Μπορεί το πνεύμα να νικήσει το σώμα;
ΚΕΡΔΙΣΤΕ ΔΩΡΕΑΝ ΑΝΤΙΤΥΠΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Ο Stephen Hawking υπήρξε αναμφίβολα ο πιο διάσημος επιστήμονας της εποχής μας. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 μέχρι τον θάνατό του το 2018 δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι η φήμη του έγινε συγκρίσιμη με εκείνη του Άλμπερτ Αϊνστάιν.
Γράφει η Ελπίδα Πασαμιχάλη
Τα επιστημονικά του επιτεύγματα, ο δημόσιος λόγος, οι παρεμβάσεις του και φυσικά η εικόνα και ο τρόπος που διαχειρίστηκε ένα οριακό πρόβλημα υγείας, μετατρέποντάς του από ανυπέρβλητο εμπόδιο σε πλεονέκτημα, συγκέντρωσαν γύρω από το πρόσωπό του το ενδιαφέρον του παγκόσμιου κοινού.
Και μόνο το γεγονός ότι στα μέσα του 1980 η μεγάλης κυκλοφορίας σκανδαλοθηρική εφημερίδα Daily Mail δημοσίευσε πρωτοσέλιδο με τίτλο «Έχει αντικατασταθεί ο Στίβεν Χόκινγκ από Μαριονέτα;» και εκτενέστατο άρθρο όπου με βάση την ασθένειά του συμπέραινε ότι ο διαπρεπής φυσικός ήταν νεκρός και είχε αντικατασταθεί από κάποιον απατεώνα που του έμοιαζε, αποδεικνύει την πρωτοφανή του δημοτικότητα.
Έτσι λοιπόν η ογκώδης βιογραφία του με τίτλο “Ο πραγματικός Χόκινγκ – Κατασκευάζοντας έναν διάσημο επιστήμονα” που κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση Ανδρέα Μιχαηλίδη, δίνει την ευκαιρία στους πολυπληθείς θαυμαστές του κορυφαίου επιστήμονα, να αντλήσουν πλούσιες πληροφορίες για την καθημερινή ζωή, την προσωπικότητα, τις σχέσεις με τους οικείους του, την επιστημονική κοινότητα αλλά και την σχέση του με τη δημοσιότητα που όπως φαίνεται ήταν ένα από τα πολύ δυνατά του σημεία.
Συγγραφέας του βιβλίου, που έχει στα αγγλικά τον κραυγαλέο αλλά και υπαινικτικό τίτλο «Hawking, Hawking», είναι ο διακεκριμένος επιστημονικός δημοσιογράφος και ιστορικός Charles Seife – Τσαρλς Σέιφ, ο οποίος προσεγγίζει όχι μόνο το πρόσωπο Στίβεν Χόκινγκ αλλά και το «φαινόμενο Χόκινγκ» με τρόπο συναρπαστικό, αλλά και εικονοκλαστικό.
Στις 560 σελίδες του βιβλίου ο Τσαρλς Σέιφ που διδάσκει δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και έχει μεταπτυχιακό στα μαθηματικά από το Πανεπιστήμιο του Γέιλ, εξερευνά τον Χόκινγκ όχι μόνο ως φυσικό, αλλά και ως δάσκαλο, ως συνεργάτη, ως σύζυγο, ως πατέρα, ως διασημότητα, ως σόουμαν.
Ο Stephen Hawking γεννήθηκε το 1942 και υπήρξε κυριολεκτικά «γέννημα – θρέμμα» της Οξφόρδης. Γεννήθηκε στην Οξφόρδη, οι γονείς του ήταν και οι δύο μορφωμένοι, απόφοιτοι του …τοπικού Πανεπιστημίου, δηλαδή του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης στους τομείς των ιατρικών ερευνών και της φιλοσοφίας και παρά το γεγονός ότι δεν ήταν ιδιαίτερα εύποροι, έθεταν υψηλή αξία στην εκπαίδευση.
Μια λαμπρή καριέρα κόντρα στην ασθένεια
Ο ίδιος έλαβε το πτυχίο του από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και πήρε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ το 1966, βασισμένο σε μεγάλο βαθμό στη δική του μαθηματική απόδειξη που έδειχνε ότι ένα διαστελλόμενο σύμπαν, πρέπει να ξεκινά από μια ιδιομορφία – Singularity, gravitational singularity (Θεώρημα Penrose, Θεώρημα Βαρυτικής Μοναδικότητας) στο πλαίσιο της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας. (Θεώρημα Χωροχρονικών Ανωμαλιών).
