«Νεόπτωχος Ζητεί Λύσεις Επειγόντως»
Δεν μπορούμε πια να κάνουμε τους αδιάφορους. Η κρίση χτυπάει τη πόρτα όλων από καιρό και τώρα πια ετοιμάζεται να την παραβιάσει. 
Όσοι πίστευαν πως βρίσκονται στο απυρόβλητο ήλθε ο καιρός να χάσουν τις ψευδαισθήσεις τους και όσοι έκαναν πως δεν ακούν, θα υποχρεωθούν να τη δεχτούν στο σπίτι τους και να της δώσουν τα κλειδιά… Δουλειές δεν υπάρχουν, τα έτοιμα εξαντλούνται, οι τράπεζες ζητούν τα δανεικά, έρχονται νέοι φόροι και μια νέα ομάδα μη προνομιούχων αρχίζει να διαγράφεται και να διογκώνεται στον κοινωνικό ορίζοντα της χώρας: οι Νεόπτωχοι. Ποιοι είναι οι Νεόπτωχοι; Ο Χρήστος Σιάφκος με ένα εξαιρετικά επίκαιρο, ευφυές όσο και αγανακτισμένο βιβλίο που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο, σκιαγραφεί το προφίλ της νέας, αυξανόμενης και αναξιοπαθούσας κοινωνικής ομάδας. Διότι μόνο όταν υπάρχει σωστή «διάγνωση» μπορεί να βρεθεί και η θεραπεία. Με ασυνήθιστο ρεαλισμό, χιούμορ αλλά και χωρίς περιστροφές, το «Νεόπτωχος ζητεί λύσεις επειγόντως» είναι ένας συνοπτικός, εύστοχος και εικονογραφημένος «Οδηγός για χρεωμένους και αγχωμένους» όπως γράφει στον υπότιτλο.
Χωρίς περιστροφές είναι και η συνέντευξη του συγγραφέα και δημοσιογράφου Χρήστου Σιάφκου που ακολουθεί. Μια οργισμένη συνέντευξη που τολμά να βάλει το «χέρι στην πληγή» και κάποιες στιγμές γίνεται καταπέλτης. Σε μια εποχή που εμφανίζονται ….κοτέτσια στα μπαλκόνια της Αθήνας και οι κυρίες του Κολωνακίου μαζεύουν μούσμουλα την άνοιξη (!), ίσως έφτασε πια η στιγμή να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους.
Συνέντευξη στην Ελπίδα Πασαμιχάλη
Κάτω από ποιες συνθήκες γεννήθηκε η έμπνευση για το βιβλίο «Νεόπτωχος ζητεί λύσεις επειγόντως»;
Από αυτό που βιώνουμε όλοι σήμερα, από την ανάγνωση των εφημερίδων, αφού δεν έχω την παραμικρή εμπιστοσύνη στην τηλεόραση, κατά κύριο λόγο απ’ όλα όσα συνέβησαν σ’ εμένα προσωπικά. Αίφνης οι δουλειές στένεψαν, η γνώση, η εμπειρία και η ποιότητα δεν κρίνονται πλέον αναγκαίες, μ’ έστειλαν σπίτι μου ενώ οι τράπεζες ήδη με κυνηγούσαν. Έπρεπε να αμυνθώ αλλά και να ξεδώσω. Αντί να κλάψω με τα χάλια μου, προτίμησα να βάλω τα γέλια, ξέροντας όμως ότι βιώνω συνθήκες Κατοχής. Ύστερα είναι κι η συνεχής παρατήρηση: περπατώντας στους δρόμους της πόλης, βλέπεις τομάτες στα μπαλκόνια και κοτέτσια (!). Όντως είδα, όπως και κυρίες στο Κολωνάκι να μαζεύουν μούσμουλα την άνοιξη. Δεν θα μιλήσω για τα άλλα τα ακατανόμαστα, το πλήθος των χεριών που απλώνονται ζητώντας λίγα ψιλά.
