«H Σπιναλόγκα συμβολίζει την ελπίδα μπροστά στο στιγματισμό»
Συνέντευξη στην Ελπίδα Πασαμιχάλη
Όταν η Victoria Hislop μου έδωσε την πρώτη της συνέντευξη για το βιβλίο «Το Νησί», πριν από τρία χρόνια, κανένας δεν μπορούσε να φανταστεί την τεράστια επιτυχία που θα ακολουθούσε. Ούτε και η ίδια. Το μυθιστόρημα που αναφέρεται στην Σπιναλόγκα, το νησάκι στον κόλπο της Ελούντας, στην Κρήτη και μέχρι το 1957 χρησιμοποιήθηκε ως λεπροκομείο, έδινε τις πρώτες του υποσχέσεις για ένα διεθνές best–seller…. Σήμερα η γλώσσα των αριθμών εντυπωσιάζει. Το μυθιστόρημα της Βρετανίδας συγγραφέως έχει μεταφραστεί σε 30 γλώσσες, και έχει ξεπεράσει τα 2.000. 000 αντίτυπα σε πωλήσεις, εκ των οποίων οι 300.000 στην Ελλάδα.
Αυτή την περίοδο το ελληνικό κοινό παρακολουθεί την τηλεοπτική μεταφορά το βιβλίου από το Mega, στην πιο ακριβή παραγωγή της ελληνικής τηλεόρασης. Μια υπερπαραγωγή που το κόστος της υπολογίζεται στα 4 εκατομμύρια ευρώ και στην οποία συμμετέχουν 120 ηθοποιοί και πάνω από 500 κομπάρσοι. Ανάμεσά τους και η συγγραφέας του βιβλίου.
Η Victoria Hislop μιλά στο Book Bar , για το βιβλίο, την τηλεοπτική μεταφορά, την Ελλάδα και την οικονομική κρίση.
Όταν γράψατε «Το Νησί» και ψάχνατε να βρείτε εκδότη στην Αγγλία μπορούσατε να φανταστείτε την τεράστια επιτυχία που θα ακολουθούσε;
Ειλικρινά, ούτε κατά διάνοια. Στην Αγγλία δεν ήταν καθόλου εύκολο να βρω εκδότη. Οι περισσότεροι θεωρούσαν ότι η λέπρα δεν ήταν εμπορικό θέμα για ένα βιβλίο. Τελικά κατόρθωσα να βρώ κάποιον που πραγματικά έκανε εξαιρετική δουλειά. Για παράδειγμα νομίζω ότι το εξώφυλλο είναι πολύ καλό και είναι το ίδιο τόσο στην αγγλική όσο και στην ελληνική έκδοση. Στην Ελλάδα, από την άλλη μεριά τα πράγματα ήταν πιο εύκολα. Οι εκδόσεις Διόπτρα, αγόρασαν τα δικαιώματα του βιβλίου αμέσως. Όμως η επιτυχία που ακολούθησε την έκδοση του βιβλίου, με μεταφράσεις σε πάνω από 30 γλώσσες υπήρξε τεράστια έκπληξη και φυσικά … τεράστια ευχαρίστηση!…Πρέπει όμως να σας πω ότι η δημοτικότητα του βιβλίου, με εντυπωσιάζει περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, εδώ στην Ελλάδα.
Πώς εξηγείτε την επιτυχία σας; Πιστεύετε ότι οφείλεται στο θέμα του βιβλίου ή στους χαρακτήρες που δημιουργήσατε;
Δεν είμαι σίγουρη. Νομίζω ότι στον κάθε άνθρωπο αρέσει για διαφορετικούς λόγους. Στην πραγματικότητα το διάβασμα είναι μία υπόθεση πολύ προσωπική. Νομίζω όμως ότι είναι ένα βιβλίο πολύ αισιόδοξο και ότι αφηγείται μια απλή ιστορία. Και πιθανόν να πληροφορήσει τους ανθρώπους για ένα πραγματικό γεγονός, όπως ήταν η λέπρα . Το να μαθαίνει κανείς είναι εξίσου όμορφο με το να διασκεδάζει και να αισθάνεται…
Πώς θα περιγράφατε την υπόθεση του βιβλίου; Είναι μία ιστορία για την ασθένεια της λέπρας; Είναι μια ιστορία για τα καλά κρυμμένα οικογενειακά μυστικά Είναι μια ιστορία για το νησί της Σπιναλόγκα ή μία ιστορία για την άγνοια και τον κοινωνικό στιγματισμό;
Πιστεύω πως είναι για όλα αυτά ταυτόχρονα. Νομίζω ότι το αναλύσατε πολύ καλά! Δεν θα μπορούσα να απομονώσω κάποιο από όλα αυτά και να το αφαιρέσω από το σύνολο. Αν το έκανα, θα έλειπε κάτι…
Η κεντρική σας ηρωίδα Άλεξις, ενδιαφέρεται για το παρελθόν. Πιστεύετε ότι είναι σημαντικό να μαθαίνει κάποιος την ιστορία της οικογένειάς του;
Ασφαλώς πιστεύω ότι βοηθά το να γνωρίζουμε για την οικογένειά μας, από πού προήλθαμε και τι συνέβη τότε. Με αυτό τον τρόπο «φωτίζεται» και η δική μας η ζωή. Αυτό όμως δεν προσφέρει δικαιολογίες ή αφορμές για να συμπεριφέρεται κανείς με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Απλώς ρίχνει φως. Είναι επίσης πολύ γοητευτικό να αισθανθεί κανείς πώς ήταν η ζωή στο παρελθόν, να κάνει στη γιαγιά ή στη μαμά του ερωτήσεις για τη δική τους παιδική ηλικία και ανατροφή. Έτσι συνειδητοποιεί πόσες αλλαγές υπήρξαν. Νομίζω ότι η νεότερες γενιές πρέπει να εκτιμήσουμε πόσο πιο εύκολη είναι τώρα η ζωή για μας, από ότι ήταν για τους προγόνους μας.
