρεί τη μοναξιά ή την επιδεινώνει;
Φυσικά την επιδεινώνει. Η μοναξιά είναι το αντίθετο του έρωτα. Είσαι μόνος κυρίως όταν δεν βρίσκεσαι με τον άνθρωπο που αγαπάς. Κι όμως …έτσι πρέπει να γίνεται γιατί-όπως λέω πάντα- ο αυθεντικός έρωτας είναι πάντα ανεκπλήρωτος.
Γιατί φοβόμαστε τον έρωτα; Μήπως φοβόμαστε ότι θα εκτεθούμε;
Εγώ προσωπικά δε φοβάμαι τον έρωτα. Ούτε την έκθεση.
Τι είναι πιο «επικίνδυνο», ο έρωτας ή το γράψιμο;
Σαφώς ο έρωτας .Πόσοι έχουν αυτοκτονήσει από έρωτα και πόσοι από γράψιμο;
Θα απωθούσατε έναν έρωτα από φόβο;
Όχι. Εξάλλου, ο φόβος είναι διεγερτικός στον έρωτα.
Θα γράφατε ποτέ με ψευδώνυμο;
Ναι, στην περίπτωση που θα είχα στα χέρια μου ένα μεγάλο best-seller το οποίο όμως θα ήταν χαμηλότατου επιπέδου. Γενικά πάντως δεν λειτουργώ ποτέ με ψευδώνυμο. Αν δεν είμαι περήφανος για κάτι που έχω κάνει, δεν το βγάζω παρά έξω.
Ο έρωτας ή το γράψιμο λυτρώνει πιο πολύ;
Σίγουρα το γράψιμο. Ο έρωτας δε λυτρώνει… Θα έλεγα πως το γράψιμο είναι η λύτρωση μετά τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει ο έρωτας!
Ημερομηνία άρθρου 17/3/2008
Φωτο: Κώστας Τσιρώνης
INFO
«Ραγδαία Επιδείνωση»
ΘΑΝΑΣΗΣ ΧΕΙΜΩΝΑΣ
EΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗΣ 2008
Σχετικά Θέματα