Στο μεταξύ, ήδη από το 1963 είχε αρχίσει να εμφανίζει συμπτώματα της νόσου των κινητικών νευρώνων, που είναι γνωστή και ως A.L.S. Η ασθένεια αυτή έχει συνήθως ραγδαία εξέλιξη και γίνεται θανατηφόρα μέσα σε λίγα χρόνια, όμως στην περίπτωση του Χόκινγκ εξελίχθηκε αργά. Φυσικά η κατάστασή του επιδεινώθηκε με την πάροδο του χρόνου. Στα τέλη της δεκαετίας του ’70 η ομιλία του είχε γίνει δυσνόητη και βρισκόταν σε αναπηρικό καροτσάκι.
Τα κινητικά προβλήματα ωστόσο δεν τον εμπόδισαν να εργάζεται ακούραστα στη Φυσική και το 1974 παρουσίασε την εκπληκτική θεωρία ότι οι μαύρες τρύπες πρέπει να ακτινοβολούν αυθόρμητα, ένα φαινόμενο που έγινε γνωστό ως ακτινοβολία Χόκινγκ. Παρά το γεγονός ότι η παρατήρηση ήταν δύσκολη, λόγω της σπανιότητας του φαινομένου, η ακτινοβολία Χόκινγκ αποτελεί μια από τις πιο εντυπωσιακές εφαρμογές της κβαντικής μηχανικής στη βαρύτητα και συνεχίζει να εμπνέει ένα πλήθος από ερευνητικές εργασίες.
Το «Χρονικό του Χρόνου»
Το 1979 ο Στίβεν Χόκινγκ διορίστηκε στην περίβλεπτη Λουκασιανή Έδρα Μαθηματικών του Κέμπριτζ, μια θέση που κατείχαν προηγουμένως οι Ισαάκ Νεύτων, Τσαρλς Μπάμπατζ και Πολ Ντιράκ. To 1988 κυκλοφόρησε το βιβλίο που τον έκανε διάσημο, «Το χρονικό του Χρόνου» που έμεινε στις λίστες των Best Sellers για πάρα πολλά χρόνια. Το «A Brief History of Time» μεταφράστηκε σε 40 γλώσσες και πούλησε πάνω από 10 εκατομμύρια αντίτυπα. Μετά από αυτό ο Στίβεν Χόκινγκ έγινε μια εμβληματική φιγούρα, μια διασημότητα άμεσα αναγνωρίσιμη σε εκατομμύρια, για να μην πούμε σε δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, έγινε ένα σύμβολο.
Σε αντιδιαστολή με την αφηγηματική δομή που κρατούν οι περισσότερες βιογραφίες, ξεκινώντας από την παιδική ηλικία για μα φτάσουν στην ενηλικίωση και την ωριμότητα, ο Charles Seife που σήμερα είναι καθηγητής στο Ινστιτούτο Δημοσιογραφίας Arthur L. Carter, κάνει μια ανατροπή. Η αφήγηση ξεκινά με τον θάνατο του Χόκινγκ και καταλήγει στην παιδική του ηλικία. Κάπως σαν διαδικασία ψυχανάλυσης.
