“PRESTO O TARDI / το λεξικάκι που… παίζει με τον θάνατο!”
Του Νίκου Πλατή
[Προδημοσίευση ]
ακαριαίος θάνατος
Ο θάνατος της στιγμής. Ίσως, ο καλύτερος θάνατος. Αιφνίδιος, πέραν του δέοντος ταχύς, χωρίς την πνιγηρή αγωνία της συνεχούς φθοράς, τον ξεπεσμό του γήρατος. Ένα μοιραίο, καρδιακό, επεισόδιο, λόγου χάρη, την ώρα που κοιμάμαι τον… ύπνο του δικαίου (αλλά και το να περπατώ με βροχή κι ανοιχτή ομπρέλα, ας πούμε, στην Πανεπιστημίου και στο ύψος του ξενοδοχείου Τιτάνια να μου έρθει κατακέφαλα -από… ελεύθερη πτώση- η κεντρική μονάδα κλιματιστικού που ξέφυγε από το γερανό μεταφοράς. οι οικείοι μου θα με αναγνωρίσουν, ίσως, από την ξύλινη λαβή της ομπρέλας και τις πράσινες, διαφανείς, μέντες που συνηθίζω να έχω στις τσέπες του μπουφάν μου, το χιλιοδαγκωμένο μολυβάκι και τα αποξηραμένα φυλλαράκια της δάφνης . ίσως, πάλι, και να μην αναγνωρίσει το πτώμα μου ουδείς, να είμαι τόσο …φλατ, που η μόνη ένδειξη της ύπαρξής μου να είναι ένας, κάπως, σκούρος λεκές στις πλάκες του πεζοδρομίου, δεν με απασχολεί ουδόλως όμως…).
Λεζάντα
Μια… ακαριαία γελοιογραφία του Κώστα Μητρόπουλου. Ο θάνατος στις γελοιογραφίες (όπως και στην πραγματική ζωή, συχνά) είναι κάτι που μοιάζει με αστείο…
ξύλινοι σταυροί
Σταυροί τάφων φτιαγμένοι από ξύλο. Οι σταυροί των φτωχών «θαμώνων» των ελληνικών νεκροταφείων του κάποτε (οι σκαλισμένοι σε μάρμαρο ήσαν προνόμιο των… εύπορων μακαριτών). Μπήγονταν στο χώμα και έλιωναν, σάπιζαν σιγά σιγά, όπως και το σώμα του απελθόντος, ήσαν απολύτως έρμαιοι των καιρικών φαινομένων και δια τούτο οικολογικοί. Οι εκ ξύλου καμωμένοι σταυροί έφερον χειρόγραφον επιγραφή με το όνομα του νεκρού και ενσωματωμένο καντήλι, του οποίου το κατανυκτικό φως έδινε μια ταπεινότητα που εμείς, σήμερα, αδυνατούμε να βιώσουμε.
Λεζάντα
Σχολιάζοντας την παραπάνω φωτογραφία ο Κέσσελ γράφει τα εξής: «Έβλεπα μικρούς ξύλινους σταυρούς να σημαδεύουν τους τάφους των θυμάτων των γερμανικών αντιποίνων» (Dmitri).
ρούχα πεθαμένων
Τα ρούχα που μας αφήνουν… πεσκέσι οι αποβιόσαντες. Η θέα τους μας πληγώνει, ενίοτε, μας θυμίζει την αμετάκλητη απουσία των αγαπημένων ανθρώπων, την δια παντός απωλεσθείσα επαφή μαζί τους. Οι παλιοί άνθρωποι τα ρούχα των πεθαμένων τα χάριζαν στους… φτωχούς συγγενείς και γείτονες, μια γνωστή μου, η Νατάτσα, πρακτική στη σκέψη και εν γένει, πούλησε σε «καλή τιμή» τα… μουράτα πουλόβερ του πεθαμένου αδελφού της, σε μπαζάρ-μνημόσυνο, που οργάνωσε στο δίμηνο απάνω. Έχουν (ή μοιάζουν πως έχουν) μια θλίψη τα ρούχα των πεθαμένων, έρχονται γάντι σε ‘ κείνους που η ζωή τους κόλλησε μια θλίψη, αλλά και σ’ αυτούς που αρέσκονται να λένε μικρές, αστείες, βιογραφίες: «Η Γιούλικα από την πλευρά της μάλλον του μιλούσε για το μπαλέτο, κι ο νεαρός βετεράνος του σανατορίου, που φορούσε κοστούμια πεθαμένων, της έλεγε λίγα πράγματα για τους ανθρώπους που η Γιούλικα άκουγε κάθε τόσο να βήχουν, χωρίς να τους έχει δει ποτέ, όχι ιστορίες της ζωής, απλά αστεία, όχι αδιακρισίες» (Φρις). Ο Πουλικάκος, σ’ ένα πολύ όμορφο και τρυφερό του τραγούδι (Μωρό μου) προσεγγίζει το θέμα μ’ ένα εντελώς χαρούμενο τρόπο: «[…] Πήρα ένα ζευγάρι παπουτσάκια δίχρωμα, να τα δεις. Σαν κι αυτά που φορούσε ο Φρεντ Αστέρ […], αυτά τα παλιά, τ’ αμερικάνικα με τα σχεδιάκια και τις πιτούγες, που φόραγε ο παππούς λίγες μέρες πριν πεθάνει και τα πήρε μετά ο θείος Νώντας […]».