«Ο σημερινός νεόπτωχος κλέβει
ζαρζαβατικά για να κάνει στους φίλους
του το τραπέζι»
Ποιο είναι το «προφίλ» του σημερινού «νεόπτωχου»; Έχει σχέση με τους παλιότερους φτωχούς;
Ούτε από μακριά. Ο σημερινός νεόπτωχος, μπορεί να έχει ακόμα, παρκαρισμένο όμως, το ακριβό του αυτοκίνητο, αφού λείπουν τα χρήματα για την ασφάλεια ή τη βενζίνη. Μπορεί να διαθέτει εξοχικό, περιμένει όμως από τους φίλους του να τον πάνε εκεί και όταν φτάσει κλέβει ζαρζαβατικά για να τους κάνει το τραπέζι, ελπίζει δε ότι θα είναι τόσο καλοί ώστε να πάνε εκείνοι στον χασάπη. Η φτώχεια κάποτε, μπορεί και να διέθετε αξιοπρέπεια. Ο νεόπτωχος σήμερα, έχοντας χάσει τον κόσμο κάτω από τα πόδια του ελπίζει να μην γίνει αναξιοπρεπής. Κινδυνεύει όμως άμεσα ως προς αυτό, διότι αλλιώς ήταν μαθημένος.
«Γίνεται ένας τρίτος παγκόσμιος αλλά
οι νεκροί δεν πάνε από σφαίρες,
πάνε από πείνα»
Οι «νεόπτωχοι» είναι ένα ελληνικό φαινόμενο ή κάτι που τείνει να γενικευθεί παγκοσμίως κατά τη γνώμη σας;
Ανοίξτε τον χάρτη της ευρωπαϊκής φτώχειας και θα έχετε μια άμεση ιδέα. Και της αμερικανικής βεβαίως. Χρωστάνε όλοι, ατυχώς όχι μόνο της Μιχαλούς. Χρωστάνε και οι Κινέζοι, που μοιάζουν να ελέγχουν το παιχνίδι. Το κεφάλαιο συγκεντρώνεται σε ελάχιστα χέρια, η μέση αστική τάξη εξαφανίζεται, γίνεται ένα τρίτος παγκόσμιος αλλά οι νεκροί δεν πάνε από σφαίρες, πάνε από πείνα ή θα πάνε σύντομα. Η έρημη γραία Ευρώπη με τον πολιτισμό και τα μουσεία της δεν μπορεί να στηρίξει τους κατοίκους της. Στις λαϊκές αγορές κάποτε στις τρις η ώρα πήγαιναν μόνο συνταξιούχοι κι Αλβανοί. Τώρα μάλλον θ’ αρχίσουν ν’ ανοίγουν τις λαϊκές στις τρις γιατί πριν ελάχιστοι πατάνε.
«Οι σοσιαλιστές του ΠΑΣΟΚ μου
θυμίζουν τη σοσιαλδημοκρατία προ Χίτλερ»
Πόσο αληθινό είναι το «Μαζί τα φάγαμε»;
Μου πατάτε άσχημα τον κάλο. Αυτός που το είπε έχει πισίνα, όχι εγώ. Όσο δε για τον αρχηγός του είχε πει “λεφτά υπάρχουνε”. Η Δεξιά είναι αυτή που είναι αλλά και οι σοσιαλιστές ή μάλλον σοσιαλιστές του ΠΑ.ΣΟ.Κ. μου θυμίζουν τη σοσιαλδημοκρατία προ Χίτλερ, που με τον τρόπο της τον έφερε στην εξουσία. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί πως στο Δήμο Αθηναίων θα εκλεγόταν ένας αλήτης που θα σήκωνε το χέρι του σε φασιστικό χαιρετισμό; Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί τέτοια φαινόμενα όταν νομίζαμε όλοι πως είχαμε λύσει τα προβλήματά μας με τις χούντες. Ε, να λοιπόν που δεν τα έχουμε λύσει. Και με προπομπό το κόμμα του κ. Παπανδρέου τα βρίσκουμε μπροστά μας. Από τον Γέρο της Δημοκρατίας – μας έφερε τα εγγλέζικα τανκς και πολυβόλα – στον γιο του -Τσοβόλα δώστα όλα – η αρχή του χάους και μετά στον εγγονό. Τι καλά! Κι η Παπαρήγα εκεί, αγκαλιά με την προτομή του Στάλιν. Εν πάση περιπτώσει δεν “τα φάγαμε μαζί” ή όπως λέει μια φίλη μου πρώην ΠΑ.ΣΟ.Κ. (και στέλεχος), τα τηλέφωνα των θεματοφυλάκων του κόμματος το 1981 άρχιζαν από 3. Στη συνέχεια ξεκίνησαν ν’ αρχίζουν από 6 ή από 89. Από το κέντρο στα προάστια. Μ’ εξαίρεση φυσικά τον Τσοχατζόπουλο, που του αρέσει να βλέπει την Ακρόπολη.