Η αντίφαση μιας περίκλειστης, σωματικά ανήμπορης, εξαρτημένης φιγούρας, που αδυνατεί να επικοινωνήσει με το περιβάλλον, ενώ την ίδια στιγμή λατρεύεται από εκατομμύρια θαυμαστές για την πνευματική του κυριαρχία στο σύμπαν και ενταφιάζεται στο Αββαείο του Γουέστμινστερ, δίπλα στον Sir Isaac Newton είναι τόσο ισχυρή, που διεγείρει το ενδιαφέρον του αναγνώστη να προχωρήσει παρακάτω, δηλαδή να …γυρίσει προς τα πίσω στη ζωή του Stephen Hawking και να καταλάβει, «Πώς ξεκίνησαν όλα;»
Μπορεί το πνεύμα να νικήσει το σώμα;
Στα μάτια των εκατομμυρίων θαυμαστών του ο Χόκινγκ υπήρξε ένας εξέχων επιστήμονας, ένα λαμπερό μυαλό, μια ιδιοφυΐα που «κρυβόταν» μέσα σε ένα ανήμπορο σώμα. Μια διάνοια που κατάφερε να νικήσει την τεράστια σωματική αδυναμία και να λάμψει στον τομέα της Επιστήμης. Στα μάτια των εκατομμυρίων θαυμαστών η ύπαρξη του Στίβεν Χόκινγκ πιστοποιούσε ότι το καθαρό πνεύμα μπορούσε να νικήσει το σώμα! Μπορούσε όμως;
Σύμφωνα με τον Charles Seife όλο αυτό αποτελούσε μια εξιδανικευμένη και έξυπνα φιλοτεχνημένη εικόνα. Όπως τεκμηριώνει ο συγγραφέας που, μεταξύ των άλλων, ασχολείται με την έρευνα στα πεδία της Θεωρίας Πιθανοτήτων και της Τεχνητής Νοημοσύνης, ο Stephen Hawking έκανε σημαντική δουλειά σε δύο υπέροχους αλλά υπερβολικά αφηρημένους και απόκοσμους κλάδους της Θεωρητικής Φυσικής, δηλαδή στις Μαθηματικές Θεωρίες για τις Μαύρες Τρύπες και στην Κοσμολογία του Big Bang. Πολύ περισσότερο και σε αντίθεση με τη φήμη που επικρατούσε, δεν υπήρξε από τους πρωτοπόρους της «Θεωρίας των Πάντων».
Σύμφωνα με τον Σέιφ ο Χόκινγκ έκανε την καλύτερη επιστημονική του δουλειά πολύ πριν την επιδείνωση της υγείας του και η προσωπική του ζωή είχε πολλά μελανά σημεία. Όσο για την πρωτοφανή επιτυχία του βιβλίου του «A Brief History of Time», δεν οφείλεται στο ότι υπήρξε ένα αριστούργημα της επιστήμης ή της γραφής αλλά στο ότι υπήρξε αποτέλεσμα ομαδικής δουλειάς και έξυπνου marketing.
O Charles Seife εστιάζει επίσης στις μοναδικές του ικανότητες, να συναρπάζει το ευρύ κοινό και στην ουσία να σκηνοθετεί τις διαλέξεις του, που πραγματικά μάγευαν το ακροατήριο. Όσο κι αν φαίνεται απίστευτο κάτι τέτοιο για έναν άνθρωπο που μιλούσε με μηχανική υποστήριξη.
Όπως αναφέρει ο συγγραφέας, το 1985 ο Χόκινγκ υπέστη μια πολύ σοβαρή πνευμονία που παραλίγο να τον σκοτώσει. Μετά από αυτό αναγκάστηκε να υποβληθεί σε τραχειοτομή και στη συνέχεια ήταν αδύνατο να μιλήσει. Τότε βρήκε μια ηλεκτρονική συσκευή ομιλίας που μπορούσε να «μεταφράσει» τις περιορισμένες του κινήσεις με μια μηχανική αλλά πολύ υποβλητική φωνή. Οι λέξεις έβγαιναν με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, όμως το σύνολο της παρουσίας του ήταν εντυπωσιακό και το κοινό τον παρακολουθούσε καθηλωμένο. Αυτή άλλωστε υπήρξε η εικόνα του Χόκινγκ που γνώρισε ο περισσότερος κόσμος.
Ο Charles Seife έχει ερευνήσει σε βάθος τη ζωή του Hawking που υπήρξε κυριολεκτικά ένας αστέρας της Θεωρητικής Φυσικής και της Κοσμολογίας. To βιβλίο τεκμηριώνεται με πλούσιες πηγές και νέες συνεντεύξεις. Για τον Hawking μιλούν πολλοί άνθρωποι που τον γνώρισαν και είχαν στενή επαφή μαζί του. Ανάμεσά τους φοιτητές, συνεργάτες αλλά και αντίπαλοι.
