«Η Ιστορία των Μαθηματικών θα πρέπει να εισαχθεί στην εκπαίδευση όχι ως προαιρετικό μάθημα, αλλά ως βασική προτεραιότητα» επισημαίνει ο Ντενί Γκετζ, που μέσα από τα βιβλία του μυεί τους αναγνώστες στη γοητεία της μαθηματικής επιστήμης.
Συνέντευξη στην Ελπίδα Πασαμιχάλη
Από τον Ευκλείδη μέχρι τον Φερμά και από τον Όϊλερ μέχρι τον Γκόλνμπαχ και τον Γέοργκ Κάντορ, ο Γάλλος μαθηματικός και μυθιστοριογράφος Ντενι Γκετζ, ξεδιπλώνει τη μαθηματική σκέψη μέσα από τις παθιασμένες ιστορίες και τις ιδιοφυείς ιδέες των δημιουργών τους. Όμως ο Ντενί Γκετζ είναι και ιστορικός. Σε μία εποχή που πάσχει φανερά από έλλειψη μνήμης, ο συγγραφέας υπογραμμίζει: «Το να μην ενδιαφέρεσαι για την Ιστορία είναι σαν να πιστεύεις ότι το παρόν είναι αξεπέραστο, ότι είναι ανώτερο του παρελθόντος». Είναι προφανές ότι αυτό ακριβώς πιστεύουμε σήμερα και, δυστυχώς, δεν έχουμε και καμιά αμφιβολία….
Πώς εξηγείτε την γοητεία που ασκούν τα Μαθηματικά στους λογοτέχνες;
Νομίζω ότι υπάρχουν πια πολλοί αναγνώστες που έχουν κουραστεί από τις αυτομυθοπλασίες. Δηλαδή τα μυθιστορήματα εκείνα που έχουν να κάνουν μονάχα με εξομολογήσεις του συγγραφέα και αναφέρονται στη ζωή του. Πρόκειται για κάτι πολύ κοινότοπο. Λες και δεν έχουμε όλοι μας μια ζωή! Το ιδιωτικό, το βίωμα, οι εξομολογήσεις, αποτελούν άραγε το προνομιακό υλικό της πεζογραφίας; Κι αν η τέχνη είναι καταρχάς η εγκαθίδρυση μιας απόστασης σε σχέση με το πραγματικό, πώς θα κατάφερναν αυτοί οι συγγραφείς να κρατήσουν τη δέουσα απόσταση ανάμεσα στο ωμό βίωμα και τη μυθοπλασία τους; Αυτές είναι κάποιες εύλογες ενστάσεις μου.
«Το σύμπαν των μαθηματικών
βρίθει από ιστορίες,
δράματα, πάθη»
Το κοινό επίσης φαίνεται να έλκεται από τη λεγόμενη «μαθηματική λογοτεχνία». Που το αποδίδετε;
Οι αναγνώστες που έχουν ανάγκη από οξυγόνο, ανακαλύπτουν ότι το σύμπαν των μαθηματικών βρίθει από ιστορίες, δράματα, πάθη. Συχνά βιώνουν την αποκάλυψη ότι όλα όσα είχαν μάθει μέσα στα χρόνια και τους προκαλούσαν αποστροφή, μπορούν να έχουν φοβερό ενδιαφέρον. Πάθη, δράματα, απογοητεύσεις είναι καμιά φορά ιδιαίτερα γοητευτικά μέσα στη διαδικασία της γνώσης. Η ουσία των μαθηματικών είναι η ελευθερία, είπε ο Γκέρογκ Κάντορ,
«‘Ένα μάθημα μαθηματικών
είναι μάθημα μιας γλώσσας»
Ποια είναι η γνώμη σας για τον φόβο που αισθάνονται για τα μαθηματικά οι περισσότεροι άνθρωποι;
Ο καθένας έχει το δικαίωμα να μην του αρέσουν τα μαθηματικά. Όμως όταν κανείς αρχίζει να τα κατανοεί λιγάκι, η απόλαυση είναι τεράστια! Τι είναι αυτό που κάνει τα μαθηματικά να βιώνονται συχνά με βίαιο τρόπο; Γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι αυτοϊκτίρονται λέγοντας: «Είμαι σκράπας στα μαθηματικά»; Τα μαθηματικά είναι επίσης μια γλώσσα στο εσωτερικό της οποίας κάθε πρόταση εκφράζει μια ιδέα, ένα αίτημα, μια σταθερά, ένα αποτέλεσμα. Ένα μάθημα μαθηματικών είναι μάθημα μια γλώσσας!