Λεζάντα:
Ο θείος Νώντας κληρονόμησε τα αμερικάνικα παπούτσια του παππού και ο Πουλίκας μας κληροδότησε ένα περίφημο τραγούδι ερωτικό…
το τέλος του κόσμου
Το προφανές. Ο κόσμος μας κάποτε θα αφανιστεί, είναι τόσο προφανές, ο Επίκουρος μας εξηγεί και το γιατί ακριβώς: «[…] αφού της γης το σώμα και οι ανάλαφρες πνοές του αέρα και το νερό και της φωτιάς η θέρμη (που όπως φαίνεται συνθέτουν το άθροισμα των πραγμάτων), είναι όλα από ύλη που γεννιέται και πεθαίνει, θα πρέπει να εικάσουμε πως και του κόσμου ολάκερου η φύση είναι ίδια: όταν βλέπουμε ένα πράγμα που τα μέρη και τα μέλη του είναι από ύλη που γεννιέται και πεθαίνει, καταλαβαίνουμε ταυτόχρονα πως και το ίδιο το πράγμα έχει γεννηθεί και πρόκειται να πεθάνει» (Λουκρ.). Δεν είναι απαραίτητο, βέβαιο, να επέλθει αυτό (το τέλος του κόσμου δηλαδή) με εκρηκτικό τρόπο, η μεμψιμοιρία έχει κι αυτή την καταστροφική αξία της, μην την υποτιμάτε καθόλου: «Το μέρος του έδινε την εντύπωση ότι είχε έρθει πρόωρα το τέλος του κόσμου, και ότι δεν είχε εκδηλωθεί με έκρηξη αλλά με ένα κλαψούρισμα» (Μακ Κρέρι). Εγώ, πάντως, αν μου μέλλεται να ζήσω το τέλος του κόσμου, θα ήθελα να παραμείνω απαθής στο μπαλκόνι μου, κι αντί να τρέχω εδώ κι εκεί στα τυφλά με τα έξαλλα πλήθη, να περιμένω να δω στον ουρανό αυτή την… έκρηξη πυροτεχνημάτων, ως ένα μονάκριβο υπερθέαμα και μόνο…
Λεζάντα:
…και τ’ αυτοκίνητό μου τι θα απογίνει;
Φρίμαν, Ντέιβιντ
Συγγραφέας του 100 things to Do Before You Die (100 πράγματα που πρέπει να κάνεις πριν πεθάνεις). ενός ταξιδιωτικού οδηγού, κατ’ ουσίαν, με… πιασάρικο τίτλο, που πουλάει… κοψοχρονιά η διαδικτυακή Amazon (αντί 11.53 δολαρίων) σε… ημιθανείς, υποψήφιους, επιβάτες τσάρτερ πτήσεων. Ο Φρίμαν πέθανε στα 47 του (ενώ δεν είχε καν προλάβει να πραγματώσει ούτε τα μισά από τα 100 που είχε κατά νου του). Ξεφυλλίζοντας το βιβλιαράκι του και αναλογιζόμενος τις 100 δικές μου επιλογές γι’ αυτά που θα ήθελα να κάνω πριν… τα κλατάρω δια παντός, σταμάτησα στο νούμερο τέσσερα (Νο 4) και πήρα αμέσως τηλέφωνο την Σοφία και κανονίσαμε να βρεθούμε το βράδυ στις 9, στο ξενοδοχείο Γαλήνη, όπου με την ευκαιρία πραγμάτωσα και πέντε-έξι από αυτέ τις… βασικές, προθανάτιες, επιθυμίες μου (ήθελα να την μυρίσω, να τη φιλήσω, να της χαϊδέψω τα μαλλιά, να την σφίξω στην αγκαλιά μου, να κοιμηθώ μαζί της ακούγοντας την ανάσα της). ξυπνώντας, και πριν καλά καλά μεσημεριάσει, είχα ήδη ζήσει (με το Σοφάκι) 16 από τα 100 πράγματα που θέλω να κάνω πριν πεθάνω…
Λεζάντα:
Μια από τις προθανάτιες επιθυμίες μου που αφορούσαν το Σοφάκι ήταν να γίνω ο προσωπικός της ναυαγοσώστης…
Tο “PRESTO O TARDI / το λεξικάκι που… παίζει με τον θάνατο!” πρόκειται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Νεφέλη μαζί με το ερχόμενο φθινόπωρο