Το βιβλίο «Ο πραγματικός Χόκινγκ – Κατασκευάζοντας έναν διάσημο επιστήμονα» απευθύνεται στο ευρύ κοινό. Μιλά για την εντυπωσιακή κοινωνική παρουσία και τις δημόσιες παρεμβάσεις του Hawking και παρουσιάζει το ευρύ πλαίσιο του επιστημονικού του έργου. Δεν ειδικεύεται στα επιστημονικά θέματα και ως εκ τούτου δεν κουράζει τους μη εξειδικευμένους αναγνώστες, όμως παρέχει πλούσιες και τεκμηριωμένες πληροφορίες που δίνουν κίνητρο για περισσότερη έρευνα.
Ένας «ροκ σταρ» της επιστήμης
Ο Stephen Hawking υπήρξε ένας από τους ελάχιστους επιστήμονες που τραβώντας επάνω τους τα φώτα της δημοσιότητας έδωσε αίγλη στην επιστήμη και σε όσους ασχολούνται με αυτή. Ανέβασε τους επιστήμονες ψηλά στην εκτίμηση του κόσμου και έδωσε στην ερευνητική ευφυΐα και τις εκκεντρικότητες της, τη λάμψη που τους αξίζουν.
Οι περιπέτειές του στην Ανταρκτική και η απόφασή του να πετάξει σε συνθήκες μηδενικής βαρύτητας για να ενισχύσει τα διαστημικά ταξίδια, σκιαγραφούν τον παράτολμο χαρακτήρα του και απογείωσαν κυριολεκτικά τη φήμη του. Έγινε ένας ροκ σταρ της επιστήμης. Η ζωή του, το θάρρος και η δύναμή που έδειξε να αντιμετωπίσει τις τρομερές δυσκολίες της υγείας του, θα δίνει πάντα έμπνευση και δύναμη στους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, αποδεικνύοντας ότι ακόμη και οι μεγαλύτερες δυσκολίες μπορεί να γίνουν αφορμή για νέες εμπειρίες. «Η ζωή θα ήταν τραγική, αν δεν ήταν κωμική» αποτελούσε το μότο του.
INFO
Ο πραγματικός Χόκινγκ
Κατασκευάζοντας έναν διάσημο επιστήμονα
Charles Seife
Μετάφραση: Ανδρέας Μιχαηλίδης
Εκδόσεις Μεταίχμιο
Σελ. 560, Τιμή € 19,90
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΛΗΡΩΣΗΣ
Τα Ονόματα των Τυχερών
Μιχάλης Πεσματζόγλου, Αθήνα
Βίκυ Τερζιδου, Κατερίνη
ΠΩΣ ΘΑ ΚΕΡΔΙΣΕΤΕ ΔΩΡΕΑΝ ΕΝΑ ΑΝΤΙΤΥΠΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Ο πραγματικός Χόκινγκ, Κατασκευάζοντας έναν διάσημο επιστήμονα, Charles Seife, Εκδόσεις Μεταίχμιο
ΕΔΩ Συμπληρώστε τη Φόρμα Συμμετοχής
Διαβάστε τους όρους συμμετοχής
- Συμπληρώστε τη Φόρμα Συμμετοχής
- Γράψτε το Ονοματεπώνυμο, την Ταχυδρομική σας διεύθυνση και ένα Κινητό τηλέφωνο επικοινωνίας.
- Αν μένετε στην Αθήνα θα παραλάβετε το αντίτυπό σας από τον ΠΟΛΥΧΩΡΟ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ,Ιπποκράτους 118, τηλ: 211 3003580, καθημερινά από τις 10 το πρωί έως τις 8 το βράδυ, με την Αστυνομική Ταυτότητα.
- Αν είστε κάτοικος εκτός Αθηνών θα παραλάβετε το αντίτυπο Ταχυδρομικά.
- Δύο τυχεροί θα πάρουν από ένα αντίτυπο του βιβλίου.
- Δεν μπορεί να γίνει αποστολή στο εξωτερικό.
- Παρακαλούμε να συμπληρώνετε τα στοιχεία σας (όνομα – επώνυμο – διεύθυνση) με ελληνικούς χαρακτήρες.
- Τα στοιχεία που έχουν γραφτεί σε Greeklish, ΔΕΝ συμπεριλαμβάνονται στην κλήρωση.
- Μετά τη λήξη του διαγωνισμού τα ονόματα των νικητών θα αναρτηθούν στο Book Bar.
Καλή τύχη!!!