Για ποιο λόγο ενδιαφέρεστε τόσο για την Ιστορία;
Όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες λαμβάνουν χώρα στο χρόνο και στο χώρο, με άλλα λόγια στην Ιστορία και στη Γεωγραφία. Το να μην ενδιαφέρεσαι για την Ιστορία, είναι σαν να πιστεύεις ότι το παρόν είναι αξεπέραστο, ότι είναι ανώτερο του παρελθόντος κι επιπλέον ότι το παρόν δεν χρωστάει τίποτε στο παρελθόν. Να μετατρέπεις δηλαδή το παρόν σε αχρονικό «αντικείμενο». Ποια διακυβεύματα καθόρισαν την εποχή μας; Πώς δημιούργησαν τον κόσμο μας; Η πολλαπλότητα των πολιτισμών είναι το δώρο της Ιστορίας στο σήμερα.
«Η ιστορία των μαθηματικών
να εισαχθεί στην εκπαίδευση»
Θεωρείτε ότι η Ιστορία των Μαθηματικών θα μπορούσε να συμβάλλει στην καλύτερη κατανόησή τους;
Όπως όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες έτσι και τα μαθηματικά είναι ιστορικά. Δημιουργήθηκαν από τους ανθρώπους σε κάποια συγκεκριμένη στιγμή της ιστορίας του κόσμου. Θα έπρεπε λοιπόν να εισάγουμε την ιστορία των μαθηματικών στην εκπαίδευση, όχι ως προαιρετική γνώση, αλλά ως βασική προτεραιότητα. Αυτό θα βοηθούσε στην καλύτερη κατανόηση αυτών που μαθαίνουμε στο σχολείο και θα συνέδεε τη γνώση με το πνεύμα των μαθηματικών, τις τεχνικές τους και τα μεγάλα τους ερωτήματα.
Βρίσκεται ότι υπάρχουν ομοιότητες ανάμεσα στον τρόπο που σκεφτόμαστε στα μαθηματικά και στον τρόπο που σκεφτόμαστε στην καθημερινότητά μας;
Στο βιβλίο μου «Το δωρεάν δεν αξίζει πλέον τίποτε», χρονογραφήματα που δημοσίευα για τέσσερα χρόνια στη Liberation, επιχείρησα να εμπλέξω τα μαθηματικά με συγκεκριμένες πλευρές της καθημερινότητας. Ποιες μαθηματικές ιδέες μας κάνουν πιο λεπτοφυείς, πιο οξυδερκείς στον τρόπο που κατανοούμε τα πράγματα; Εδώ είναι που μπορούν τα μαθηματικά να φανούν πραγματικά χρήσιμα.
Ποια είναι η γνώμη σας για τους αρχαίους Έλληνες μαθηματικούς;
Κάθε φορά που βυθίζομαι στα γραπτά τους αισθάνομαι τεράστια απόλαυση, ειδικά με τους Προσωκρατικούς. Έχω διδαχτεί και κατανοήσει πολλά με τη συντροφιά τους.
INFO
Το βιβλίο του Ντενί Γκετζ «Το δωρεάν δεν αξίζει πλέον τίποτα» σε μετάφραση Αθανάσιου Κυριαζόπουλου κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κέδρος
Ημερομηνία άρθρου Απρίλιος 2008
Σχετικά θέματα (links)
–Ντενί Γκετζ, «Η Έπαυλη των Ανδρών» Κριτική, H ιδιοφυΐα και η παράνοια
-«Έφυγε» ο συγγραφέας και μαθηματικός Ντενί Γκετζ
–ΝΤΕΝΙ ΓΚΕΤΖ: «Το θεώρημα του παπαγάλου» (Best seller)
–Ντενί Γκετζ, Συνέντευξη «Γιατί ο λαός Ευρώπης δεν επαναστατεί;»