«Αυτός που είπε το «Μαζί τα φάγαμε»
έχει πισίνα. Εγώ όχι.»
Φταίει ο υπερκαταναλωτισμός που φτάσαμε ως εδώ;
Κι αυτός. Φταίει όμως κατά κύριο λόγο η παγίδα των Τραπεζών. Ο πολύς κόσμος είναι σαν τα παιδιά. Τους δείχνουν το γλυκό, τους του προσφέρουν κι αυτά το τρώνε. Οι Τράπεζες σε πίεζαν να πάρεις το γλυκό τους. Ποιος το έκανε τσάντα και παπούτσια, ποιος πλήρωνε την εγχείρηση του δικού του ανθρώπου. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση ρίχνω το άδικο στις πρώτες. Που έδιναν για να αρπάξουν στη συνέχεια. Σημειώστε πως ο “Νεόπτωχος” είναι ένα πλήρες εγχειρίδιο για να τις αντιμετωπίσουμε. Φυλάει ο Θεός τον κλέφτη, φυλάει και τον νοικοκύρη. Όπου κλέφτης είναι οι Τράπεζες, που σε πολλές περιπτώσεις σου ζητάνε να πληρώσεις ενώ επί της ουσίας σου χρωστάνε. Για διαβάστε με προσεκτικά. Υπάρχουν νόμοι ξέρετε, που λειτουργούν ακόμα σ’ αυτήν εδώ τη χώρα.
«Καλός στη δουλειά μου είμαι
και …είμαι άνεργος»
Σε μια εποχή που ο στόχος είναι «ένας εργαζόμενος σε κάθε οικογένεια» ποιες είναι εν τέλει οι προϋποθέσεις για να ξεφύγει κάποιος από την ανεργία; Αρκεί να είναι …καλός στη δουλειά του;
Ένας εργαζόμενος σε κάθε οικογένεια, σημαίνει πως αγοράζουμε βερεσέ από τον μπακάλη και στο τέλος του μήνα αντί να πάμε τα λεφτά στο σπίτι, περνάμε από τον μπακάλη και του τα δίνουμε. Ένας εργαζόμενος σε κάθε οικογένεια με τα μέτρα του Παπανδρέου; Πολύ θα μου άρεσε να μου δίνουν 5.000 ευρώ το μήνα και να ήμουν ο μόνος εργαζόμενος στην οικογένειά μου. Με 800 όμως, ωραία πεινάμε μαζί μ’ όλη την οικογένεια. Όσο για το να είναι κάποιος καλός στη δουλειά του… είμαι και είμαι άνεργος.
Μπορείτε να κάνετε κάποιες… προβλέψεις για το επίπεδο ζωής σε δύο ή σε τρία χρόνια από σήμερα;
Μου εύχομαι προσωπικά τα καλύτερα: να βρίσκομαι σ’ ένα φέρετρο για να μην βλέπω τους φίλους μου να δυστυχούν.
«Η μόνη λύση είναι να κατέβουμε στους δρόμους.
Μαζικά. Πρέπει να υπάρξει μαζική λύσσα»
Ο υπότιτλος του βιβλίου σημειώνει «Οδηγός επιβίωσης για χρεωμένους και αγχωμένους». Τι θα συμβουλεύατε; Να «ζήσουμε το… μύθο μας στην Ελλάδα; Να μεταναστεύσουμε; Να ερωτευθούμε; Υπάρχουν ατομικές λύσεις;
Κοιτάξτε, μέχρι να μου το πάρουν, διαθέτω ένα σπίτι στο Πήλιο (παλιές δόξες) και ένα ψαροντούφεκο. Υπάρχουν δε και τα μποστάνια. Άρα βολεύομαι. Α, είμαι κι ερωτευμένος. Όλα καλά λοιπόν. Ε!; Ε, όχι! Στα 58 μου χρόνια ξέρω πως φέτος η μόνη λύση είναι να κατέβουμε στους δρόμους. Μαζικά! Όχι όμως χαλαρά, όπως μαζεύονται οι διαμαρτυρόμενοι στο Σύνταγμα. Ονειρεύομαι την εποχή του 114, τότε που οι μπάτσοι φιλούσαν τις γυναίκες τους κάθε πρωί, γιατί ήξεραν πως θα είχαν να αντιμετωπίσουν οικοδόμους διαρκούσης της ημέρας. Όχι, λοιπόν, δεν υπάρχουν ατομικές λύσεις. Αντιθέτως πρέπει να υπάρξει μαζική λύσσα. Πρέπει να στείλουμε το μήνυμα, εξαιρώντας από αυτό τους καλούς μας αστικούς τρόπους. Για να γίνει πλήρως αντιληπτό.