«Το αποτέλεσμα ήταν
απλώς υπέροχο…»
Ποια ήταν τα συναισθήματά σας όταν πληροφορηθήκατε ότι υπήρχε ενδιαφέρον να μεταφερθεί «Το Νησί» σε τηλεοπτική σειρά;
Είχα πολλές προσφορές να δώσω τα δικαιώματα για «Το Νησί», τόσο για ταινία όσο και την τηλεόραση. Όμως τα είχα απορρίψει. Είχα αποφασίσει ότι θα τα παραχωρούσα, μόνο σε κάποιον που θα μου επέτρεπε να έχω άμεση συμμετοχή στη μεταφορά. 
Ήξερα εξ αρχής ότι υπήρχε μεγάλος κίνδυνος να μην παρουσιαστούν σωστά οι άνθρωποι που έπασχαν από λέπρα. Μία από τις κεντρικές ιδέες του βιβλίου μου ήταν να παρουσιάσω τους λεπρούς κατά κύριο λόγο ως ανθρώπινα όντα και όχι σαν ανθρώπους που πάσχουν από μία νόσο που αρκετές φορές τους παραμορφώνει. Ανησυχούσα ιδιαίτερα, μήπως δεν υπήρχε στο ζήτημα αυτό ευαισθησία.
Θέσατε κάποιους όρους;
Επέμενα λοιπόν να έχω πολύ στενή επαφή με την επιλογή των ηθοποιών και με το σενάριο και επί έναν χρόνο συνεργαστήκαμε με τον σκηνοθέτη και τη σεναριογράφο, Μιρέλα Παπαοικονόμου για την τηλεοπτική μεταφορά.
Πριν να υπογράψω το συμβόλαιο με το Mega , γνώρισα τον σκηνοθέτη, Θοδωρή Παπαδουλάκη και κατάλαβα αμέσως ότι θα μπορούσε να κάνει καταπληκτική δουλειά. Είναι νέος, είναι Κρητικός και σχεδόν οραματιστής στον τρόπο που επεξεργάζεται το θέμα. Με συγκίνησε βαθειά το γεγονός ότι θέλησε να κάνει όλα τα γυρίσματα στην Κρήτη, κάποια από αυτά στην ίδια τη Σπιναλόγκα και να δώσει στην παραγωγή αυθεντικότητα. Το αποτέλεσμα είναι απλώς… υπέροχο. Δεν μπορώ να πώ περισσότερα πάνω σε αυτό. Τίποτα παρόμοιο δεν έχει ξαναπαρουσιασθεί στην ελληνική τηλεόραση, από ότι ξέρω, και δεν διαθέτουμε τέτοια ποιότητα στη Βρετανία!….
Πόσο δύσκολη ήταν τελικά η τηλεοπτική μεταφορά;
Οι συγγραφείς είμαστε πάντοτε ανήσυχοι για τον τρόπο που το έργο μας θα μεταφερθεί στην οθόνη. Γνωρίζω πολλούς συγγραφείς στη Βρετανία και είχα μαζί τους πολλές συζητήσεις για τα συναισθήματα που είχαν όταν είδαν τη δουλειά τους στην τηλεόραση ή στον κινηματογράφο. Ανάμεσά τους ήταν ο Robert Harris, Louis de Bernier, και η Anna Fine με την Mrs Doubtfire. Όλοι είχαν αρνητικές εμπειρίες και έτσι αποφάσισα να είμαι πολύ κοντά στη διάρκεια της μεταφοράς και όχι να καταλήξω να αισθάνομαι δυστυχής, αφού έχει πια γίνει! Ένα σπουδαίο παράδειγμα για μένα, υπήρξε για μένα ο Robert Harris, που είμαι και η «νονά» του γιού του. Με την τελευταία του ταινία “The Ghost Writer” («Αόρατος συγγραφέας»),, έγραψε το σενάριο και συνεργάστηκε με τον Ρομάν Πολάνσκι για να κατανοήσει τη κινηματογραφική μεταφορά και προέκυψε ένα ευτυχές αποτέλεσμα!
