Υπήρξε μια ομαδική ψευδαίσθηση εκσυγχρονισμού στο χώρο του βιβλίου
Η εξωπραγματική αύξηση του αριθμού των εκδοτών, ο τεράστιος αριθμός εκδιδόμενων βιβλίων και η απουσία κρατικών υποδομών επισημαίνονται από την εκδότρια της Εστίας κυρία Εύα Καραϊτίδη ώς οι κυριότερες και θα λέγαμε “συστημικές” αιτίες της εκδοτικής κρίσης. Σύμφωνα με την κυρία Καραϊτίδη, οι εκδόσεις της Εστίας, ένας από τους πιο αξιοσέβαστους και μακροβιότερους εκδοτικούς οίκους στην Ελλάδα, αφού η ιστορία του ξεκινά από το 1885, αντιμετωπίζουν στους καιρούς της κρίσης μείωση του ετήσιου τζίρου στο 20% . Η εκδότρια της Εστίας μιλά για την παράδοξη πλαστή ευφορία που προηγήθηκε της εκδοτικής κρίσης, κάτι που θα λέγαμε ότι έχει συμβεί σε όλους τους τομείς της οικονομίας και επισημαίνει εύστοχα εκείνη την ομαδική ψευδαίσθηση εκσυγχρονισμού στο χώρο του βιβλίου, που λίγο πολύ θυμόμαστε όλοι… Μιλά επίσης για τη σημερινή ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ των εκδοτών αλλά και για πολλά “αδιαφανή παιχνίδια” που παίζονται κάτω από το τραπέζι.
Οι απαντήσεις της κυρίας Εύας Καραϊτίδη στις ερωτήσεις του Book Bar έχουν ως εξής:
Ποιά χρονιά θα εντοπίζατε ως αφετηρία της κρίσης στο χώρο των εκδόσεων;
To 2006 ή το 2007 θυμάμαι ότι εμφανίστηκαν οι πρώτες δυσλειτουργίες στην αγορά του βιβλίου. Ήταν παράξενο, μετά από την ευφορική κατάσταση που είχε προηγηθεί, και που ήταν μέρος μιας ομαδικής ψευδαίσθησης εκσυγχρονισμού στον χώρο του βιβλίου.
Ασφαλώς δεν απαξιώνω τις μεγάλες προσπάθειες, ούτε τη βελτίωση στους τρόπους παραγωγής και διάθεσης του βιβλίου: είναι ευτύχημα ότι η εκδοτική παραγωγή στην Ελλάδα και αρκετά βιβλιοπωλεία είναι υψηλού επιπέδου.
Όμως η εξωπραγματική αύξηση του αριθμού των εκδοτών αναλογικά με το αναγνωστικό κοινό, ο τεράστιος αριθμός των εκδιδόμενων τίτλων και, κυρίως, η απουσία κρατικών υποδομών και οι δικές μας μονίμως ανώριμες και εγωκεντρικές νοοτροπίες μάς οδήγησαν σε αποτελέσματα πολύ λιγότερο φανταχτερά από τις προσδοκίες.
Ποιες θεωρείτε πως είναι οι κυριότερες αιτίες της εκδοτικής ύφεσης;
Θα έλεγα ότι τα δομικά αίτια της κρίσης υπήρξαν η αύξηση του αριθμού των εκδοτικών οίκων σε συνδυασμό με το μεγάλο αριθμό εκδιδόμενων βιβλίων. Ως προς τη σημερινή κρίση, αιτίες είναι η οικονομική δυσπαργία του κοιινού με αποτέλεσμα τη μείωση των πωλήσεων, η αδυναμία των βιβλιοπωλείων να καταβάλουν τα οφειλόμενα στους εκδότες, τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν με τις εταιρείες διανομής και το κλείσιμο πολλών βιβλιοπωλείων.
Θα μπορούσατε να προσδιορίσετε σε ποια ποσοστά επί τοις % έχουν μειωθεί τα έσοδά σας από την εποχή που ξεκίνησε η κρίση;
Τα τρία τελευταία χρόνια ο τζίρος μας μειώνεται 20 % ετησίως.
Θεωρείτε ότι στη σημερινή συγκυρία ο ανταγωνισμός των εκδοτικών οίκων έχει γίνει πιο σκληρός;
Πιο σκληρός με την καλή έννοια, δηλαδή προσέχουμε περισσότερο όλοι μας τι εκδίδουμε. Αλλά και με την κακή, καθώς πολλά παιχνίδια αδιαφανή παίζονται κάτω από το τραπέζι.
Έχετε παρατηρήσει κάποια αλλαγή στις αναγνωστικές προτιμήσεις του κοινού ως προς τη θεματολογία των βιβλίων; Αν ναι, προς ποια κατεύθυνση;
Σε βιβλία που ασχολούνται με τη θεματική της κρίσης, με οικονομικά ή πολιτικά θέματα.
Η μεγαλύτερη προσφορά σε πολιτικά βιβλία βρίσκει ανταπόκριση ή το κοινό προτιμά βιβλία μυθοπλασίας ή χιουμοριστικά για να “αποδράσει” από τη δυσάρεστη πραγματικότητα;
Και τα δυο ισχύουν. Μόνο που τα βιβλία μυθοπλασίας δεν μπαίνουν όλα στο ίδιο κοφίνι. Κάποιοι επιλέγουν την απόδραση με αγχολυτικού τύπου μυθιστορήματα και κάποιοι άλλοι με μυθιστορήματα εμβάθυνσης και αυτεπίγνωσης. Προσωπικά εμπιστεύομαι τη μυθοπλασία της δεύτερης κατηγορίας.
Σε ποια κατεύθυνση κινούνται οι ενέργειές σας για την αντιμετώπιση της κρίσης; Αυστηρότερες επιλογές στους τίτλους και περιορισμός της βιβλιοπαραγωγής; Μείωση προσωπικού;
Σε όλες αυτές τις κατευθύνσεις, επίσης σε περικοπές κάθε είδους. Η βιβλιοπαραγωγή μας δεν ήταν ποτέ τεράστια για λόγους αρχής, οπότε και η μείωσή της είναι μικρή.
Έχετε ξεκινήσει νέας μορφής πρωτοβουλίες για την προώθηση των βιβλίων και την προσέγγιση του κοινού; Ποιες είναι αυτές; Μείωση των τιμών; Bazaar βιβλίων με χαμηλές τιμές; Δωροθεσίες μέσω ΜΜΕ και διαδικτύου; Εκδηλώσεις- παρουσιάσεις;
Όλα όσα αναφέρετε ισχύουν.
Το e–book προσφέρει μια εναλλακτική πρόταση στην εποχή της κρίσης για την Ελλάδα;
Ασφαλώς. Προς το παρόν είναι στα σπάργανα, όλα όμως δείχνουν ότι θα εκτοξευθεί.
Σχετικά Θέματα
Οι εκδότες μιλούν για την κρίση