Αυτή την περίοδο κυκλοφορούν και αρκετά ανέκδοτα. Κάποια από αυτά υπάρχουν και στο βιβλίο. Τελικά το γέλιο μπορεί να μας σώσει;
Να μας σώσει όχι, να μας κάνει να ξεσκάσουμε μόνο για λίγο. Θυμάστε τη χούντα; Είχε επιτρέψει έως και ολίγη πολιτική σάτιρα (στο θέατρο, στην τηλεόραση με το “Εκείνος και εκείνος”). Μονάχα, εδώ που φτάσαμε, ο θυμός μπορεί (ίσως) να μας σώσει.
Το βιβλίο «Νεόπτωχος ζητεί λύσεις επειγόντως» κυκλοφόρησε τον Ιούνιο. Αν κυκλοφορούσε σήμερα, θα αλλάζατε ή θα προσθέτατε κάτι;
Θα πρόσθετα βέβαια, αφού η επικαιρότητα πάει με άλματα, όμως το ζουμί μένει το ίδιο. Θα το ξαναπώ: δεν θέλω να ζω σε συνθήκες Κατοχής στη χώρα μου. Η οικογένεια μου έδωσε αίμα για την Ελλάδα. Αρνούμαι να μου την κλέβει ο κάθε τουρίστας, τυχάρπαστος, μαλάκας. Αρνούμαι να βλέπω το φασισταριό να παίρνει πόντους, την πονηρή Δεξιά αλεπού να ξεροσταλιάζει περιμένοντας, τους (τρόπος του λέγειν) σοσιαλιστές να με περιγελούν, την Αλέκα να περιφέρει τα γηρατεία της. Μια νέα ελπίδα περιμένω. Για να πάρουν τα λίγα όνειρα που μας απόμειναν εκδίκηση…
BIO
Ο Χρήστος Σιάφκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1953 και σπούδασε δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο του Παλέρμο στη Σικελία της Ιταλίας. Έχει εργαστεί αρχικά ως ρεπόρτερ και στη συνέχεια ως υπεύθυνος τμημάτων και αρχισυντάκτης σε εφημερίδες και περιοδικά, σχεδόν πάντα στο χώρο του πολιτιστικού ρεπορτάζ.
Συνεργάζεται πλέον με το «Επτά» της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας.
Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1999 με το μυθιστόρημα Ένας χωρισμός (Αστάρτη). Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα Υγρός Αύγουστος (Καστανιώτης, 2004) και Γλυκιά ζωή (Ελληνικά Γράμματα, 2007). Συμμετείχε στις συλλογές διηγημάτων: Vivere pericolosamente, Chercher la… France (Αντίκτυπος 2006 και 2007, αντίστοιχα), Το λιμάνι της ζωής μου, Σου γράφω ένα γράμμα (Εμπειρία Εκδοτική, 2008) και Ιστορίες στον αφρό (Περίπλους, 2009). Έγραψε τη βιογραφία του Τάσου Ζωγράφου με τίτλο Σκηνικό ζωής (Ελληνικά Γράμματα, 2009) και του Μιχάλη Κακογιάννη με τίτλο Σε πρώτο πλάνο (Ψυχογιός, 2009).
Έχει μεταφράσει μυθιστορήματα, δοκίμια και ποίηση από τα ιταλικά.
INFO
Νεόπτωχος ζητεί λύσεις επειγόντως
Οδηγός επιβίωσης για χρεωμένους και αγχωμένους
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΦΚΟΣ
ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΣΙΑΦΚΟΥ
ΣΕΛ. 148
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΟΞΥ και ΑLLEGRO 2011