Εσείς είστε ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα;
Μία πολύ ευχάριστη παράμετρος της τηλεοπτικής μεταφοράς ήταν ότι μπορέσαμε να συμπεριλάβουμε συμπληρωματικά στιγμιότυπα, ώστε ακόμη και εκείνοι που έχουν διαβάσει το βιβλίο, θα αισθανθούν το σασπένς. Υπάρχουν δραματικές σκηνές. Αρκετές από αυτές βασίστηκαν σε πραγματικές καταστάσεις, σε γεγονότα που ερευνήσαμε πριν την παραγωγή. Για παράδειγμα τι θα συνέβαινε αν μία γυναίκα γεννούσε ένα μωρό στο νησί, ή τι θα συνέβαινε αν έφερνα φρουρούς για να εμποδίσουν τους ανθρώπους να δραπετεύσουν. Πολλά καινούργια πράγματα. Έτσι η υπόθεση παραμένει συναρπαστική ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται κοντά στο πρωτότυπο.
Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να επισημάνω, ότι υπήρξε μία εκπληκτική ομάδα, ηθοποιοί, κινηματογραφιστές, μουσική, μακιγιάζ, κοστούμια, όλοι οι συντελεστές ήταν υπέροχοι!
« Οι Έλληνες έχετε τον
δικό σας τρόπο
να επιβιώνετε μέσα από τη
φιλία, μέσα από την
“Kouventa”! »
Έχετε επισκεφτεί την Ελλάδα πάνω από 30 φορές. Ποια είναι γνώμη σας για την περίφημη οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα;
Αισθάνομαι την ανησυχία και την απογοήτευση που κυριαρχούν εδώ, την ίδια στιγμή όμως, όπως πάντα, οι Έλληνες συναντιόνται, μιλάνε, πίνουν καφέδες μαζί και γεμίζουν τα μπαρ… Νομίζω ότι οι Έλληνες έχετε τον δικό σας τρόπο να επιβιώνετε μέσα από τη φιλία, μέσα από τις οικογενειακές σχέσεις, μέσα από το γέλιο, μέσα από την “kouventa”(!)…
Οι άνθρωποι εδώ δεν θα πρέπει να νοιώθουν μόνοι. Και εμείς τη Βρετανία έχουμε τα δικά μας προβλήματα, οι άνθρωποι χάνουν τις δουλειές τους, όμως πιστέψτε με, το να είσαι χωρίς δουλειά κάτω από έναν γκρίζο ουρανό είναι πολύ πιο καταθλιπτικό από το να μένεις χωρίς δουλειά κάτω από έναν ουρανό καταγάλανο!…. Σε αυτή την κρίση η Ελλάδα έχει μεγάλη… παρέα!
Ποια είναι τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα και τα χειρότερα ελαττώματα των Ελλήνων κατά τη γνώμη σας;
Βοήθεια! Νομίζω ότι τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα και ελαττώματά σας έχουν κοινή αιτία. Είναι η επιθυμία σας να ζείτε έντονα κάθε στιγμή, κάτι πραγματικά υπέροχο, το οποίο όμως με τη σειρά του, σας οδηγεί σε μπελάδες…
Ποιο μήνυμα θα στέλνατε στους Έλληνες αναγνώστες σας για αυτή τη δύσκολη περίοδο;
Προσπαθήστε να είστε αισιόδοξοι, μην χάσετε την αγάπη σας για τη ζωή και να θυμάστε ότι η Ελλάδα είναι η πιο όμορφη χώρα του κόσμου. Έχει τους μεγαλύτερους θησαυρούς, την πλουσιότερη ιστορία και όλα αυτά θα συνεχίσουν να υπάρχουν, όταν οι σημερινές δυσκολίες θα ανήκουν στο παρελθόν….
Φωτο: Μαρία Χουρλάκη info@bookbar.gr
INFO
Το μυθιστόρημα «Το Νησί» της Victoria Hislop κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα.
Σχετικά θέματα (links)
Victoria Hislop : «…σαν ζωντανοί νεκροί» 2007
